Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Δικηγόρος, πολιτευτής και συγγραφέας. Γεννήθηκε στη Λεμεσό το 1872 και πέθανε στην Αθήνα στις 4 Σεπτεμβρίου του 1958. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο των Αθηνών και στο Λονδίνο. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του επέστρεψε στην Κύπρο, όπου κι άρχισε να ασκεί το επάγγελμα του δικηγόρου στη Λεμεσό από το 1894. Από το 1898 εργάστηκε κι ως καθηγητής για κάποιο διάστημα, στο λεγόμενο «Λαϊκό Σχολείο» που λειτουργούσε στη Λεμεσό κατά τις Κυριακές κι αργότερα κι ως νυκτερινό για τους εργαζόμενους. Ο Ν. Κλεάνθους Λανίτης δίδασκε σ' αυτό ελληνική ιστορία. Ήταν γνωστός και με την προσωνυμία «Νικλής» (Νι[κόλαος] Κλ[εάνθους]). Διετέλεσε μεταξύ άλλων: μέλος του δημοτικού συμβουλίου Λεμεσού (1908-1911), μέλος της σχολικής εφορείας Λεμεσού, μέλος του Εθνικού Συμβουλίου, μέλος της ΕΟΚ (=Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων). Τρεις φορές εξελέγη βουλευτής και μέλος του Νομοθετικού Συμβουλίου, στο οποίο και μετείχε το 1911-1916, το 1916-1921 και το 1930-1931. Κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων κατετάγη ως εθελοντής στον ελληνικό στρατό και υπηρέτησε στη Θεσσαλονίκη (στο εκεί γραφείο Τύπου) και γενικότερα στη Μακεδονία. Υπήρξε επίσης ένας από τους ιδρυτές και πρόεδρος του Γυμναστικού Συλλόγου Ολύμπια της Λεμεσού.

Πρέσβης  

Ο Νικόλαος Κλ. Λανίτης ήταν επίσης μέλος της πρεσβείας που εστάλη εκ μέρους του Ελληνισμού της Κύπρου στο Λονδίνο το 1912, Ἳνα μεταδώση τόν πόθον τοῦ Κυπριακοῦ λαοῦ εἰς ὃλους τούς ἐπισήμους Βρεττανούς για ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Η πρεσβεία του 1912 ήταν τριμελής κι αποτελείτο από τους βουλευτές Π. Κωνσταντινίδη, Θ. Θεοδότου, Ν. Κλ. Λανίτη. Στο Λονδίνο συναντήθηκαν στις 6 Αυγούστου με τον τότε υπουργό των Αποικιών Λ. Χάρκουρτ, που ανέφερε σ' αυτούς ότι «γνώριζε τον ενωτικό πόθο των Ελλήνων Κυπρίων». Προς τον υπουργό, εκτός από το εθνικό αίτημα, η πρεσβεία έθεσε κι άλλα αιτήματα, κυρίως δε το σοβαρό θέμα της συνέχισης καταβολής από τους Κυπρίους του φόρου υποτελείας στην Τουρκία, το φλέγον θέμα της αναλογικής εκπροσωπήσεως στο Νομοθετικό Συμβούλιο, με βάση την πληθυσμιακή αναλογία Ελλήνων και Τούρκων, το θέμα της προστασίας των Κυπρίων στο εξωτερικό (επειδή τότε, αν και η Κύπρος κατεχόταν από την Αγγλία, οι κάτοικοί της εξακολουθούσαν να θεωρούνται Οθωμανοί υπήκοοι) κ.ά. Η πρεσβεία συναντήθηκε επίσης με τον υφυπουργό των Αποικιών σερ Τζων Άντερσον.

Μέλος κυπριακής πρεσβείας ήταν ο Ν. Κλ. Λανίτης και κατά το 1918-1920, οπότε ευρύτερη εθνική αποστολή υπό τον αρχιεπίσκοπο Κύριλλο Γ' και όλους σχεδόν τους Έλληνες Κυπρίους βουλευτές πήγε στο Λονδίνο και στο Παρίσι όπου προσπάθησε και πάλι να προωθήσει την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, συνεργαζόμενη και με τον  Έλληνα πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο (λεπτομέρειες για την αποστολή αυτή βλέπε στο λήμμα Κύριλλος αρχιεπίσκοπος). Ο Ν. Λανίτης ήταν επίσης παρών στην υπογραφή της συνθήκης των Σεβρών στη Γαλλία, ως μέλος της ελληνικής αντιπροσωπίας που είχε μαζί του ο Ελευθέριος Βενιζέλος. 

Ο Ν. Κλ. Λανίτης, ως βουλευτής - μέλος του Νομοθετικού Συμβουλίου, κι ως παράγων της εθνικιστικής παράταξης των Ελλήνων Κυπρίων, μετείχε ενεργά και στα γεγονότα που προηγήθηκαν της εξεγέρσεως του 1931 και που είχαν οδηγήσει σ' αυτήν (για τα γεγονότα του 1931 βλέπε λήμμα Οκτωβριανά). Αμέσως μετά την καταστολή του κινήματος εκείνου, οι Βρετανοί επέβαλαν στην Κύπρο σκληρά δικτατορικά μέτρα. Ο Ν. Κλ. Λανίτης ήταν ένας από εκείνους που συνελήφθησαν κι απομονώθηκαν σε απομακρυσμένα χωριά από τα οποία δεν τους επιτρεπόταν να φύγουν. Περιορίστηκε αρχικά στη Λεύκα, ύστερα στη Μαλιά, αργότερα όμως του επετράπη να παραμείνει κοντά στη Λεμεσό, κι εντοπίστηκε στην Αγία Φύλαξη και στα Πολεμίδια. Τον επόμενο χρόνο, το 1932, του επετράπη να ταξιδέψει στην Αθήνα, όταν όμως έφυγε, τότε του απαγορεύθηκε η άδεια επανόδου στην Κύπρο, πράγμα που ισοδυναμούσε με καταδίκη του σε εξορία, που του γνωστοποιήθηκε εξάλλου κι επίσημα.

Από το 1932 μέχρι το 1946 παρέμεινε στην Ελλάδα, όπου κι είχε ανάμειξη κι επαφές με αντιστασιακές οργανώσεις κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Εργάστηκε επίσης εκεί για προώθηση κι εξυπηρέτηση της ενωτικής ιδέας.

Ενωτικό Δημοψήφισμα 

Το 1946 του εδόθη αμνηστεία από τους Βρετανούς, η ποινή της εξορίας του τερματίστηκε, και μπόρεσε έτσι να επιστρέψει στην Κύπρο. Με την επιστροφή του στο νησί αναμείχθηκε και πάλι ενεργά στα πολιτικά γεγονότα, ιδίως μετά την αναδιοργάνωση της Κυπριακής Εκκλησίας το 1947-8, η οποία κι ανέλαβε όλη την ευθύνη διεξαγωγής του ενωτικού αγώνα. Ο Ν. Κλ. Λανίτης ήταν ένας από τους πολλούς παράγοντες που εργάστηκαν για την προετοιμασία και επιτυχή διεξαγωγή του ενωτικού δημοψηφίσματος τον Ιανουάριο του 1950. Απετέλεσε δε μέλος, για τρίτη φορά, εθνικής πρεσβείας. Η πρεσβεία αυτή, υπό τον τότε μητροπολίτη Κυρηνείας Κυπριανό, επισκέφθηκε την Ελλάδα, την Αγγλία και την έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, με αποστολή να καταθέσει στις δυο πρωτεύουσες και στα Ηνωμένα  Έθνη τους τόμους του ενωτικού δημοψηφίσματος. Κατά την περίοδο αυτή, ο Ν. Κλ. Λανίτης ήταν και μέλος του εθναρχικού συμβουλίου.

Ο εγγονός Νίκος Καβουνίδης

μιλά για τον Παππού του 

Τα Λανίτεια

Η Εφορεία Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων Λεμεσού, σε συνεργασία με την ΚΟΕΑΣ, διοργάνωσαν το Σάββατο 17 Απριλίου 2021, την αθλητική συνάντηση «Τα Λανίτεια», στο πλαίσιο του αγωνιστικού προγραμματισμού των αγώνων στίβου.  Η συγκεκριμένη διοργάνωση τελείτο από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 έως το 1974, στη μνήμη του Νικολάου Κλεάνθους Λανίτη και αναβίωσε για πρώτη φορά τον Απρίλιο του 2019. Η ΚΟΕΑΣ προσπαθεί να την διατηρήσει στον ετήσιο αγωνιστικό προγραμματισμό της, για να τιμά έναν από τους πρωτεργάτες της δημιουργίας του κυπριακού στίβου, με ανεκτίμητη προσφορά στα δύσκολα χρόνια του κυπριακού Ελληνισμού υπό αγγλική κατοχή. 

Η αθλήτρια Δομνίτσα Λανίτου-Καβουνίδου ήταν κόρη του.

Ο Ν. Κλ. Λανίτης διακρινόταν για τη ρητορική δεινότητά του. Η κηδεία του στην Αθήνα, το 1958, έγινε με δημόσια δαπάνη.

Συγγραφικό έργο 

Ως συγγραφέας, ο Ν. Κλ. Λανίτης εξέδωσε σειρά έργων του των οποίων πυρήνας και θέμα ήταν σχεδόν πάντοτε η Κύπρος ή και πτυχές της κυπριακής πραγματικότητας. Εκδομένα έργα του:

1. A Memorial of the People of Cyprus (Λονδίνο, 1898).
2. Αρχαιότητες της Κύπρου (Λεμεσός, 1899).
3. The Cyprus Question (Λεμεσός, 1902).
4. Ἡ Ἑλλάς πρό 100 ἐτῶν καί ἡ Ἑλλάς σήμερον (Λεμεσός, 1924. Πρόκειται για έκδοση διαλέξεως που είχε δώσει τότε).
5. Ὁ Ἀκρίτας τοῦ  Ἑλληνικοῦ Νότου (Αθήνα, 1945).
6. Ἡ Ψυχή τῆς Κύπρου (λαϊκό τραγούδι, δίστιχα, ήθη, έθιμα, θρύλοι, παραδόσεις. Μελετήματα, Αθήνα, 1946).
7. Ἀγροτικά χρέη καί γεωργικοί συνεταιρισμοί ἐν Κύπρῳ (Λεμεσός, 1946. Το πρωτότυπο στην αγγλική. Το βιβλίο σε μετάφραση Χρ. Χριστοδούλου).
8. Ἡ Δούλη Ἑλλάς τοῦ Νότου (Αθήνα, 1954. Στο βιβλίο αυτό διηγείται την εξέγερση του 1931 και δικές του εμπειρίες και αναμνήσεις).

Πηγή:

1. Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια