Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Μουσερε- Mousere. Χωριό της επαρχίας Πάφου, περί τα 33 χιλιόμετρα ανατολικά της πόλης της Πάφου.

Το Μούσερε είναι κτισμένο σε μέσο υψόμετρο 550 μέτρων με τα ανατολικά του σύνορα να αποτελούν μέρος των διοικητικών ορίων των επαρχιών Λεμεσού - Πάφου. Το ανάγλυφο είναι ημιορεινό και χαρακτηρίζεται από στενές βαθιές κοιλάδες και κορφές, που το ύψος τους φθάνει τα 700 μέτρα. Το τοπίο του χωριού είναι διαμελισμένο από τους παραπόταμους του Χαποταμιού και του Διαρίζου που ρέουν στην περιοχή του.

Από γεωλογικής απόψεως, στη διοικητική έκταση του χωριού κυριαρχούν οι αποθέσεις του σχηματισμού Πάχνας (εναλλασσόμενες στρώσεις κιμωλιών, μαργών και ψαμμιτών) πάνω στις οποίες αναπτύχθηκαν ασβεστούχα εδάφη.

Το Μούσερε δέχεται μια μέση ετήσια βροχόπτωση περί τα 615 χιλιοστόμετρα. Παρά τη ψηλή βροχόπτωση το τραχύ και απότομο ανάγλυφο δεν αφήνει πολλά περιθώρια για γεωργική ανάπτυξη. Στην περιορισμένη καλλιεργήσιμη γη του χωριού καλλιεργούνταν παλαιότερα τα αμπέλια οινοποιησίμων ποικιλιών και οι χαρουπιές. Η μεγαλύτερη ωστόσο έκταση του είναι ακαλλιέργητη και σ' αυτή φυτρώνει ποικίλη φυσική βλάστηση, κυρίως πεύκα, μαζιές, σπαλαθκιές, σχινιές, λατζ΄ιές και αγριοτερατσιές. Στη διοικητική έκταση του χωριού υπάρχουν αρκετές εγκαταλειμμένες εκτάσεις αμπελιών που είναι αποτέλεσμα της σταδιακής εγκατάλειψής του από τους κατοίκους του.

Η οδική σύνδεση του χωριού γίνεται με ελικοειδείς σκυρόστρωτους δρόμους εξαιτίας του απότομου ανάγλυφου της περιοχής. Στα βορειοανατολικά συνδέεται με το χωριό Δορά (περί τα 2,5 χμ.), στα δυτικά με το χωριό Μάρωνας (περί τα 5 χμ.) και στα νοτιοδυτικά με το χωριό Πάνω Αρχιμανδρίτα (περί τα 5 χμ.).

Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως ακολούθως:

Ιστορικά στοιχεία

Πιθανώς η ονομασία του χωριού διασώζει το επώνυμο Μούσερε, βυζαντινής αριστοκρατικής οικογένειας αρμενικής καταγωγής, της οποίας ένα τουλάχιστον μέλος αναφέρεται ότι είχε υπηρετήσει ως διοικητής της Κύπρου για 7 χρόνια κατά τον 9ο αιώνα. Εάν υφίστατο ή είχε ιδρυθεί από τότε ο οικισμός, είτε αυτός είτε η περιοχή ίσως ήσαν ιδιοκτησία κάποιου μέλους της βυζαντινής αυτής οικογένειας.

Το χωριό υφίστατο πάντως κατά τις περιόδους της Φραγκοκρατίας και της Βενετοκρατίας, οπότε αποτελούσε ιδιωτικό φέουδο με την ονομασία Musoro, ονομασία με την οποία βρίσκεται σημειωμένο σε παλαιούς χάρτες. Δεν είναι, ωστόσο, γνωστό σε ποια οικογένεια ανήκε το φέουδο αυτό.

Ο G. Jeffery (1918) αναφέρει μικρή εκκλησία αφιερωμένη στον άγιο Σάββα. Στην περιοχή υπάρχει και εκκλησία αφιερωμένη στην Αγία Σοφία, ενώ ο ναός του χωριού είναι αφιερωμένος στον Τίμιο Πρόδρομο.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια