Λεπίς κυπρία
Παράγωγο του χαλκού ήταν, κατά την Αρχαιότητα, και η λεπίς (=λεπίδα) που εχρησιμοποιείτο στην ιατρική επιστήμη. Αρχαίοι συγγραφείς αναφέρουν τη λεπίδα που εξαγόταν από τα χαλκουργεία της Κύπρου ως καλής ποιότητας, ιδιαίτερα η παχειά, κατά τον Διοσκουρίδη, που γράφει ότι λεγόταν ἡλῖτις:
...Λεπίς δέ ἡ μέν ἐκ τῶν Κυπρίων μετάλλων παχεῖα, καλούμενη δέ ἡλῖτις, καλή˙ φαύλη δέ ἡ ἐκ τοῦ λευκοῦ χαλκοῦ, λεπτή καί ἀσθενής ὑπάρχουσα... (Διοσκουρίδης, Περί Ὓλης Ἰατρικῆς, 5.78).
Ο ίδιος συγγραφέας παραθέτει αρκετές χρήσεις του χαλκού της Κύπρου στην ιατρική επιστήμη, ως φαρμάκου (βλέπε λήμμα χαλκός), για την δε λεπίδα γράφει ότι, μεταξύ άλλων, καυστηρίαζε θαυμάσια τα πτερύγια που βγαίνουν στα μάτια όταν εχρησιμοποιείτο πασπαλιζόμενη αφού κοπανιζόταν (Περί Ἁπλῶν Φαρμάκων, 1.182).
Ο Πλίνιος (Naturalis Historia, 34.107) γράφει πώς παράγεται η λεπίδα του χαλκού: Υπάρχει όμως και η λεπίδα του χαλκού, που ξεπετιέται βίαια από τα καρφιά μέσα στα οποία σφυροκοπούνται σβώλοι από χαλκό, κυρίως στα κυπριακά χαλκουργεία.