Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Η πασχαλιά ή αγριολεβάντα όπως είναι γνωστή στην Ελλάδα. Επιστημονική ονομασία: Lavandula stoechas. Οικογένεια: Χειλανθών (Labiatae). Αγγλική ονομασία: French lavender. Λεβαντούλα η στοιχάς, κοινώς λαμπρή (πασχαλιά και λαμπρή λέγεται επειδή είναι ανθισμένη κατά την περίοδο του Πάσχα, για τον ίδιο δε λόγο είναι ευρύτατα γνωστή στην Κύπρο και με την ονομασία μυροφόρες — συνήθως στον πληθυντικό).

Πρόκειται για πολύ ωραίο κι αυτοφυές στην Κύπρο φυτό που ανήκει σε οικογένεια η οποία περιλαμβάνει περί τα 20 είδη, ποώδη, φρυγανώδη και θαμνώδη, ιθαγενή των παραμεσογείων καθώς και μερικών ασιατικών χωρών.

Οι μυροφόρες είναι φυτό γνωστό από τα αρχαία χρόνια. Ο Ησύχιος το ονομάζει λαβαντίς (από το λατινικό lavare = πλένω), ο δε Διοσκουρίδης το ονομάζει στοιχάς και γράφει ότι απ’ αυτό παραγόταν ο στοιχαδίτης οἶνος καθώς και το στοιχαδικόν ὄξος.

Οι μυροφόρες είναι θαμνοειδές φυτό που φθάνει σε ύψος γύρω στα 60 εκατοστόμετρα. Έχει μικρά στακτοπράσινα φύλλα καλυμμένα με μικροσκοπικό τρίχωμα. Δίνει άφθονα άνθη χρώματος λιλά και ανθίζει μεταξύ Φεβρουαρίου και Μαΐου. Είναι κοινότατο φυτό που απαντάται κυρίως στις ημιορεινές περιοχές των πλαγιών της οροσειράς του Τροόδους, ευδοκιμεί δε ιδιαίτερα σε ξηρά εδάφη πίλλοου λαβών.

Παλαιότερα ήταν, στην Κύπρο, το κατ’ εξοχήν φυτό που στόλιζε τον Επιτάφιο κατά τη Μεγάλη Παρασκευή (όταν οι Μυροφόρες έραιναν τον τάφο του Χριστού με μύρα, απ’ όπου και η ονομασία).

Δεν είναι μόνο κοσμητικό φυτό αλλά και αρωματικό και φαρμακευτικό. Συγγενικό είδος είναι η καλλιεργούμενη ήμερη λεβάντα.

Οι μυροφόρες «χρησιμοποιούνταν από την Αρχαιότητα ως φαρμακευτικό και μυριστικό φυτό, αλλά και ως τονωτικό και ηρεμιστικό με τοποθέτηση των λουλουδιών σε ζεστό μπάνιο.