Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Λιμνιά- Limnia. Χωριό της επαρχίας Αμμοχώστου, περί τα 14 χμ. βορειοδυτικά της πόλης της Αμμοχώστου. Βρίσκεται στην κατεχόμενη από το 1974 από τα τουρκικά στρατεύματα εισβολής περιοχή της Κύπρου.

Τα Λιμνιά είναι κτισμένα στην πεδιάδα της Μεσαορίας, σε μέσο υψόμετρο 15 μέτρων. Από γεωλογικής απόψεως στη διοικητική τους έκταση κυριαρχούν οι αποθέσεις του σχηματισμού Αθαλάσσας (ασβεστολιθικοί ψαμμίτες και άμμοι), το σύναγμα (αποθέσεις άμμων και χαλικιών της Πλειστόκαινης περιόδου), και οι πρόσφατες αλλουβιακές αποθέσεις της Ολόκαινης γεωλογικής περιόδου. Πάνω στα πετρώματα αυτά αναπτύχθηκαν εδάφη τέρρα ρόζα, καφκάλλες και προσχωσιγενή.

Τα Λιμνιά δέχονται μια μέση ετήσια βροχόπτωση περί τα 370 χιλιοστόμετρα. Στην καμπίσια έκταση του χωριού καλλιεργούνταν, πριν από την τουρκική εισβολή του 1974, κυρίως τα σιτηρά, τα νομευτικά φυτά, τα εσπεριδοειδή και λίγα λαχανικά.

Αρκετά ανεπτυγμένη, πριν από την τουρκική εισβολή, ήταν και η κτηνοτροφία του χωριού. Το 1973 εκτρέφονταν 1.166 πρόβατα, 281 κατσίκες, 47 αγελάδες, 20 βόδια και 6.744 πουλερικά.

Από συγκοινωνιακής απόψεως, τα Λιμνιά συνδέονται στα βορειοδυτικά με το χωριό Αλόα (περί τα 3 χμ.) και στα νοτιοανατολικά με το χωριό Άγιος Σέργιος (περί το 1,5 χμ.) και μέσω του με την πόλη της Αμμοχώστου. Συνδέονται επίσης με σκυρόστρωτους δρόμους και χωματόδρομους στα βόρεια με τα χωριά Αρναδί (περί τα 5 χμ.) και Σπαθαρικόν (περί τα 5 χμ.), και στα νοτιοδυτικά με το χωριό Στύλλοι (περί τα 4 χμ.).

Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως ακολούθως:

Η μικρή απόσταση του χωριού από το αστικό κέντρο της Αμμοχώστου και η ραγδαία τουριστική, εμπορική και βιομηχανική ανάπτυξη της πόλης, συνέβαλαν σε μεγάλο βαθμό στην πληθυσμιακή ανάπτυξη των Λιμνιών. Ένα μεγάλο μέρος του οικονομικά ενεργού πληθυσμού του χωριού εργαζόταν, μέχρι το 1974, στη γειτονική Αμμόχωστο. Έτσι στη διάρκεια ενός αιώνα, ο αριθμός των κατοίκων τριπλασιάστηκε. Το 1973 τα Λιμνιά ήσαν ο 19ος σε πληθυσμό οικισμός της επαρχίας Αμμοχώστου.

Ιστορικά στοιχεία

Η ονομασία του χωριού προέρχεται από τη λέξη λίμνη, απ' όπου λιμνίν (το), δηλαδή μικρή λίμνη, και λιμνιά (τα) στον πληθυντικό.

Αν και σε παλαιούς χάρτες βρίσκεται σημειωμένος ο γειτονικός οικισμός Άγιος Σέργιος, τα Λιμνιά δεν σημειώνονται. Ούτε κι αναφέρονται από μεσαιωνικούς χρονογράφους, επειδή φαίνεται ότι το χωριό ιδρύθηκε αργότερα, κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, ή ίσως επειδή ήταν ασήμαντος οικισμός πιο πριν.

Βλέπε λήμμα: Οθωμανοκρατία

Ωστόσο τα Λιμνιά βρίσκονται στην περιοχή της αρχαίας Σαλαμίνας και σε κτίσματα του χωριού — περιλαμβανομένης της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου — υπάρχουν εντοιχισμένα αρχιτεκτονικά μέλη από τη σημαντικότατη αυτή αρχαία πόλη της Κύπρου. Εξάλλου η περιοχή των Λιμνιών, στην περιφέρεια της αρχαίας Σαλαμίνος, ασφαλώς θα ήταν κατοικημένη κατά την Αρχαιότητα.

Βλέπε λήμμα: Σαλαμίνα

Η εκκλησία του χωριού, αφιερωμένη στον άγιο Γεώργιο, κτίστηκε το 1862.  Ένα αρκετά νεότερο παρεκκλήσι, αφιερωμένο στον άγιο Νικόλαο, αντικατέστησε παλαιότερο βυζαντινό εκκλησάκι. Στον γυναικωνίτη του ο R. Gunnis (1935) γράφει ότι είδε φυλαγμένο το εικονοστάσιο του παλαιότερου ναού με χρονολογία 1710.

Κατά τον Λ. Φιλίππου, στα Λιμνιά λειτούργησε σχολείο από το 1835, με πρώτο δάσκαλο τον Χατζηαντώνη Τσαγκάρη۬ αυτός γνώριζε λίγα γράμματα που τα είχε μάθει στη Λάρνακα, και τα δίδασκε χωρίς αμοιβή αφού ήταν αρκετά εύπορος. Τον διεδέχθη ο ιερομόναχος Φιλόθεος, παπάς του χωριού, που επίσης δίδασκε δωρεάν. Διάδοχός του ήταν κάποιος ιερωμένος πάλι, που δεν σώθηκε το όνομά του, και ο οποίος πληρωνόταν 7 γρόσια τον μήνα κι ένα ψωμί κάθε Σάββατο από κάθε μαθητή. Με την ίδια αμοιβή δίδαξε ύστερα κάποιος Χατζηφίλιππος, όπως κι ο αντικαταστάτης του Μιχαήλ Φτέρης. Την αλληλοδιδακτική μέθοδο εισήγαγε στο χωριό, πριν από την αγγλική κατοχή, ο χωριανός Γεώργιος Παντελίδης που ήταν απόφοιτος του Σχολαρχείου της Λευκωσίας.

Ο Αθ. Σακελλάριος (Τα Κυπριακά, Α', 1890, σ. 170) αναφέρει τα Λιμνιά ως μικράν κώμην και παραθέτει τα κείμενα μερικών αρχαίων επιγραφών που υπήρχαν στο χωριό, ἐκ τῆς Σαλαμῖνος μετακομισθεῖσαι.

Από τα Λιμνιά καταγόταν ο ποιητής Παντελής Μηχανικός.

Μετά την τουρκική εισβολή του 1974 και την προσφυγοποίηση των κατοίκων των Λιμνιών στις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου, στο χωριό εγκαταστάθηκαν από το 1975 Τουρκοκύπριοι από τις νότιες περιοχές του νησιού. Αργότερα εγκαταστάθηκαν στο χωριό και έποικοι που είχαν μεταφερθεί από την Τουρκία. Το 1975, στην προσπάθειά τους να εξαλείψουν όλα τα ελληνικά τοπωνύμια των κατεχομένων περιοχών της Κύπρου, οι Τούρκοι μετονόμασαν τα Λιμνιά σε Mormenekse (κόκκινη βιολέτα).

Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου λεηλατήθηκε και υπέστη εκτεταμένες καταστροφές από τους Τούρκους.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια