Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Χωριό της επαρχίας Λευκωσίας, στη γεωγραφική περιφέρεια της Τηλλυρίας, περί τα 64 χιλιόμετρα δυτικά της πρωτεύουσας Λευκωσίας. Βρίσκεται στην κατεχόμενη από το 1974 από τα τουρκικά στρατεύματα εισβολής περιοχή της Κύπρου. Από την κωμόπολη της Μόρφου, που βρίσκεται στα βορειοανατολικά του, απέχει περί τα 28 χιλιόμετρα.

Ο Λουτρός είναι κτισμένος σε μέσο υψόμετρο 260 μέτρων. Το λοφώδες τοπίο του χωριού είναι διαμελισμένο από μικρούς παραπόταμους του ποταμού Λιμνάτη.

Από γεωλογικής απόψεως, στη διοικητική έκταση του χωριού κυριαρχούν οι λάβες του πυριγενούς συμπλέγματος του Τροόδους και οι υφαλογενείς ασβεστόλιθοι του σχηματισμού Κορωνιάς. Πάνω στα πετρώματα αυτά αναπτύχθηκαν φαιοχώματα και εδάφη τέρρα ρόζα.

Ο Λουτρός δέχεται μέση ετήσια βροχόπτωση περί τα 430 χιλιοστόμετρα. Στην περιοχή του καλλιεργούνταν, πριν από την τουρκική εισβολή του 1974, τα εσπεριδοειδή, οι χαρουπιές, οι ελιές, οι αμυγδαλιές, τα αμπέλια οινοποιησίμων ποικιλιών και λίγα δημητριακά. Υπάρχουν επίσης αρκετές ακαλλιέργητες εκτάσεις που καταλαμβάνονται από άγρια φυσική βλάστηση, κυρίως πεύκα, μαζ΄ιές, ξισταρκές, σχινιές, αγριοτερατσ΄ιές και αγριοελιές.

Η κτηνοτροφία του χωριού, πριν από την τουρκική εισβολή, ήταν περιορισμένη. Το 1973 εκτρέφονταν από 80 κτηνοτρόφους 320 πρόβατα, 242 κατσίκες, 32 βόδια και 1.815 πουλερικά.

Από συγκοινωνιακής απόψεως, ο Λουτρός συνδέεται στα δυτικά με το χωριό Ξερόβουνος (περί το 1,5 χμ.) και στα βόρεια με τον παραλιακό δρόμο Πόλης -Ξερού.

Ο πληθυσμός του χωριού γνώρισε αυξομειώσεις από το 1881 μέχρι το 1973. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως ακολούθως:

Το χωριό, αν και δεν αναφέρεται σε μεσαιωνικές πηγές, ωστόσο δεν φαίνεται να είναι νεότερο. Βρίσκεται πάντως κοντά στο αρχαίο ανάκτορο του Βουνιού και όχι μακριά από την αρχαία πόλη των Σόλων, στης οποίας το βασίλειο θα πρέπει να περιλαμβανόταν και η περιοχή του χωριού. Στην περιοχή του υπάρχουν αρχαία κατάλοιπα που αποδεικνύουν ότι εκατοικείτο από τα Προϊστορικά ήδη χρόνια. Η ονομασία του χωριού υποδηλώνει, προφανώς, ότι στην περιοχή του υφίσταντο κάποτε λουτρά, ίσως κατά τα Βυζαντινά χρόνια.

Βλέπε λήμμα: Βουνιού ανάκτορο

Στον χάρτη του Κίτσενερ (1885) το χωριό σημειώνεται ως αρκετά μικρός οικισμός με 12 μόνο σπίτια και 2 εκκλησίες. Η μια απ’ αυτές είναι αφιερωμένη στον απόστολο Λουκά.

Μετά την τουρκική εισβολή του 1974 και την προσφυγοποίηση των κατοίκων του Λουτρού, το χωριό παρέμεινε έρημο για ένα διάστημα. Αργότερα κατοίκησαν στο χωριό κάποιες οικογένειες εποίκων που μεταφέρθηκαν από την Τουρκία. Στην προσπάθειά τους για τουρκοποίηση όλων των τοπωνυμίων του κατεχομένου τμήματος της Κύπρου, οι Τούρκοι μετονόμασαν το χωριό, το 1975, σε Bademliköy, που σημαίνει χωριό των αμυγδαλιών.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια