Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Μαράθα- Maratha. Χωριό της επαρχίας Αμμοχώστου, περί τα 22 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της πόλης της Αμμοχώστου. Βρίσκεται στην κατεχόμενη από τα τουρκικά στρατεύματα εισβολής περιοχή της Κύπρου. Γειτονεύει με τα επίσης αμιγή τουρκοκυπριακά χωριά Αλόα και Σανταλάρης.

Η Μαράθα είναι κτισμένη στην πεδιάδα της Μεσαορίας, σε μέσο υψόμετρο 35 μέτρων.

Από γεωλογικής απόψεως, στη διοικητική έκταση του χωριού κυριαρχούν οι αποθέσεις του σχηματισμού Αθαλάσσας (ασβεστολιθικοί ψαμμίτες και άμμοι) και οι πρόσφατες αλλουβιακές αποθέσεις της Ολόκαινης γεωλογικής περιόδου. Πάνω στα πετρώματα αυτά αναπτύχθηκαν προσχωσιγενή εδάφη, ξερορεντζίνες και καφκάλλες.

Η Μαράθα δέχεται μια χαμηλή μέση ετήσια βροχόπτωση, που κυμαίνεται περί τα 330 χιλιοστόμετρα. Στην περιοχή της καλλιεργούνταν, πριν από την τουρκική εισβολή του 1974, οι ξηρικές καλλιέργειες και ιδιαίτερα τα σιτηρά και τα νομευτικά φυτά.

Από κτηνοτροφικής απόψεως, το 1973 εκτρέφονταν στο χωριό από 17 κτηνοτρόφους 502 πρόβατα, 105 κατσίκες, 3 αγελάδες, 2 βόδια και 390 πουλερικά.

Η οδική σύνδεση της Μαράθας με τη γύρω περιοχή είναι καλή. Στα βορειοδυτικά συνδέεται με το χωριό Περιστερώνα (περί το 1,5 χμ.), και στα ανατολικά με το χωριό Σανταλάρης (περί τα 2 χμ.) και μέσω του με την πόλη της Αμμοχώστου. Συνδέεται επίσης με χωματόδρομους στα βόρεια με το χωριό Μηλιά (περί τα 3,5 χμ.), στα νότια με το χωριό Γαϊδουράς (περί τα 5 χμ.), και στα νοτιοανατολικά με το χωριό Στύλλοι (περί τα 7 χμ.).

Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως ακολούθως:

Το χωριό υφίστατο από τα Μεσαιωνικά χρόνια. Σε παλαιούς χάρτες βρίσκεται σημειωμένο ως Marata και Morota. Ως μεσαιωνικό φέουδο, δεν γνωρίζουμε σε ποια οικογένεια ευγενών ανήκε. Η τουρκοποίησή του, μετά την τουρκική κατάκτηση της Κύπρου το 1570-71, ίσως να έγινε επειδή ανήκε στα βασιλικά κτήματα που κρατικοποιήθηκαν.

Ο ιστορικός Φλώριος Βουστρώνιος (16ος αιώνας) γράφει την ονομασία του χωριού ως Maratha, δίνοντας την πληροφορία ότι: κατά την αναδιανομή των φέουδων στην οποία είχε προβεί ο βασιλιάς της Κύπρου Ιάκωβος Β΄ μετά την άνοδό του στο θρόνο το 1460, η Μαράθα δόθηκε σε κάποιον Αρνάο Ρόσσο, ο οποίος πήρε τότε και ένα άλλο χωριό που ονομαζόταν Άγιος Ιλαρίων (Santo Hyllari).

Οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοί του ονόμαζαν από παλιά το χωριό Murataga, όμως δεν μαρτυρείται σχέση του προς κάποιο Μουράτ αγά και πιθανώς η ονομασία αυτή αποτελεί τουρκική απόδοση της ελληνικής και αρχικής ονομασίας Μαράθα. Η ονομασία αυτή προήλθε από το φυτό μάραθος, απ' όπου προήλθαν και πολλά άλλα τοπωνύμια της Κύπρου Μαραθόβουνος, Μαραθούντα, Μαραθάσα, Μάραθος κλπ.). Το γεγονός ότι η τουρκική απόδοση της ονομασίας του χωριού δεν σήμαινε τίποτε και πιθανώς προήλθε από την ελληνική, αποδεικνύεται και από το ότι το 1981 οι Τούρκοι, σε μικα προσπάθεια παραποίησης της ιστορίας και των γεωγραφικών δεδομένων,

μετονόμασαν το χωριό αυτό σε Sehitler.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια