Νήλιος ή ανήλιος
Typhlops vermicularis. Είναι το μικρότερο και συνάμα το πιο ιδιόμορφο είδος φιδιού που ζει στην Κύπρο. Ανήκει στην ομοταξία των Ερπετών (Reptiles) οικογένεια Τυφλωπίδαι (Typhlopidae). To μήκος του φθάνει τα 30-35 εκ. περίπου. Ο νήλιος χαρακτηρίζεται από την καταπληκτική ομοιότητα που έχει με τον γεωσκώληκα. Έχει σώμα σχεδόν κυλινδρικό, που καλύπτεται από χονδρό και λείο δέρμα, με μικρά γυαλιστερά ομοιόμορφα λέπια. Στο πολύ μικρό θωρακισμένο με πλάκες κεφάλι του, που δεν ξεχωρίζει από το υπόλοιπο σώμα, διακρίνονται δυο μικροσκοπικά υποτυπώδη μάτια, που με γυμνό μάτι φαίνονται σαν δυο σκουρόχρωμες κουκίδες. Η όρασή του περιορίζεται μόνο στον διαχωρισμό του φωτός από το σκοτάδι. Από το μικροσκοπικό στόμα του, που βρίσκεται στο κάτω μπροστινό μέρος του κεφαλιού, μπαινοβγαίνει η γλώσσα με την οποία «γεύεται» τον αέρα, χαρακτηριστικό όλων των φιδιών. Η μικροσκοπική ουρά του καταλήγει σε κωνοειδές σχήμα, με ένα εξαιρετικά μικρό «αγκαθάκι» στην άκρη. Ο νήλιος είναι καθαρά ορυκτικό ζώο˙ ζει μέσα σε υπόγειες στοές τις οποίες κατασκευάζει μόνος του, ή κάτω από πέτρες και βράχους. Κάποτε σέρνεται αργά πάνω στο έδαφος όπως ένα κανονικό φίδι, την αυγή ή κατά τη διάρκεια μιας υγρής νύκτας˙ όταν όμως αιφνιδιαστεί ή κινδυνεύει, μπορεί να κινηθεί πολύ πιο γρήγορα. Η τροφή του αποτελείται βασικά από έντομα, κυρίως όμως από προνύμφες των μυρμηγκιών ή μυρμήγκια. Προς το τέλος της άνοιξης το θηλυκό, που δεν έχει καμιά εξωτερική διαφορά από το αρσενικό, γεννά τα αυγά του μέσα σε στοές που κατασκευάζει ειδικά για τον σκοπό αυτό. Συνηθισμένο είδος στην Κύπρο, επειδή όμως αφ’ ενός συγχέεται με τον γεωσκώληκα, αφ’ ετέρου δε σπάνια κυκλοφορεί στην επιφάνεια του εδάφους, δεν είναι και τόσο γνωστό στο πλατύ κοινό. Η εντύπωση που επικρατεί ότι είναι δηλητηριώδες είναι λανθασμένη, διότι πρόκειται για εντελώς ακίνδυνο είδος. Σχετικό είναι και το δίστιχο: Εδάκκασέν σε ο ανήλιος ζ'εις ώσπου έσ΄ει ήλιον. Ακόμη επικρατεί η εντύπωση ότι είναι δικέφαλο ζώο. Το γεγονός αυτό οφείλεται στις δυσκολίες διαχωρισμού της κεφαλής από την ουρά, μέσο άμυνας σε πολλά ζώα, για προστασία βασικών οργάνων όπως είναι η κεφαλή. Ονομάστηκε νήλιος ή ανήλιος από την ιδιότητά του να ζει συνεχώς κρυμμένος μακριά από το φως του ήλιου.
Με το ίδιο όνομα και κάποια όμοια χαρακτηριστικά είναι επίσης γνωστό ένα είδος ψαριού που είναι πολύ πιο μεγαλόσωμο (βλ. λήμμα ανήλιος).