Μύλοι
Ονομασία μεσαιωνικών οικισμών της Κύπρου που δεν υφίστανται πια. Ο Λεόντιος Μαχαιράς, στο Χρονικόν του, αναφέρει επανειλημμένα οικισμό και/ή αγκυροβόλιο με την ονομασία αυτή:
... καί ἐφορτῶσαν τ’ ἄλογα (στα καράβια) καί φαγούραν διά τούς ἀνθρώπους καί διά τά ἄλογα εἰς τούς Μύλους... (παρ. 119).
... Μανθάνοντα oἱ μαντατοφόροι πῶς ὁ ρήγας εἶνε εἰς τούς Μύλους, ἐπῆραν τά κανισκία μέ τό ξύλον τους, καί ἦρταν εἰς τούς Μύλους... (παρ. 120).
... καί ἦλθαν εἰς τήν Κερυνίαν καί ἐγυρέψαν τά γ΄ κάτεργα (= τις τρεις γαλέρες), καί εἶπαν τους πῶς ἐπῆγαν εἰς τούς Μύλους... (παρ. 151).
... καί τό στόλος τῆς ἀρμάδας ἐπῆγεν εἰς τούς Μύλους καί ἐφορτῶσαν τ’ ἄλογα... (παρ. 163).
... Ἐπῆρεν τά κάτεργα καί ἐπῆγεν εἰς τούς Μύλους... (παρ. 180).
Από τις αναφορές του Μαχαιρά προκύπτει ότι οι Μύλοι ήταν παραθαλάσσιος οικισμός με αγκυροβόλιο που εχρηστμοποιείτο για εφοδιασμό πολεμικών πλοίων. Ο ντε Μας Λατρί υπολογίζει ότι βρισκόταν στη βόρεια ακτή, ενώ ο Ντώκινς εισηγείται στη νοτιοδυτική ακτή του νησιού. Εμείς εισηγούμεθα ότι ίσως βρισκόταν στην παραθαλάσσια περιοχή Λαπήθου-Καραβά (αφού ο Μαχαιράς σε μια περίπτωση υπονοεί ότι βρισκόταν κοντά στην Κερύνεια) κι ίσως πήρε την ονομασία Μύλοι από τους φημισμένους αλευρόμυλους που λειτουργούσαν με το νερό του εκεί κεφαλόβρυσου (περιοχή του Καραβά ονομάζεται ακόμη Μύλοι).
Εισηγούμεθα επίσης ότι ο οικισμός της Κατωμηλιάς τον οποίο επίσης αναφέρει ο Μαχαιράς ως το χωριό του επαναστάτη ρε Αλέξη*, ίσως ήταν οικισμός με την ονομασία Κάτω Μύλος που βρισκόταν στην περιοχή της Λεύκας (βλέπε λήμμα Κάτω Μύλος).
Μικρό χωριό με την ονομασία Μύλοι αναφέρεται ότι υφίστατο και μεταξύ Αρακαπά και Διερώνας (επαρχία Λεμεσού). Σημειώνεται στο χάρτη του Κίτσενερ (1885). Επίσης κοντά στη Φλάσου (περιοχή Σολιάς) υφίστατο πολύ μικρός οικισμός με την ονομασία Μύλος.
Οι ονομασίες Μύλος, Μύλοι, Μυλούδκια, καθώς και ονομασίες με πρώτο συνθετικό τον Μύλο (Μύλος του...), ή ακόμη και Κάτω ή και Πάνω Μύλος, απαντώνται σε δεκάδες τοπωνύμια σε πολλά μέρη της Κύπρου, όπου σε παλαιότερες εποχές λειτουργούσαν μύλοι, βασικά νερόμυλοι για άλεσμα σιτηρών.