Αρούν αλ Ρασίντ
Άραβας χαλίφης της Βαγδάτης. Γεννήθηκε στις 17 Μαρτίου 763 και πέθανε στις 24 Μαρτίου 809 μ.Χ.
Εμεινε γνωστός για τη εισαγωγή του δικαίου στο χαλιφάτο του και για τη μεταρρύθμιση στην εσωτερική του διοίκηση, κάτι που μιμήθηκε ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Θεόφιλος (829-842).
Ο Αρούν αλ Ρασίντ ή Χαρούν αλ Ρασίντ, πολέμησε σκληρά με τη Βυζαντινή αυτοκρατορία σε καιρούς δύσκολους γι' αυτήν αφού ταλανιζόταν από την κρίση της Εικονομαχίας. Κατά το τέλος του 790 επί του εικονομάχου Κωνσταντίνου του Στ' (780-797), μετά την αποτυχία της εικονόφιλης μητέρας του Ειρήνης να γίνει πρώτη στην τάξη συναυτοκράτειρα μαζί με τον γιο της (με τον οποίο ήδη συμβασίλευε), ο Αρούν αλ Ρασίντ εκμεταλλευόμενος την ανωμαλία αυτή έστειλε αραβικό στόλο στην Κύπρο. (Βλέπε Αραβικές Επιδρομές).
Όταν το έμαθε η Ειρήνη, συγκέντρωσε ολόκληρο τον βυζαντινό στόλο, τον οποίο (υπό την ηγεσία όλων των στρατηγών, κατά τον Θεοφάνη) έστειλε εναντίον του αραβικού στόλου στις ακτές των Μύρων κοντά στην Αττάλεια. Εκεί ο αραβικός στόλος έφθασε γρήγορα από την Κύπρο και παρατάχθηκε για ναυμαχία που έγινε κοντά στο ακρωτήρι των Χελιδονιών. Οι πηγές δεν αναφέρουν το αποτέλεσμα της ναυμαχίας, που πιθανότατα ήταν δυσμενές για το Βυζάντιο.
Ο παράτολμος στρατηγός του θέματος των Κιβυρραιωτών Θεόφιλος εξόρμησε με το πλοίο του και συνελήφθη αιχμάλωτος, ίσως λόγω προδοσίας δυο συναδέλφων του κατά μια πηγή. Μάταια ο Αρούν αλ Ρασίντ, στον οποίο μεταφέρθηκε, προσπάθησε για τέσσερα χρόνια να τον πείσει με δώρα να ασπασθεί την μουσουλμανική θρησκεία και να προδώσει την πατρίδα του. Στο τέλος εκτελέσθηκε, όχι στην Κύπρο όπως γράφει ο Χάκκετ (Hackett), και η Εκκλησία τον τιμά ως μάρτυρα.
Η επιδρομή του Αρουν αλ Ρασίντ κατά της Κύπρου επέτεινε την αντίθεσή του προς το Βυζάντιον και μάλλον γι’ αυτό ο Θεοφάνης τον παρουσιάζει με μελανά χρώματα. Η δεύτερη επίθεση του Άραβα Χαλίφη κατά της Κύπρου έγινε στα 806 (επί αυτοκράτορα Νικηφόρου Α') ύστερα από παραβίαση συνθήκης ειρήνης των δυο κρατών από τον Νικηφόρο˙ αυτή ακολούθησε αραβική επίθεση κατά της Μικράς Ασίας την οποία έκρινε ο Αρούν αλ Ρασίντ επίκαιρη λόγω της απόπειρας αρπαγής του θρόνου από τον Βαρδάνη Τούρκο (803). Η συνθήκη διελάμβανε καταβολή ταπεινωτικού φόρου από τον Νικηφόρο και υποχρέωσή του να μη ξαναοικοδομήσει τα κατεστραμμένα φρούρια. Εκδικούμενος την παραβίαση της συνθήκης ο Αρούν αλ Ρασίντ έστειλε αμέσως στόλο στην Κύπρο υπό τον Χουμαΐντ, γιό του Ματούκ ή Μαγιούφ, που την λεηλάτησε με αγριότητα, καταστρέφοντας συστηματικά εκκλησίες, ερημώνοντας και καίοντας τον τόπο, σφάζοντας τον πληθυσμό, από τον οποίο 16.000 συνελήφθησαν αιχμάλωτοι και πουλήθηκαν ως δούλοι από τον δικαστή Αβούλ Μπαχταρά. Ανάμεσα στους αιχμαλώτους ήταν κι ο (αρχι)επίσκοπος της Κύπρου που πουλήθηκε για 2.000 δηνάρια.
Σύμφωνα με μια αραβική πηγή, στα 806 έγινε και δεύτερη αραβική επιδρομή λόγω παραβιάσεως της συνθήκης ειρήνης από τους Κυπρίους, και στη διάρκειά της συνελήφθησαν πολλοί από αυτούς αιχμάλωτοι.
Ο θάνατος του Αρούν αλ Ρασίντ στα 809, με τις εσωτερικές ανωμαλίες που προκάλεσε στο χαλιφάτο, έδωσε καιρό στη Βυζαντινή αυτοκρατορία και στην Κύπρο να αναπνεύσουν και να αναδιοργανωθούν.
Πηγή:
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια