Λουμπενάου Ράινχολτ

Image

Γερμανός περιηγητής που το 1588 είχε επισκεφθεί και την Κύπρο και είχε γράψει γι’ αυτήν. Ο Ράινχολτ Λουμπενάου γεννήθηκε το 1556 στο Kbnigsberg της Πρωσσίας και πέθανε το 1631. Είχε σπουδάσει φαρμακολογία και εργάστηκε ως φαρμακοποιός σε διάφορες πόλεις της Ανατολικής Ευρώπης. Το 1587 εγκαταστάθηκε στη Βιέννη, και τον ίδιο χρόνο πήγε με επίσημη αποστολή, ως μέλος αντιπροσωπείας, στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί γνωρίστηκε με τον καπουδάν πασά (αρχιναύαρχο του οθωμανικού στόλου) Χασάν πασά — ο οποίος μόλις εκείνο τον καιρό είχε αναλάβει αυτό το υψηλό αξίωμα (ο Χασάν πασάς, πιο πριν μπεηλέρμπεης της Αλγερίας, ήταν πρώην Χριστιανός, ένας αρνησίθρησκος βενετσιάνικης καταγωγής). Μαζί με τον Χασάν πασά ταξίδεψε ο Λουμπενάου, φεύγοντας από την Κωνσταντινούπολη στις 25 Σεπτεμβρίου 1588. Το ταξίδι κράτησε μέχρι τις αρχές του 1589, όταν ο Λουμπενάου, αφού για πολύ καιρό τριγύριζε με τα οθωμανικά καράβια σε πάρα πολλά μέρη της Μεσογείου που βρίσκονταν υπό τον Οθωμανικό ζυγό, είχε βρει τελικά ένα βενετσιάνικο καράβι στη Χίο με το οποίο έφθασε στη Βενετία.

 

Σ' αυτήν την περιπλάνησή του στις θάλασσες, ο Λουμπενάου επισκέφθηκε και την Κύπρο το φθινόπωρο του 1588, προερχόμενος από την Αλεξάνδρεια και φιλοξενούμενος στην ναυαρχίδα του Χασάν πασά. Στις εντυπώσεις του, που έγραψε αργότερα (το 1628) βάσει σημειώσεων που είχε κρατήσει, περιλαμβάνει και ένα απόσπασμα για την Κύπρο (κεφάλαια 42-46).

 

Το περί Κύπρου κείμενο του Λουμπενάου είναι σημαντικό, ιδίως επειδή ο άνθρωπος αυτός είχε επισκεφθεί και περιγράφει την Κύπρο λίγα μόνο χρόνια μετά την κατάκτησή της από τους Οθωμανούς Τούρκους (1570-71). Ο επισκέπτης περιγράφει την Αμμόχωστο και την αρχαία Σαλαμίνα, τις Αλυκές (Λάρνακα), τη Λευκωσία, τη Λεμεσό και την Πάφο, καθώς επίσης και μέρη που είδε κατά τη διαδρομή μεταξύ των πόλεων αυτών (όπως λ.χ. το Σταυροβούνι, το Κολόσσι κ.α.). Ως Προτεστάντης που ήταν, όμως, ομιλεί με επιφύλαξη και ειρωνεία ή και έχθρα ακόμη έναντι των Ορθοδόξων όταν αναφέρεται σε θρησκευτικά ζητήματα της Κύπρου. Επίσης, όντας και φιλοξενούμενος του αρχιναυάρχου του Οθωμανικού στόλου, ομιλεί με θαυμασμό για τους Τούρκους και τους αποδίδει διάφορες αρετές. Επίσης, κάποιες πληροφορίες για την Κύπρο φαίνεται ότι τις είχε πάρει από προγενέστερα κείμενα άλλων, και συνεπώς αυτές δεν θα πρέπει να ίσχυαν κατά το 1588 (λ.χ. η ύπαρξη πολλών «πλουσίων ανθρώπων» στην Αμμόχωστο ανάγεται στον 14ο αιώνα και όχι στα 1588 οπότε, μετά και τη μακρά πολιορκία της το 1570-71 και την άγρια λεηλασία της, η πόλη ήταν μισοκατεστραμμένη). Αξιοσημείωτες είναι όμως πολλές άλλες μαρτυρίες του επισκέπτη, όπως για τις καλλιέργειες και τα προϊόντα, για την ύπαρξη Ιταλών στο νησί τότε, για πολλές ερημώσεις περιοχών λόγω σεισμών και άλλων αιτίων, για τις διακινήσεις του οθωμανικού στόλου (προκειμένου να συνοδεύσει καράβια με θησαυρούς από φορολογίες της Συρίας, της Αιγύπτου και της Κύπρου), για εκτεταμένη πειρατεία στις θάλασσες της περιοχής, για επιθέσεις κατά των Τούρκων στην Κύπρο των Μαλτέζων (=των Ιωαννιτών ιπποτών) κλπ.

 

Το περί Κύπρου απόσπασμα του Λουμπενάου δημοσιεύθηκε από τον καθηγητή Johannes Koder στην «Επετηρίδα» του 1988 του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, και παρετέθη επίσης από τον Άντρο Παυλίδη στο έργο του «Η Κύπρος Ανά τους Αιώνες μέσα από τα Κείμενα Ξένων Επισκεπτών της» (τόμος 1ος, 1993, σσ. 475-486).