Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Μουσικοσυνθέτης, πρωτοπόρος δημιουργός στο έντεχνο κυπριακό λαϊκό τραγούδι, με παράλληλη προσφορά στο κυπριακό θέατρο και στη δημοσιογραφία. Γεννήθηκε στη Λευκωσία το 1917 και πέθανε στις 20 Αυγούστου 2008. Σπούδασε μουσική (βιολί) στο Ελληνικό Ωδείο Κύπρου, κοντά στον Ελλαδίτη καθηγητή Παύλο Παυλίδη και δίδαξε βιολί στο παράρτημα του Εθνικού Ωδείου Αθηνών στην Κύπρο.

Από νεαρής ηλικίας επιδόθηκε στη δημιουργική μουσική σύνθεση και πέτυχε, σε σύντομο χρονικό διάστημα, να επιβληθεί σαν συνθέτης του έντεχνου λαϊκού κυπριακού τραγουδιού. Τα περισσότερα τραγούδια του αντλούν τους στίχους τους από τη διαλεκτική ποίηση του Δημήτρη Λιπέρτη*. Έγραψε επίσης τραγούδια σε στίχους του άλλου μεγάλου διαλεκτικού ποιητή της Κύπρου Βασίλη Μιχαηλίδη*, του Κώστα Μόντη* κ.α. Πολλά τραγούδια του Αχιλλέα Λυμπουρίδη έγιναν ανεπανάληπτες επιτυχίες και τραγουδιούνται ακόμη από τον λαό, όπως Τα Μαύρα Μμάδκια, Η Αππωμένη, Το Στομόσ΄ειλον, Ενέφανεν που την Γωνιάν, Σγιάν Γύρ’ η Μέρα, Τταλλού η Τταλλεμένη, Το Ματσικόριδον, Η Μαρικκού, Η Δροσούλλα, Το Αερούδιν, Θαλασσινές Αγάπες κ.α.

Έχει εκδώσει πάνω από εκατόν τραγούδια του σε φωνογραφικούς δίσκους και ραδιοσταθμοί τόσο στην Ελλάδα όσο και σε άλλες χώρες έχουν περιλάβει τραγούδια του σε προγράμματά τους, σαν δείγματα αντιπροσωπευτικής κυπριακής φολκλορικής μουσικής. Τραγούδι του σε στίχους του ποιητή Θεοδόση Πιερίδη βραβεύτηκε το 1963 σε διεθνή διαγωνισμό του ραδιοσταθμού της Πράγας, σαν το καλύτερο τραγούδι της φιλίας. Το 1964 έδωσε συναυλίες με τραγούδια του και χοροδράματά του στην Αθήνα και τον Πειραιά, υπέρ των θυμάτων των τουρκικών βομβαρδισμών στην Κύπρο. Ο Α. Λυμπουρίδης έγραψε επίσης πολλές μουσικές επενδύσεις για θεατρικά έργα, τα οποία παίχτηκαν στη σκηνή, ή παρουσιάστηκαν από το ραδιόφωνο και την τηλεόραση.

Το 1942 ίδρυσε, μαζί με άλλους, και διηύθυνε για μια διετία το πρώτο μόνιμο επαγγελματικό θεατρικό συγκρότημα στην Κύπρο, το Λυρικόν*. Με συνεργάτη τον λογοτέχνη και ποιητή Κώστα Μόντη έγραψε πολλές επιθεωρήσεις και οπερέτες, που η μουσική τους και τα τραγούδια τους απετέλεσαν μεγάλες επιτυχίες (Πέσμου ποιος ζωγράφισε τα μάτια σου,  Ό,τι σου μοιάζει τ’ αγαπώ  κ.α.). Επίσης, σε συνεργασία με τον σατιρικό ποιητή Άνθο Ροδίνη* παρουσίασαν κυπριακές ηθογραφίες, όπως η Τταλλού η προξενήτρα, Ο κουμπάρος ο Τζυρκακός κ.α. Το φθινόπωρο το 1951 ο Α. Λυμπουρίδης ίδρυσε το Κυπριακό Θέατρο και ανέβασε την οπερέτα του Τ’ Όνειρο του Τζυπρή του Λευκαρίτη.

Αξιόλογη είναι και η προσφορά του στον τομέα της δημοσιογραφίας. Το 1952 ίδρυσε το μηνιαίο περιοδικό ερεύνης και τέχνης  Ὁ Φακός το οποίο διηύθυνε μέχρι το 1960. Σ’ αυτό δημοσίευε ως επί το πλείστον ιστορικές μελέτες του, καλλιτεχνικά άρθρα και ταξιδιωτικές εντυπώσεις. Εξέδωσε τα βιβλία:

1. Ἱστορικές Πραγματεῖες (1977)
2. Ἡ Θέμις ἐπί Ἀγγλοκρατίας (1983)
3. Ἡ Ἀγγλοκρατία στήν Κύπρο ἀπό τῆς κατοχῆς μέχρι τέλους τοῦ Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου (1985).
4. Ο Τεχνολογικός Πολιτισμός στη Ζωή των Κυπρίων (1988)
5. Εξέχουσες Μορφές της Κυπριακής Ιστορίας (1989)
6. Πολιτική Αυτογνωσία (1990)
7. Οδωνυμική Εγκυκλοπαιδεία Πόλεων και Κωμοπόλεων της Κύπρου (1990)
8. Πέντε Εξέχουσες Μορφές της Παγκόσμιας Λογοτεχνίας (1996)
9. Το Πολύκροτο Αρχιεπισκοπικό Ζήτημα της Κύπρου και η 10ετής Περιπετειώδης Πορεία του 1990 - 1910 (1997)
10. Η Κύπρος και ο Α΄ ΄Παγκόσμιος Πόλεμος 1910-1920 (1999)
11. Η Κύπρος και τα πρώτα Χρόνια του Μεσοπολέμου (1999)
12. Τα τελευταία χρόνια της Αγγλοκρατίας (2000).

Το 1997 η Κυπριακή πολιτεία τίμησε τον Αχιλλέα Λυμπουρίδη με το Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών, την ανώτατη διάκριση για το έργο και την προσφορά του στον πολιτισμό της Κύπρου.