Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Έμμετρη δεκαπενθήμερη σατιρική εφημερίδα που κυκλοφόρησε το πρώτο της φύλλο στη Λευκωσία στις 31 Οκτωβρίου 1911. Εκδότης, διευθυντής και συντάκτης της εφημερίδας ήταν ο δικηγόρος και ποιητής Ιωάννης Περδίος.

Η εφημερίδα ήταν τετρασέλιδη και είχε μικρό μέγεθος (30X21 εκ.) και σχήμα δίστηλο ή μονόστηλο. Ήταν πολύ ιδιόμορφη εφημερίδα με εντελώς δικό της στυλ και περιεχόμενο. Όλα σ' αυτήν ήσαν γραμμένα σε μέτρο και με σκωπτική διάθεση, ακόμη και η ημερομηνία έκδοσης, η συνδρομή και η συχνότητα έκδοσης. Ο τίτλος εκτυπωνόταν σε χρώμα κόκκινο.

Στην πρώτη σελίδα του πρώτου φύλλου της εφημερίδας διαβάζουμε, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:

ΜΑΣΤΙΓΙΟΝ ΠΟΥ ΔΥΟ ΦΟΡΕΣ ΤΟΝ ΜΗΝΑ ΚΡΟΤΑΛΙΖΕΙ

ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΠΙΠΤΕΙ ΚΑΥΣΤΙΚΟΝ ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΓΑΡΓΑΛΙΖΕΙ

Ὁ Γιάννης Περδίος ἐδῶ στήν Λευκωσία/ τό φύλλο θά τό γράφῃ μέ πέννα σκωπτική/χωρίς ποτέ νά θέλῃ καμμιά συνεργασία /καί θ’ ἀψηφᾶ μέ γέλοιο κι’ αὐτήν τήν φυλακή.

Ἐτησία συνδρομή πέντε μοναχά σελλίνια/ καί γιά ξένον κι’ Ἕλληνα/ κι’ ἄν τήν βρίσκετε φθηνή καί λυπᾶσθε γιά τή φθήνια δῶστε ...διπλοσέλλινα!

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΛΑΚΩΝΙΚΟΣ

ΙΣΩΣ ΔΕ ΚΙ’ ΕΚΚΕΝΤΡΙΚΟΣ

Ἀντί στόν Πρόλογό μου λόγια νά πῶ πολλά/ καί ψέματα ξετσίπωτα θά σᾶς εἰπῶ μονάχα πώς κάμνω πιό καλά/ Νά μή σᾶς εἴπω ... τίποτα.

Στην πρώτη σελίδα επίσης αρχίζει τη δημοσίευση μιας έμμετρης αφήγησης με τίτλο Σουρῆς κι Ἀριστοφάνης κι ὁ ξεναγός των Γιάννης. Μέσα από την αφήγηση αυτή ο Περδίος ξεναγεί τους κλασσικούς σατιρικούς ποιητές Αριστοφάνη και Σουρή στην Κύπρο της εποχής εκείνης και του δίδεται έτσι η ευκαιρία να σατιρίσει πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές και θρησκευτικές καταστάσεις.

Πολύ διασκεδαστικές είναι οι έμμετρες διαφημίσεις που καταχωρούνταν στην εφημερίδα όπως:

Εἰς τό Ξενοδοχεῖον τοῦ Γιάγκου τοῦ Ζαγκούλλου/ βρίσκεις φαγιά ποικίλα, λαμπρά καί καθαρά πού τήν κοιλιά σκλαβώνουν τοῦ κάθε μας Λουκούλλου/ καί τύμπανον τήν κάμνουν ...μ’ ὄχι πολύν παρᾶ!

Εκτός, όμως από τους σκωπτικούς του στίχους, ο Περδίος στο Μαστίγιον περιλαμβάνει πολύ συχνά και πατριωτικούς στίχους, πραγματικά θούρια, ιδιαίτερα για επίκαιρες εθνικές επετείους ή για εξελίξεις στο εθνικό θέμα της Κύπρου με τους οποίους προβάλλεται η αξίωση του κυπριακού Ελληνισμού για ένωση με την Ελλάδα. Με την ευκαιρία της Πρωτομαγιάς ο Περδίος γράφει:

Ἄχ! ὃσαις κόραις στέφανα κρεμάζετε στήν θύρα

πού τό φαρμάκι τῆς Σκλαβιᾶς τούς ἔδιωξε τά μύρα

καί μέ χολήν κιτρίνισε κάθε των φορεσιά,

Ἄν θέτε νά δροσίσετε τ’ ὠχρό τό λείψανό των,

Μέ τά λευκά σας δάκτυλα βάλτε γιά σάβανό των

ταινίαν Γαλανόλευκην, Ἑλληνικήν δροσιά!

Το Μαστίγιον συνέχισε ανελλιπώς την έκδοσή του για 19 ολόκληρα χρόνια. Το τελευταίο του φύλλο με αριθμό 267 (διακόσια σᾶς μετροῦμε κι ἑξήκοντα κι ἑπτά) κυκλοφόρησε στις 26 Ιουνίου 1930 (χρόνους δεκαεννιά τοῦ φύλλου μας μετροῦμε/ καί Μάνας ἀγκαλιά μονάχα λαχταροῦμε! Ἔτος χίλια κι ἐννιακόσια καί τριάντα/ καί σάν εἴλωτες μᾶς θέλουν πάντα!)

Με την πάροδο του χρόνου το Μαστίγιον έγινε περισσότερο επιθετικό, περισσότερο καυστικό και επικριτικό της αγγλικής διοίκησης του νησιού προβάλλοντας ανοικτά το αίτημα για ένωση.

Χωρίς καμιά αμφιβολία το Μαστίγιον υπήρξε σημαντική εφημερίδα που με την ιδιάζουσα μορφή της και τη δύναμη του στίχου ενθάρρυνε, εμψύχωνε αλλά και διασκέδαζε τους Έλληνες της Κύπρου με τους ευχάριστους σκωπτικούς στίχους του κατά την περίοδο της αποικιοκρατίας.

Πηγή:

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια