Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Κύπριος ασκητής, που έζησε στο όρος της Καλαμιθάσας και ευρύτερα στην περιοχή Σολέας, δυτικά του χωριού Φτερικούδι της περιοχής Πιτσιλιάς, κοντά στο παρεκκλήσι του προφήτη Αββακούμ (του όγδοου ελάσσονα προφήτη της Π.Δ., με τον οποίο συνεορτάζεται στις 2 Δεκεμβρίου). Στα 1924, ο Ιωάννης Συκουτρής βρήκε στο Φτερικούδι ανέκδοτη ακολουθία του, σε μερικά τροπάρια της οποίας ο Αββακούμ επαινείται ως των Κυπρίων το αγλάισμα , Καλαμιθάσης το καύχημα , θεραπευτής των νοσούντων και κωφευόντων , της Σολέας λύχνος διαυγέστατος , των Κυπρίων το κλέος κτλ. Η θεραπεία της κουφαμάρας συνδέει τον όσιο Αββακούμ με τον Άην Άκουφον (=Ιάκωβον) γιατρό των αυτιών, του οποίου η ωτοθεραπευτική ιδιότητα προφανώς προήλθε από παρετυμολογία του ονόματός του, ενώ του οσίου Αββακούμ από άλλη αιτία.

Συναξάρι δεν βρίσκεται στη χειρόγραφη ακολουθία, όπου απλώς σημειώνεται: Τῇ αὑτῇ ἡμέρα τοῦ Ὁσίου πατρός ἡμῶν Ἀββακούμ, τοῦ ἐν τῷ ὂρει τῆς Καλαμιθάσης καί Πτερικουδίου ἀσκήσαντος , περιοχές που υπάγονταν στην επισκοπή Σολέας. Από τη ζωή του μνημονεύονται στη σημείωση αυτή η ταπεινότητα, η ακτημοσύνη, η γύμνια του οσίου στο κρύο και τη ζέστη, οι προσευχές και οι θαυματουργικές του ικανότητες ως το τέλος της πολύχρονης ζωής του.

Μετά το θάνατό του σε βαθιά γεράματα, οι χωρικοί της περιοχής Καλαμιθάσας έκτισαν προς τιμήν του εκκλησία, στην οποία τοποθέτησαν το λείψανό του. Αυτό το πληροφορούμαστε από την ίδια σημείωση στην ακολουθία, που αντιγράφτηκε στις 20 Νοεμβρίου 1856 από τον τοπικό βιβλιογράφο Χριστόδουλο, ιερέα από την Μαλούντα. Κατά τον Συκουτρή, δεν σώζονται σήμερα ίχνη της εκκλησίας, όπως δεν σώζεται και εικόνα του οσίου. Στην εκκλησία, όμως, του Αγίου Νικολάου στο Φτερικούδι, ο ίδιος ερευνητής βρήκε εικόνα του προφήτη Αββακούμ, ενώ ο Αθανάσιος Παπαγεωργίου (Ξυλόστ. Ναοί σσ. 20 - 21 αρ. 126) επισημαίνει στο ίδιο χωριό μονόκλιτο ναό του αγίου Αββακούμ, του 18ου αι., χωρίς τοιχογραφίες.

Η όλη προσωπικότητα και η ζωή του οσίου Αββακούμ, που προφανώς ταυτίζεται προς τον άγιο Αββακούμ του μονόκλιτου ναού, θυμίζουν τον τρόπο ζωής και άσκησης των περίφημων «Αλαμάνων» αγίων της Κύπρου. Η υπόθεση αυτή θεωρείται πιθανή, αν και ο όσιος Αββακούμ δεν περιλαμβάνεται στους καταλόγους των «Αλαμάνων», ούτε και στον αρτιότερο από αυτούς, εκείνο του Λ. Μαχαιρά (§31 - §36 Dawk.). Ούτε στην BHG, ούτε στο Auctarium της, ούτε στην Bibliotheca Sanctorum είναι γνωστός ο όσιος Αββακούμ. Η μόνη άλλη μνεία του στην Κύπρο, είναι στην εκκλησία του αγίου Αββακούμ, 3 χιλιομ. περίπου Ν.Α. του Μηλικουριού και 2 χιλιομ. Β.Δ. του χωριού Τρεις Ελιές και ίσως πρέπει να ταυτιστεί με τον άην Μπακόν, στην Καρπασία.

Πηγή:

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια