Μερσινάκι
Τοποθεσία στη δυτική πλευρά του κόλπου της Μόρφου, κοντά στο Καραβοστάσι, μεταξύ δε αυτού και του αρχαιολογικού χώρου του ανακτόρου του Βουνιού. Βρίσκεται υπό τουρκική στρατιωτική κατοχή από το 1974. Το Μερσινάκιν αποτελεί το ίδιο αρχαιολογικό χώρο που εντάσσεται στον ευρύτερο αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας πόλης των Σόλων.
Συγκεκριμένα στο Μερσινάκιν υπήρχε αρχαίο ιερό, που άκμασε από τον 5ο π.Χ. αιώνα μέχρι και τα Ρωμαϊκά χρόνια. Στην τοποθεσία αυτή έγιναν ανασκαφές το 1930 από τη Σουηδική Αποστολή, καθώς και στη δεκαετία του 1960. Μεταξύ άλλων, βρέθηκαν αρκετά έργα γλυπτικής (που περιλαμβάνουν και άγαλμα της θεάς Αθηνάς) καθώς και αφιερωματικές επιγραφές που μνημονεύουν τον θεό Απόλλωνα και τη θεοποιημένη βασίλισσα Αρσινόη Β΄. Ιδιαίτερα πλούσια όσο και αξιόλογη ήταν η συγκομιδή από τερρακότες και πήλινα αγαλματίδια κατασκευασμένα με μήτρες, που βρέθηκαν στο ιερό του Μερσινακίου.
Βλέπε λήμμα: Σόλοι
Στην περιοχή αυτή έγινε μια από τις πρώτες σοβαρές συγκρούσεις του αγώνα του 1955-1959, γνωστή ως μάχη του Μερσινακίου.
Μερσινακίου μάχη: Διεξήχθη στις 15 Δεκεμβρίου 1955, ύστερα από ενέδρα κατά των Άγγλων που στήθηκε στην τοποθεσία Μερσινάκιν από την αντάρτικη ομάδα του Μάρκου Δράκου. Αρχηγός της επιχειρήσεως ήταν ο ίδιος ο Μάρκος Δράκος, επικεφαλής ομάδας οκτώ ατόμων, μεταξύ των οποίων και οι Ανδρέας Ζάκος, Χαράλαμπος Μούσκος και Χαρίλαος Μιχαήλ.
Στην ενέδρα έπεσε μικρό στρατιωτικό αυτοκίνητο τύπου τζιπ. Τούτο διέφυγε της προσοχής του παρατηρητή, με αποτέλεσμα να μη πυροδοτηθούν τα τοποθετημένα στον δρόμο Ξερού-Πύργου εκρηκτικά. Εβλήθη όμως από τους ενεδρεύοντες αγωνιστές, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί ο οδηγός του. Ο δεύτερος Άγγλος που επέβαινε του τζιπ, ο ταγματάρχης Κουμπ, διεσώθη κι ανταπέδωσε το πυρ. Ο εντελώς ανεπαρκής και απηρχαιωμένος οπλισμός των μελών της ΕΟΚΑ ήταν ένας βασικός λόγος αποτυχίας. Στην προσπάθειά τους να αποχωρήσουν, οι αντάρτες δέχονταν τα πυρά του ταγματάρχη Κουμπ. Από την ανταλλαγή πυροβολισμών, σκοτώθηκε ο Χαράλαμπος Μούσκος (ο πρώτος νεκρός του αγώνα σε πεδίο μάχης, συγγενής του αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄). Ο αρχηγός της ομάδας Μάρκος Δράκος τραυματίστηκε, όμως κατόρθωσε να διαφύγει. Τραυματίστηκε επίσης ο Ανδρέας Ζάκος, που δεν μπόρεσε να διαφύγει και τελικά συνελήφθη. Συνελήφθη επίσης εκεί ο Χαρίλαος Μιχαήλ. Οι Ζάκος και Μιχαήλ δικάστηκαν αργότερα, καταδικάστηκαν σε θάνατο και εκτελέστηκαν δι’ απαγχονισμού στις 9 Αυγούστου 1956.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια