Μαρίνα αγία, Πυργά

Image

Μέχρι πρόσφατα ήταν η κύρια εκκλησία του χωριού. Ανήκει στον τύπο του μονόκλιτου με τρούλλο. Αρχικά είχε εξωτερικές διαστάσεις 11X5,60 μ. Στα τέλη όμως του 19ου αιώνα ή στις αρχές του 20ού αιώνα επεκτάθηκε στα δυτικά κατά 4 μέτρα περίπου. Η προσθήκη αυτή καλύπτεται με ψευδογοτθικό σταυροθόλιο. Εσωτερικά ο βόρειος και ο νότιος τοίχος διαρθρώνονται με τέσσερα άνισα τυφλά τόξα. Το ανατολικό τυφλό τόξο είναι το μικρότερο. Ακολουθεί το κεντρικό τυφλό τόξο που μαζί με την ανατολική και τη δυτική καμάρα στηρίζουν τον τρούλλο κι ακολουθούν δυο ακόμη τυφλά τόξα από τα οποία το δυτικότερο είναι κάπως ευρύτερο. Ο τρούλλος της εκκλησίας έχει οκτώ παράθυρα κι η αψίδα ένα. Η αρχική βόρεια θύρα, πλάτους 0,90 μ., εντοιχίσθηκε όταν επεκτάθηκε η εκκλησία στα δυτικά. Τότε ανοίχθηκε η σημερινή θύρα στο τύμπανο του τυφλού τόξου στα δυτικά του κεντρικού τυφλού τόξου με αποτέλεσμα να καταστραφεί το μεγαλύτερο τμήμα της τοιχογραφίας του αγίου Γεωργίου. Άλλη θύρα υπάρχει στον δυτικό τοίχο της εκκλησίας.

 

Η αρχική εκκλησία ήταν διακοσμημένη με τοιχογραφίες, από τις οποίες οι πιο πολλές έχουν καταστραφεί είτε από τους ανθρώπους είτε από την υγρασία. Στο κέντρο του τρούλλου σώζεται το μισό περίπου τμήμα του Παντοκράτορα και τα δύο τρίτα της ζώνης με τη Δέηση που τον περιβάλλει. Ανάμεσα στα παράθυρα του τρούλλου είναι ζωγραφισμένοι ανά δύο προφήτες. Οι ευαγγελιστές στα σφαιρικά τρίγωνα του τρούλλου έχουν καταστραφεί. Καταστράφηκαν επίσης οι τοιχογραφίες της αψίδας, των τόξων και των καμάρων και των ψηλότερων τμημάτων των τοίχων. Σήμερα σώζονται οι ακόλουθες τοιχογραφίες: Στο τύμπανο του κεντρικού τόξου του βόρειου τοίχου, στ’ ανατολικά της αρχικής βόρειας εισόδου, σώζεται το κεφάλι αγίας, ίσως της αγίας Μαρίνας. Στο τύμπανο του τυφλού τόξου που βρίσκεται δυτικά του κεντρικού τόξου του βόρειου τοίχου σώζεται το κεφάλι του αγίου Γεωργίου και στο εσωρράχιο του τόξου σκηνές από το μαρτύριό του. Στα ποδαρικά του τόξου αυτού εικονίζονται δυο αδιάγνωστοι άγιοι. Στο τύμπανο του δυτικότερου τόξου σώζονται υπολείμματα έφιππου αγίου, ίσως του αγίου Δημητρίου. Στο δυτικό ποδαρικό του τόξου σώζεται αδιάγνωστος όσιος και στο εσωρράχιο δυο στηθαίοι ιεράρχες. Μικρό τμήμα της κεφαλής αγίου σώζεται στο ανατολικό ποδαρικό του τόξου αυτού.

 

Σε καλύτερη κατάσταση σώζονται οι τοιχογραφίες στα δυο δυτικά τυφλά τόξα του νότιου τοίχου. Στο τύμπανο του τυφλού τόξου που βρίσκεται στα δυτικά του κεντρικού τόξου του νότιου τοίχου σώζονται ο άγιος Νικόλαος και σκηνές από τη ζωή του. Στο ανατολικό μισό του εσωρραχίου του τόξου αυτού είναι ζωγραφισμένοι ο άγιος Πολύκαρπος (κάτω) κι η αγία Κυριακή (πάνω). Στο δυτικό μισό αδιάγνωστη αγία, πάνω, κι αδιάγνωστος άγιος, κάτω.

 

Στο τύμπανο του δυτικότερου τόξου του νότιου τοίχου εικονίζονται τρεις άγιοι. Στο μέσο αδιάγνωστος άγιος με ειλητάριο στο χέρι και στα δυο άκρα δυο στρατιωτικοί άγιοι. Στο δυτικό άκρο ο άγιος Θεόδωρος. Το όνομα του άλλου έχει καταστραφεί. Στο εσωρράχιο του τόξου εικονίζονται δυο άγιες γυναίκες.

 

Η τέχνη των τοιχογραφιών αυτών είναι πολύ καλή και παρουσιάζει έντονη την παλαιολόγεια επίδραση. Δυστυχώς βρίσκονται σε κακή κατάσταση και μερικές έχουν αλειφθεί με λάδι, με αποτέλεσμα να αλλοιωθούν τα χρώματα. Αν και, προτού γίνει η κατάλληλη συντήρηση και ο καθαρισμός των τοιχογραφιών αυτών δεν είναι δυνατή η σωστή εκτίμηση της καλλιτεχνικής αξίας τους και η χρονολόγησή τους, ορισμένα στοιχεία συνηγορούν στην τοποθέτησή τους στον 14ο ή τις αρχές του 15ου αιώνα.