Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Μεγάλος μάγιστρος του τάγματος των Ιωαννιτών* ιπποτών, με έδρα τη Ρόδο. Γεννήθηκε το 1371. Την ηγεσία του τάγματος ανέλαβε το 1427 και τη διατήρησε μέχρι τον θάνατό του, το 1454. Είναι γνωστός, μεταξύ άλλων, κι από το γεγονός ότι με επιτυχία υπερασπίστηκε τη Ρόδο από τις επιθέσεις του σουλτάνου της Αιγύπτου το 1440 και το 1444. Διάδοχός του στο αξίωμα του μεγάλου μαγίστρου του τάγματος των Ιωαννιτών ήταν ο Ιάκωβος ντε Μιλλί (Jaque de Milli), από το 1454 μέχρι το 1461.

Τόσο του ντε Λαστίκ όσο και του ντε Μιλλί τα οικόσημα πλαισιώνουν το οικόσημο των Λουζινιανών βασιλιάδων της Κύπρου, σε μαρμάρινη πλάκα που βρίσκεται εντοιχισμένη στην ανατολική πλευρά του φρουρίου στο Κολόσσι, που ανήκε στο τάγμα των Ιωαννιτών, ως έδρα της Μεγάλης Κομμανταρίας* τους στην Κύπρο. Ένα τέταρτο οικόσημο, στο κάτω μέρος της πλάκας, θεωρείται ότι ανήκε στον Λουί ντε Μανιάκ* (Louis de Magnac), μεγάλο διοικητή του τάγματος των Ιωαννιτών στην Κύπρο, που φαίνεται ότι ήταν κι ο άνθρωπος, ο οποίος έκτισε το κάστρο του Κολοσσιού γύρω στα 1454.

Ως μεγάλος μάγιστρος των Ιωαννιτών ιπποτών, ο Ιωάννης ντε Λαστίκ υπηρέτησε τα τεράστια συμφέροντα του τάγματος τους στην Κύπρο, όπου και κατείχε πολύ μεγάλη κτηματική περιουσία που περιελάμβανε και πάνω από 40 χωριά, με φυτείες αμπελιών, ζαχαροκάλαμου κλπ. Κατά την περίοδο που υπηρέτησε ως μεγάλος μάγιστρος (δηλαδή από το 1427 μέχρι το 1454), βρισκόταν σε συχνή επικοινωνία με τον βασιλιά της Κύπρου Ιανό (1398-1432) και τον διάδοχο του, βασιλιά Ιωάννη Β' (1432 - 1458). Υπήρξαν δε περιπτώσεις κατά τις οποίες οι βασιλιάδες του νησιού ζήτησαν την παρέμβαση του Ιωάννη ντε Λαστίκ για επίλυση διαφόρων θεμάτων, κυρίως θεμάτων που αφορούσαν τις σχέσεις του κυπριακού βασιλείου με γειτονικούς μονάρχες.

Το 1446 ο Ιωάννης ντε Λαστίκ ενετάλη από τον πάπα Ευγένιο Δ' να επέμβει στην Κύπρο για διευθέτηση της αναλήψεως των καθηκόντων του Λατίνου αρχιεπισκόπου Λευκωσίας Γελασίου ντε Μοντολίφ * (de Montolif). Βασίλισσα της Κύπρου τότε (σύζυγος του βασιλιά Ιωάννη Β') ήταν η δυναμική Ελληνίδα Ελένη* Παλαιολογίνα που δεν αποδεχόταν τον διορισμό του ντε Μοντολίφ από τον πάπα κι είχε έλθει σε σύγκρουση με την Εκκλησία της Ρώμης. Ο Ιωάννης ντε Λαστίκ επενέβη πράγματι και έπεισε τον βασιλιά Ιωάννη ν' αποδεχθεί τον διορισμό του Γελασίου ντε Μοντολίφ, σε μια στιγμή που η βασίλισσα Ελένη απουσίαζε. Ο Λατίνος αρχιεπίσκοπος ανέλαβε τα καθήκοντά του και η Ελένη βρέθηκε προ τετελεσμένου γεγονότος.  Όμως λίγο αργότερα ο αρχιεπίσκοπος πέθανε, πιθανώς δηλητηριασμένος από τους ανθρώπους της Ελένης.

Μεταξύ των περιπτώσεων κατά τις οποίες ζητήθηκε η υπέρ της Κύπρου παρέμβαση και βοήθεια του Ιωάννη ντε Λαστίκ από τον βασιλιά της Κύπρου Ιωάννη Β', ήταν εκείνη του 1448, οπότε το βασίλειο της Κύπρου είχε απειληθεί από τον μεγάλο καραμάνο Ιμπραχήμ μπέη που είχε προετοιμάσει ικανή στρατιωτική δύναμη για κατάληψη της Κωρύκου (στη Μικρά Ασία) και εισβολή στην Κύπρο. Ο βασιλιάς Ιωάννης, απειροπόλεμος, ζήτησε τη βοήθεια του ντε Λαστίκ. Ο τελευταίος έστειλε αμέσως εκπρόσωπό του στον μεγάλο καραμάνο με σκοπό να τον μεταπείσει, μάλιστα και με την απειλή ότι θα θεωρούσε ως στρεφόμενη και κατά του ιδίου τυχόν επίθεση κατά της Κύπρου. Ταυτόχρονα, παρά το ότι η Ρόδος βρισκόταν τότε σε κίνδυνο από την πλευρά των Τούρκων, ο ντε Λαστίκ απέστειλε στην Κύπρο και μια πολεμική γαλέρα, μαζί με την υπόσχεση προς τον Ιωάννη ότι θα έστελλε και άλλη βοήθεια εάν χρειαζόταν. Ο μεγάλος καραμάνος, αν και κατέλαβε την Κώρυκο, τελικά δεν πραγματοποίησε την επιχείρηση κατά της Κύπρου, αφού δεν κατόρθωσε να εξασφαλίσει ούτε τη βοήθεια του σουλτάνου της Αιγύπτου Μαλέκ - αλ Τζαμάκ, στην οποία είχε ελπίσει.

Δυο χρόνια αργότερα, το 1450, ο βασιλιάς Ιωάννης απευθύνθηκε και πάλι προς τον Ιωάννη ντε Λαστίκ στη Ρόδο, αφού τώρα απειλείτο από τον Λατίφ μπέη, εμίρη του Κανδηλόρου (στη Μικρά Ασία), που επίσης ετοίμαζε στρατιωτική επιχείρηση κατά της Κύπρου, σε συνεργασία με άλλους Μουσουλμάνους ηγεμόνες της περιοχής. Ο ντε Λαστίκ ανταποκρίθηκε και πάλι αμέσως: έστειλε στην Κύπρο τέσσερις πολεμικές γαλέρες με αρχηγό τον ανεψιό του Γεώργιο ντε Λαστίκ. Συγχρόνως ζήτησε και την παρέμβαση του ναυάρχου του καταλανικού στόλου Βερνάρδου Βιλλαμαρίνο (Villamarino), που βρισκόταν στην περιοχή, κι ο οποίος υπεσχέθη ότι θα συνεργαζόταν για την άμυνα της Κύπρου. Ο εμίρης του Κανδηλόρου, μπροστά στις εξελίξεις αυτές, παραιτήθηκε του σκοπού του και ζήτησε να συνάψει συνθήκη ειρήνης με τον βασιλιά της Κύπρου. Η συνθήκη υπεγράφη πράγματι στις 7.9.1450, ο δε Ιωάννης ντε Λαστίκ ανέλαβε την επίβλεψη της εφαρμογής των όρων της.

Και στις δυο περιπτώσεις η εισβολή κατά της Κύπρου αποφεύχθηκε και εξαιτίας της αντιδράσεως του σουλτάνου της Αιγύπτου, προς τον οποίο η Κύπρος ήταν υποτελής από το 1426 και πλήρωνε ετήσιο φόρο. Εξάλλου οι ενέργειες του ντε Λαστίκ υπέρ της Κύπρου εξυπηρετούσαν βέβαια και τα συμφέροντα του τάγματός του στο νησί.