Μεχμέτ Σαΐντ πασάς Mehmed Said pasha

Image

Τούρκος κυβερνήτης της Κύπρου από τις 27 Ιουλίου του 1868 μέχρι τις 21 Οκτωβρίου του 1871 (σύμφωνα προς έγγραφα του αγγλικού προξενείου). Ο κυβερνήτης αυτός είχε τη φήμη του μετριοπαθούς και μη φανατικού, όπως και ανθρώπου που δεν ήταν διεφθαρμένος, πράγμα σπάνιο σ’ ό,τι αφορούσε τους κυβερνήτες της Κύπρου της περιόδου της Τουρκοκρατίας. Χαρακτηριστικό της ιδιότητάς του αυτής, είναι το γεγονός ότι συμπλήρωσε τα υπολειπόμενα δυο τρίτα του υπό κατασκευήν δρόμου Λάρνακας-Λευκωσίας, έναντι δαπάνης 300.000 γροσιών, ενώ το ένα τρίτο του έργου, που είχε κατασκευαστεί πριν απ' αυτόν, είχε στοιχίσει περί τα 2.000.000 γρόσια (!) που είχαν εισπραχθεί με ειδική φορολογία που επεβλήθη στον λαό.

 

Ο Μεχμέτ Σαΐντ πασάς ήταν ένας από τους ελάχιστους καλούς Τούρκους κυβερνήτες της Κύπρου. Σε αντίθεση προς πολλούς άλλους, επέδειξε ενδιαφέρον για το νησί και τους κατοίκους του, επέβαλε χαλάρωση στους δυσβάστακτους φόρους και — πράγμα σπάνιο — προσπάθησε να κάμει διάφορα κοινωφελή έργα. Έτσι, εκτός από τη συμπλήρωση, με λογική δαπάνη, του δρόμου Λάρνακας - Λευκωσίας (ήταν ο μοναδικός δρόμος που είχε κατασκευαστεί στην Κύπρο μέχρι την άφιξη των Άγγλων), ο Μεχμέτ Σαΐντ πασάς επισκεύασε το υδρευτικό σύστημα της Λευκωσίας, της Λάρνακας και της Κυθρέας. Επίσης άλλαξε την κοίτη του ποταμού Πηδιά στην περιοχή της Λευκωσίας, προκειμένου να εξουδετερωθεί ο κίνδυνος πλημμυρών που συχνά απειλούσε την πρωτεύουσα, σε μερικές μάλιστα περιπτώσεις και με πολλούς νεκρούς, κλπ. Επίσης, όπως γράφει ο Η. Luke, ο Μεχμέτ Σαΐντ πασάς κατέβαλε επιτυχημένες προσπάθειες για την καταπολέμηση της ακρίδας που μάστιζε το νησί, προς τούτο δε εκμεταλλεύθηκε και σχετική εφεύρεση του Ριχάρδου Ματτέι*. Αναφέρεται επίσης ότι είχε δώσει πολύ υψηλές αμοιβές για συλλογή και καταστροφή αυγών των ακρίδων, πράγμα που επίσης συνέβαλε σημαντικά στην επιτυχία της εκστρατείας του κατά των καταστροφικών αυτών εντόμων.

 

Επί ημερών του Μεχμέτ Σαΐντ πασά συνέβη μια σημαντική διοικητική μεταβολή: η Κύπρος αποσπάστηκε από το βιλαέτι του Αρχιπελάγους και απετέλεσε χωριστό «ανεξάρτητο» μουτεσσαριφλίκι (βλέπε και λήμμα Αβδούλ Αζίζ και Κύπρος).

 

Ο Μεχμέτ Σαΐντ πασάς υποστηριζόταν από το μεγάλο βεζύρη Μεχμέτ πασά Κιμπρισλί* που ήταν Κύπριος την καταγωγή. Όμως μετά τον θάνατο του προστάτη του, ο Μεχμέτ Σαΐντ πασάς αντιμετώπισε κατηγορίες που διατύπωναν εναντίον του φανατικοί Τούρκοι της Κύπρου. Αποτέλεσμα ήταν να ανακληθεί από την Κύπρο και μάλιστα να δικαστεί στην Κωνσταντινούπολη.