Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Παράγωγο, κατά την Αρχαιότητα, των μεταλλείων της Κύπρου, ορυκτό (ίσως ο χαλκοπυρίτης), που αναφέρεται από διάφορους αρχαίους συγγραφείς.

Ο Διοσκουρίδης (Περί Ὕλης Ἰατρικῆς, 5.100), περιγράφει το κύπριον μίσυ σαν «χρυσαφί και σκληρό, που όταν σπάσει μοιάζει με χρυσάφι και λάμπει ἀστεροειδῶς». Παρόμοια περιγραφή δίνει και ο Οριβάσιος.

Βλέπε λήμμα: Γεωλογία της Κύπρου

Το ορυκτό αυτό εχρησιμοποιείτο, μεταξύ άλλων, για θεραπευτικούς σκοπούς.

Βλέπε λήμμα: Ιατρική

Ο Γαληνός (Περί Ἀντιδότων), γράφει πως, όταν ήλθε στην Κύπρο για ιατρικές έρευνες στον τομέα της φαρμακολογίας, πήρε διάφορα δείγματα ορυκτών μεταξύ των οποίων και μίσυ. Ο ίδιος συγγραφέας, στο έργο του Περί τῆς τῶν ἁπλῶν φαρμάκων κράσεως καί δυνάμεως, ομιλεί εκτεταμένα για το μίσυ που μάζεψε άφθονο από τα μεταλλεία των Σόλων. Λέγει, μεταξύ άλλων, ότι στο μεταλλείο που είχε επισκεφθεί είδε τρία στρώματα μεταλλεύματος, με κατώτερο στρώμα του σώρεως, στο μέσον το στρώμα της χαλκίτεως και πιο πάνω εκείνο του μίσυος. Για στρώματα μετάλλων, μεταξύ των οποίων και στρώμα από μίσυ στα μεταλλεία των Σόλων, ομιλεί και ο Διοσκουρίδης, ενώ για το κυπριακό μίσυ κάνει λόγο και ο Αριστοτέλης.

Βλέπε λήμμα: Σόλοι

Τέλος, ο Πλίνιος (Naturalis Historia, 34.121), αναφερόμενος στο κυπριακό μίσυ, γράφει τα ακόλουθα: Μερικοί λέγουν ότι το μίσυ παράγεται όταν καεί σε καμίνια η χαλκίτις πέτρα, όπου η χρυσαφιά σκόνη της αναμιγνύεται με την στάκτη από τα ξύλα του πεύκου. Πράγματι, γίνεται από την χαλκίτιν πέτρα, που προανέφερα, που είναι συμπαγής στο φυσικό της και που διασπάται από βίαιη ενέργεια, άριστη στα κυπριακά μεταλλεία χαλκού· γνωρίσματά της είναι οι χρυσαφιές σπίθες όταν σπάζει, κι όταν κοπανισθεί είναι όπως την άμμο, από φυσικού της χωρίς χρώμα, διάφορη από την χαλκίτιν...

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια