Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Μελίνη- Melini. Χωριό της επαρχίας Λάρνακας, στη γεωγραφική περιφέρεια των Λευκάρων, περί τα 55 χιλιόμετρα δυτικά της πόλης της Λάρνακας.

 

Η Μελίνη είναι κτισμένη σε ημιορεινή περιοχή, σε μέσο υψόμετρο 590 μέτρων, με τα δυτικά και νότιά της σύνορα να αποτελούν μέρος των διοικητικών ορίων των επαρχιών Λάρνακας - Λεμεσού. Το υψόμετρο αυξάνεται σταθερά προς τα βόρεια και δυτικά του οικισμού όπου γίνεται βουνίσιο (φθάνει τα 900 περίπου μέτρα) με στενές βαθιές κοιλάδες και απότομες πλαγιές. Το τοπίο του χωριού είναι διαμελισμένο από αρκετά ρυάκια που πηγάζουν βορειότερα και τροφοδοτούν τον ποταμό Βασιλικό.

 

Γενικά χαρακτηριστικά

Από γεωλογικής απόψεως, στη διοικητική έκταση του χωριού κυριαρχούν τα πυριγενή πετρώματα, κυρίως λάβες, διαβάσες και γάββροι. Πάνω στα πετρώματα αυτά αναπτύχθηκαν φαιοχώματα και πυριτιούχα εδάφη.

 

Η Μελίνη δέχεται μέση ετήσια βροχόπτωση περί τα 670 χιλιοστόμετρα. Στην περιοχή της καλλιεργούνται τα εσπεριδοειδή (κυρίως μανταρινιές), οι ελιές, οι χαρουπιές, οι αμυγδαλιές, λίγα αμπέλια οινοποιησίμων ποικιλιών και ελάχιστα όσπρια (φασόλια και λουβιά). Η μεγαλύτερη ωστόσο έκταση του χωριού, λόγω κυρίως αρκετών εγκαταλειμμένων ιδιοκτησιών, είναι ακαλλιέργητη και καταλαμβάνεται από ποικίλη φυσική βλάστηση, κυρίως πεύκα, λατζ΄ιές, τρεμιθιές, ξισταρκές και αγριοτερατσ΄ιές.

 

Η κτηνοτροφία είναι περιορισμένη.

 

Η Μελίνη συγκαταλέγεται μεταξύ των χωριών που έχουν ευεργετηθεί από το Σχέδιο Ενιαίας Αγροτικής Αναπτύξεως Πιτσιλιάς, με την κατασκευή χωμάτινης

υδατοδεξαμενής χωρητικότητας 59.000 μ³ και αρδευτικού δικτύου για την άρδευση 14 εκταρίων γης, τη βελτίωση και ασφάλτωση του δρόμου Μελίνης -Επταγώνιας, την εκτέλεση εγγειοβελτιωτικών έργων και τη βελτίωση αγροτικών δρόμων.

 

Από συγκοινωνιακής απόψεως, η Μελίνη συνδέεται στα ανατολικά με το χωριό Ορά (περί τα 4 χμ.) και στα νότια με το χωριό Επταγώνια (περί τα 3 χμ.).

 

Πληθυσμός

Το χωριό γνώρισε πληθυσμιακές αυξομειώσεις. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως ακολούθως:

 

Χρονολογία	Κάτοικοι
1881	150
1891	143
1901	162
1911	199
1921	219
1931	219
1946	221
1960	221
1973	158
1976	154
1982	104
1992	90
2001	57
2011	59
2021	88

 

Μετά το 1960 λόγω της αστυφιλίας και της μετανάστευσης του πληθυσμού στο εξωτερικό, σημειώθηκε συνεχής πληθυσμιακή μείωση.

 

Ιστορικά στοιχεία

Το χωριό υφίστατο κατά τα Μεσαιωνικά χρόνια, οπότε αποτελούσε βασιλικό φέουδο κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας, σύμφωνα προς τον ντε Μας Λατρί.

 

Ο ιστορικός Φλώριος Βουστρώνιος (16ος αιώνας) αναφέρει το χωριό ως φέουδο κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας, γράφοντάς το ακριβώς ως Melini. Αναφερόμενος στην αναδιανομή των φέουδων στην οποία προέβη ο βασιλιάς της Κύπρου Ιάκωβος Β΄ μετά την άνοδό του στο θρόνο το 1460, ο Φλώριος σημειώνει ότι το φέουδο της Μελίνης δόθηκε στον αξιωματούχο Ιωάννη Κιρκάσιο, που πήρε και άλλη κτηματική περιουσία, αμπέλια στις Μαραθάσες.

 

Βλέπε λήμμα: Αμπέλι

 

Από αναφορά στον Βίο του αγίου Ηρακλειδίου υπονοείται ότι το χωριό υφίστατο κατά τον 1ο μ.Χ. αιώνα, και μάλιστα με την ίδια ονομασία: Μελήνη. Στον Bίo αναφέρεται, συγκεκριμένα, ότι ο άγιος Ηρακλείδιος, επιστρέφοντας από το Κούριον στην έδρα του Ταμασσόν, αφού πέρασε από το χωριό Λίθου Κολόνη (=Μαθικολώνη), έφθασε στην Μελήνη (γραφή με η και τα δύο):

 

...Καί ἀναστάντες ἐπορευόμεθα τήν ὁδόν ἡμῶν˙ καί ἐλθόντες ἐν χώρᾷ Μελήνῃ ὑπήντησεν ἡμῖν παῖς Γρηγορίου...

 

Ωστόσο η ορθή γραφή της ονομασίας του χωριού είναι Μελίνη, επειδή η ονομασία του είναι φυτώνυμη, από το φυτό μελίνη (Melica), της οικογένειας των Αγροστωδών. Το φυτό αυτό (του οποίου στην Κύπρο απαντάται το είδος Melica minuta), ήταν γνωστό κατά την Αρχαιότητα ακριβώς με την ονομασία μελίνη (αναφέρεται από τον Ηρόδοτο και τον Ξενοφώντα) αλλά και μέλινος (Θεόφραστος).

 

Βλέπε λήμμα: Άγιος Ηρακλείδιος

 

Στο χωριό Μελίνη λοιπόν, όπου στάθμευσε ο άγιος Ηρακλείδιος επιστρέφοντας στην Ταμασσό, πληροφορήθηκε το θάνατο της αδελφής του.

 

Φαίνεται ότι το χωριό είχε επιβιώσει από τότε, όμως δεν αναφέρεται σε μεσαιωνικές πηγές, πιθανώς επειδή δεν ήταν σημαντικός οικισμός.

 

Η εκκλησία του χωριού, αφιερωμένη στην Παναγία, κτίστηκε το 1721 σύμφωνα προς επιγραφή σε δοκό, πάνω από τη δυτική θύρα.

 

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια