Ληναίος

Image

Πιθανό επίθετο του θεού Απόλλωνος στην αρχαία Κύπρο και, ιδιαίτερα, στην περιοχή του Κουρίου. Εκεί βρέθηκαν δυο επιγραφές που αναφέρουν το επίθετο (;) αυτό. Η πρώτη κάνει λόγο για τον Απόλλωνα:

 

...τόνδε Ἀπόλλωνι θε[ι Ληναί]jωι.

 

Η δεύτερη, επίσης συλλαβική, αναφέρει απλώς τον θεό Ληναίον:

 

Θεῶ Ληναjίω.

 

Οι επιγραφές είναι του 4ου π.Χ. αιώνα.

 

Διάφορες υποθέσεις έγιναν ως προς το Ληναίος, που στον αρχαίο ελληνικό κόσμο ήταν επίθετο του θεού Διονύσου ως προστάτη του ληνού (= πατητήρι σταφυλιών). Μερικοί υποστήριξαν ότι οι επιγραφές πιθανώς σήμαιναν λατρεία και του Διονύσου μαζί με τον Απόλλωνα στο Κούριον, ενώ ειδικά για την πρώτη έγινε και η εισήγηση ότι ίσως Ληναίος να ήταν απλώς το όνομα του ανθρώπου που έκαμε την αφιέρωση. Η δεύτερη όμως επιγραφή, που δεν αναφέρει τον Απόλλωνα, είναι σαφής στο ότι Ληναίος ήταν κάποιος θεός. Πιθανότατα όμως όχι ο Διόνυσος, του οποίου η λατρεία εισήχθη στην Κύπρο αργότερα. Εξάλλου το Κούριον ήταν ο κατ' εξοχήν χώρος λατρείας του Απόλλωνος.

 

Επικρατέστερη είναι η άποψη ότι: αν και το Ληναίος είναι επίθετο του Διονύσου στην αρχαία Ελλάδα, στην Κύπρο και ειδικά στο Κούριον λατρεύθηκε με το επίθετο αυτό ο Απόλλων, μεταξύ άλλων θεός της βλάστησης στο νησί.

 

Βιβλιογραφία

 

Κυριάκος Χατζηιωάννου, Η αρχαία Κύπρος εις τας ελληνικάς πηγάς, Τόμος Δ'- Μέρος Α',  σελ. 83-84, Λευκωσία, 1980

 

Marina Solomonidou- Ieronymidou, The ancient religion of Cyprus through the epigraphical documents of Cyprus and Greece