Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Με την ονομασία αυτή είναι γνωστά στην Κύπρο μικρά πουλιά, τα Phylloscoρus spp. και Hippolais spp. της οικογένειας Sylviidae. Είναι από τα πιο μικρόσωμα πουλιά που απαντώνται στην Κύπρο, γι’ αυτό και τοπικά ονομάζονται μουγιαννούδκια (=πουλιά μικρά σαν μούγες [μύγες]). Έτσι, μεταφορικά, όταν στην Κύπρο θέλουν να χαρακτηρίσουν και άνθρωπο αδύνατο και ισχνό, λέγουν ότι εν τέλεια μουγιαννού(δ)ιν.

Τα μουγιαννούδκια επισκέπτονται την Κύπρο όταν μεταναστεύουν το φθινόπωρο αλλά και την άνοιξη, μερικά δε μένουν και διαχειμάζουν στο νησί. Από το είδος Phylloscopus έχουμε τα P. collybita και P. trochilus που μένουν και διαχειμάζουν στην Κύπρο, καθώς και τα Ρ. sibilatrix και P. bonelli που απλώς περνούν από το νησί όταν μεταναστεύουν. Από το άλλο είδος, το Hippolais, έχουμε τα Η. icterina και Η. polyglotta που και αυτά μένουν μόνο λίγες μέρες στην Κύπρο όταν μεταναστεύουν, για ξεκούραση.

Όπως όλα τα πουλιά της οικογένειας Sylviidae, τα μουγιαννούδκια γεννούν σε διάφορες χώρες της Ευρώπης, κτίζουν δε τη φωλιά τους σε θάμνους. Γεννούν 3-5 αυγά. Όλα τρέφονται με μικρά έντομα όπως μύγες, σκουλήκια κ.α., αρέσκονται δε στα παράσιτα που καταστρέφουν τα φυτά, όπως η ψώρα. Γι’ αυτό και είναι πολύ χρήσιμα και όλα είναι προστατευόμενα. Δυστυχώς όμως πολλά πιάνονται και πωλούνται δήθεν ως αμπελοπούλια.

Βλέπε λήμμα: Αμπελοπούλια

Κατά την Αρχαιότητα, όπως διασώζει ο Ησύχιος, τα πουλιά αυτά ήσαν γνωστά με τις ονομασίες ὑπολαΐς, ὑπολωίς, ὑπολλίς, ὑποληίς. Ο Αριστοτέλης, περιγράφοντας την αναπαραγωγή του παρασιτικού πουλιού κούκου (Cuculus canorus) που δεν κτίζει δική του φωλιά αλλά γεννά τα αυγά του σε φωλιές άλλων πουλιών, έστω και πολύ μικρότερων όπως τα μουγιαννούδκια (που είναι περίπου 13 εκατοστόμετρα ενώ ο κούκος γύρω στα 33), γράφει:

...νεοττούς δέ κόκκυγος [κούκου] λέγουσιν ὡς οὐδείς ἐώρακεν˙ ὁ δέ τίκτει μέν, ἀλλ’ οὐ ποιησάμενος νεοττίαν... καί ἐν ὑπολαΐδος καί κορύδου χαμαί, ἐπί δένδρου δ’ ἐν τῇ τῆς χλωρίδος καλουμένης νεοττιᾷ. Τίκτει μέν οὖν ἕν ᾠόν, ἐπωάζει δ’ οὐκ αὐτός, ἀλλ’ ἐν οὐ  ἄν τέκῃ νεοσσιᾷ, οὖτος ὁ  ὄρνις ἐκκολάπτει καί τρέφει...

Όλα τα μουγιαννούδκια έχουν στακτοπράσινο χρώμα, σε διάφορες όμως αποχρώσεις.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια