Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Με τις ονομασίες αυτές είναι γνωστά στην Κύπρο δυο είδη ψαριών της οικογένειας των Καραγκιδών (Carangidae), που εμφανίζονται συχνά στις κυπριακές θάλασσες. Στην Ελλάδα είναι γνωστά με το όνομα λίτσα.

α) Lichia amia, (Linnaeus, 1758). Αγγλική ονομασία: Leer fish. To συνηθισμένο μήκος της είναι 40 εκ., φθάνει όμως και το ένα μέτρο και κάποτε και το 1,80 μ. περίπου. Είναι δυνατό ψάρι με σώμα συμπιεσμένο στα πλευρά και με μικρά λέπια. Έχει μικρό σχετικά κεφάλι και μεγάλο στόμα με μικρά κοφτερά δόντια. Το πρώτο ραχιαίο πτερύγιό της αποτελείται από 7 περίπου κοντά μυτερά αγκάθια που ενώνονται με μεμβράνη στη βάση τους και το δεύτερο που είναι πιο μακρύ, από μαλακές ακτίνες, εκτός της πρώτης που είναι μυτερή. Η πλευρική γραμμή της είναι ακανόνιστη και περίπου ελικοειδής. Η ουρά είναι σχετικά μεγάλη και διχαλωτή. Τα χρώματά της είναι γυαλιστερά, πρασινομπλέ προς καφέ στη ράχη, ασημένιο στα πλευρά και ασπριδερό στην κοιλιά. Είναι μεταναστευτικό ψάρι που ζει κυρίως στο πέλαγος. Ωστόσο μικρά ψάρια του είδους ζουν κοντά στις ακτές. Τρέφεται με άλλα ψάρια.

β) Trachinotus ovatus, (Linnaeus, 1758). Αγγλική ονομασία: Pompano. To συνηθισμένο μήκος της είναι 30 εκ., φθάνει όμως και τα 50 εκ. περίπου. Έχει αυγοειδές σώμα συμπιεσμένο στα πλευρά, μικρό κεφάλι, μικρό στόμα και μικρά δόντια. Το πρώτο ραχιαίο πτερύγιό της αποτελείται από 5-6 μυτερά αγκάθια, και το δεύτερο που είναι πιο μακρύ, από μαλακές ακτίνες. Η ουρά της είναι μεγάλη και διχαλωτή. Η πλευρική γραμμή της, που είναι σχεδόν οριζόντια, αρχίζει από το άνω μέρος των βραγχιακών επικαλυμμάτων και καταλήγει στην ουρά. Τα χρώματά της είναι γυαλιστερά, γκριζομπλέ προς πρασινομπλέ στη ράχη, ασημί με κίτρινη απόχρωση στα πλευρά και ασημί με ελαφρά ρόδινη απόχρωση στην κοιλιά. Κάποτε εμφανίζονται στα πλευρά 4-6 ελαφρώς σκούρα σημάδια. Ζει σε βαθιά αλλά κυρίως σε ξέβαθα νερά, σε αμμώδεις και βραχώδεις βυθούς. Τρέφεται με μικρά ψάρια και μαλακόστρακα.

Το κρέας και των δυο ειδών, που είναι αρκετά καλό σε ποιότητα, τρώγεται ψητό ή τηγανητό. Ψαρεύονται, κάποτε με δίκτυα, ψαρούδι, ψαροντούφεκο και όταν είναι μικρές, με καλαμίδι ή κατσόσ'οιρο. Μεγάλα ψάρια αυτών των ειδών προκαλούν ζημιές στα δίχτυα, επειδή είναι πολύ μαχητικά. Το όνομά τους γυμνό το οφείλουν στο γυαλιστερό δέρμα τους. Τα δυο είδη, που μοιάζουν μεταξύ τους, συγχέονται με το μινέρι και το γοφάρι. Ωστόσο εύκολα μπορούν να αναγνωριστούν από τα πιο κάτω σημεία:

1. Το μινέρι και το γοφάρι έχουν στο πρώτο ραχιαίο πτερύγιο εμφανή τη μεμβράνη που ενώνει τα μυτερά αγκάθια τους.
2. Το είδος Lichia amia έχει ακανόνιστη και περίπου ελικοειδή πλευρική γραμμή.
3. Το είδος Trachinotus ovatus* έχει σχεδόν οριζόντια πλευρική γραμμή.