Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Μαμούνταλη- Mamountali. Χωριό της επαρχίας Πάφου, περί τα 29 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της πόλης της Πάφου.

Τα Μαμούνταλη είναι κτισμένα σε μέσο υψόμετρο 670 μέτρων. Το τοπίο τους είναι διαμελισμένο από το ποτάμιο δίκτυο του Αργακιού του Παλαιομύλου, μικρού παραπόταμου του ποταμού Έζουσα.

Από γεωλογικής απόψεως, στη διοικητική έκταση του χωριού κυριαρχούν οι άργιλλοι του σχηματισμού Μονής, οι αποθέσεις του σχηματισμού Κανναβιού (μπεντονίτες και ψαμμίτες), και οι αποθέσεις του σχηματισμού Λευκάρων (κρητίδες, μάργες και κερατόλιθοι). Πάνω στα πετρώματα αυτά αναπτύχθηκαν εδάφη του σχηματισμού των Μαμωνιών και ασβεστούχα εδάφη.

Τα Μαμούνταλη δέχονται μέση ετήσια βροχόπτωση περί τα 710 χιλιοστόμετρα. Στην περιοχή τους καλλιεργούνταν, πριν από την τουρκική εισβολή του 1974, τα αμπέλια οινοποιησίμων ποικιλιών, τα σιτηρά και λίγα φυλλοβόλα οπωροφόρα δέντρα.

Από συγκοινωνιακής απόψεως, ο μοναδικός χωματόδρομος που οδηγεί στο χωριό, το συνδέει στα βόρεια με το χωριό Ασπρογιά από το οποίο απέχει μισό περίπου χιλιόμετρο.

Το χωριό γνώρισε πληθυσμιακές αυξομειώσεις. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως ακολούθως:

Μετά την τουρκική εισβολή του 1974, οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι των Μαμούνταλη εξαναγκάστηκαν από την ηγεσία τους να εγκαταλείψουν το χωριό τους και να μεταφερθούν, μαζί με όλους τους άλλους Τουρκοκυπρίους των ελεύθερων περιοχών, για εγκατάσταση στις κατεχόμενες περιοχές. Η μεταφορά τους έγινε το 1975. Το 1982 εγκαταστάθηκαν στο χωριό Ελληνοκύπριοι πρόσφυγες.

Ιστορικά στοιχεία

Το χωριό (του οποίου η ονομασία απαντάται και σε θηλυκό γένος: η Μαμούνταλη), φαίνεται ότι είχε ιδρυθεί κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας αφού, σύμφωνα προς την επικρατούσα εκδοχή, οφείλει την ονομασία του στο ονοματεπώνυμο του πρώτου οικιστή του, που φέρεται ότι ήταν κάποιος Μαχμούτ Αλής. Ωστόσο οι κάτοικοι της περιοχής δίνουν την ακόλουθη ερμηνεία για την ονομασία του χωριού: ο πρώτος που είχε κατοικήσει εκεί ήταν ένας βοσκός που λεγόταν Αλής. Η σύζυγός του ήταν φημισμένη στην περιοχή μαμμού (=μαία), γνωστή ως η μαμμού τ' Αλή, απ' όπου Μαμούνταλη.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια