Λάσκαρης

Image

Επώνυμο μερικών προσώπων, ελληνικής καταγωγής, που έζησαν κι έδρασαν στην Κύπρο κατά τις περιόδους της Φραγκοκρατίας και της Βενετοκρατίας, κι ήσαν πιθανότατα μέλη της ίδιας οικογένειας. Είναι γνωστοί από τις πηγές οι ακόλουθοι:

 

1. Γεώργιος Λάσκαρης: Έζησε κι έδρασε κατά το πρώτο μισό του 16ου αιώνα. Είναι γνωστός κυρίως από τη φιλοτέχνηση ενός θαυμάσιας τέχνης ξύλινου σταυρού, που αποτελεί σήμερα ένα από τα σπουδαιότερα κειμήλια του μοναστηριού του Σταυροβουνιού. Ο σταυρός, με γλυπτές παραστάσεις από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη, φέρει στη βάση του την επιγραφή: Ὁ σταυρός οὖτος τοῦ Θεοῦ καί Σωτῆρος τεχνουργηθείς τό πάλαι παρά Γεωργίου Λάσκαρη τινός δίς ἑκατόν πρό χρόνων ἕξ καί εἲκοσι, νῦν ὡς ἴδιον κτῆμα ἀφιέρωται ὧδε παρά ἀρχιθύτου Κιτιέων κυρίου Μελετίου ۬ κεκόσμηται δέ δι' ἰδίας δαπάνης το ἑρμηνέως κυρίου Γεωργίου καί προσκυνητοῦ εὐλαβοῦς τοῦ Κυπρίου ۬ οὕς ἀμφοτέρους Χριστός ἀνταμείψοιεν ἐν ἕτει ΑΨΝΒ' (=1752).

 

Ο σταυρός αφιερώθηκε συνεπώς στο μοναστήρι από τον επίσκοπο Κιτίου Μελέτιο, αφού διακοσμήθηκε από τον Γεώργιο τον Κύπριο το 1752, δηλαδή 226 χρόνια μετά την κατασκευή του από τον Γεώργιο Λάσκαρη. Συνεπώς ο Λάσκαρης τον είχε κατασκευάσει το 1526.

 

2. Δημήτριος Λάσκαρης: Στρατιωτικός που υπηρέτησε ως καπετάνιος υπό τους Βενετούς, κατά την τελευταία περίοδο της Βενετοκρατίας. Αγωνίστηκε κατά των Τούρκων το 1570. Κατά την πρώτη φάση της εισβολής των Τούρκων, εστάλη από την πρωτεύουσα Λευκωσία κατ' αυτών, επικεφαλής μικρής στρατιωτικής δύναμης, και βάδισε προς τα Λεύκαρα που απετέλεσαν τον πρώτο στόχο των Τούρκων μετά την απόβασή τους στη Λάρνακα. Ο Λάσκαρης δεν μπόρεσε να τους αντιμετωπίσει και υπεχώρησε καταδιωκόμενος. Κινδύνευσε μάλιστα να συλληφθεί αιχμάλωτος όταν σκοτώθηκε το άλογό του, αλλά κατόρθωσε με άλλο άλογο να διαφύγει προς τη Λευκωσία.

 

3. Ιωάννης Λάσκαρης: Ιππότης, στην υπηρεσία του βασιλιά της Κύπρου Πέτρου Α' (1359-1369). Ο Λεόντιος Μαχαιράς (Χρονικόν, παρ. 194) τον ονομάζει σίρ Τζουάν Λάσκαρην καβαλλάρης Ρωμαῖος ἀπέ τήν Κωνσταντινούπολιν. Πήρε μέρος, ως διοικητής πολεμικής γαλέρας, σε πολεμικές αποστολές από την Κύπρο στη Μικρά Ασία (Κώρυκος, Αττάλεια κ.ά.). Αργότερα, επί ημερών του βασιλιά Πέτρου Β' (1369-1382), πιθανότατα πολέμησε κατά των Γενουατών που είχαν εισβάλει στην Κύπρο το 1373-74. Ήταν πάντως ένας από τους ιππότες που οι Γενουάτες κράτησαν ως ομήρους στη Γένουα και στη Χίο και που αργότερα απελευθερώθηκαν αφού κατεβλήθησαν σημαντικά χρηματικά ποσά ως πολεμικές αποζημιώσεις.

 

Αυτός ο Ιωάννης Λάσκαρης είναι ίσως ο γενάρχης της οικογένειας Λάσκαρη της Κύπρου, εάν οι λοιποί αναφερόμενοι με το αυτό επίθετο, σχετίζονται μαζί του. Ήταν Βυζαντινός ευγενής. Νυμφεύθηκε κρυφά τη Μαρία Καντακουζηνή, ανεψιά του αυτοκράτορα Ιωάννη Ε'. Μετά την αποκάλυψη του μυστικού αυτού γάμου, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Κωνσταντινούπολη και να βρει καταφύγιο στη Δύση, όπου υπηρέτησε στις δυνάμεις του πάπα της Ρώμης. Αργότερα βρέθηκε στη Ρόδο και κατέληξε στην Κύπρο όπου ετέθη στην υπηρεσία του βασιλιά Πέτρου Α'.

 

4. Κωνσταντίνος Λάσκαρης: Στρατιωτικός που έδρασε κατά το τέλος του 15ου αιώνα και την αρχή του 16ου. Βρισκόταν στην υπηρεσία των Βενετών, που κατείχαν τότε την Κύπρο, με τον βαθμό του καπετάνιου. Ήταν ένας από τους ελάχιστους Έλληνες που οι Βενετοί εμπιστεύονταν. Μάλιστα τον Κωνσταντίνο Λάσκαρη τον εμπιστεύονταν ιδιαίτερα. Τον Οκτώβριο του 1502 εστάλη από τις βενετικές αρχές, όπως γράφει ο Sanudo, στον μεγάλο Καραμάνο στη Μικρά Ασία, για να διαπραγματευθεί μαζί του τη σύναψη συμμαχίας. Την 31.12.1502 διορίστηκε καπετάνιος (διοικητής) της Λεμεσού και στη θέση αυτή υπηρέτησε για δυο χρόνια.

 

5. Στέφανος Λάσκαρης: Είναι γνωστός από συστατικές επιστολές που μετέφερε, όταν εγκατέλειψε την Κύπρο και πήγε στην Τυβίγγη τον Ιανουάριο του 1589 (δεκαεννέα χρόνια μετά την κατάκτηση της Κύπρου από τους Τούρκους). Τα συστατικά του γράμματα είχαν εκδοθεί από τον τότε αρχιεπίσκοπο Κύπρου Νεόφυτο* και τον πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Ιερεμία Β'.

Φώτο Γκάλερι

Image