Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Καλλιτέχνης φωτογράφος και κινηματογραφιστής (A.R.P.S., F.R.S.A.). Γεννήθηκε στην Αμμόχωστο στις 23 Φεβρουαρίου 1936 και μεγάλωσε στη Λευκωσία. Πέθανε το 2005. Μετά την αποφοίτησή του από το Παγκύπριο Γυμνάσιο της Λευκωσίας, εργάστηκε για ένα περίπου χρόνο ως δημοσιογράφος - φωτορεπόρτερ (1954-55). Στη συνέχεια πήγε στο Λονδίνο για να σπουδάσει νομικά. Σύντομα όμως εγκατέλειψε τις σπουδές αυτές για να ασχοληθεί με τη φωτογραφία και τον κινηματογράφο. Φοίτησε στο London College of Printing and Graphic Arts απ' όπου κι αποφοίτησε με άριστα. Το 1956 κέρδισε τη διάκριση του Εταίρου της Βασιλικής φωτογραφικής Εταιρείας της Βρετανίας εξαιτίας της επιδόσεώς του στην καλλιτεχνική φωτογραφία. Το 1957 εξελέγη Εταίρος της Βασιλικής Εταιρείας Τεχνών της Βρετανίας. Στην Αγγλία πήρε μέρος σε αρκετές εκθέσεις φωτογραφίας. 

Εργάστηκε στην εφημερίδα Times of Cyprus και στο B.B.C.

 Υπήρξε εκδότης του περιοδικού Cyprus Diplomatist και για 24 χρόνια διατηρούσε τακτική στήλη στην εβδομαδιαία εφημερίδα «The Cyprus Weekly».
 Eνώ ήταν ακόμα σπουδαστής στο College of Printing στο Λονδίνο, του απονεμήθηκε η τιμητική διάκριση Associate of the Royal Photographic Society και Fellow of the Royal Society of Arts.  
Το 1960 ίδρυσε τη Φωτογραφική Εταιρεία Κύπρου.

ΡΙΚ

Μετά την επιστροφή του στην Κύπρο, προσελήφθη στο Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου ως ένα από τα πρώτα στελέχη της τηλεοράσεως. Για πολλά χρόνια υπηρέτησε ως κινηματογραφιστής, σκηνοθέτης, παραγωγός και προϊστάμενος του κινηματογραφικού συνεργείου του ΡΙΚ. Μερικές από τις ταινίες που σκηνοθέτησε διακρίθηκαν σε διαγωνισμούς εκτός Κύπρου. Πρώτη ταινία την οποία σκηνοθέτησε (και στην οποία εργάστηκε και ως κινηματογραφιστής) ήταν Η Αρχόντισσα με τη Βαρειά Καρδιά (1962). Ακολούθησαν αρκετές άλλες δημιουργίες του, μεταξύ δε αυτών και οι ταινίες Επικοινωνία, Το Κάστρο της Κερύνειας, Βότρυς της Κύπρου, Στα Περίχωρα της Κερύνειας (βασισμένη στο ομώνυμο ποίημα του Γιώργου Σεφέρη) κ.ά.

Σαν διευθυντής φωτογραφίας διακρίθηκε επίσης για την εργασία του στην ταινία Νησί της Αφροδίτης και σε άλλες ταινίες. Συνόδευσε επίσης τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας αρχιεπίσκοπο Μακάριο σε πολλά ταξίδια του σε χώρες της Ευρώπης, της Ασίας, της Αφρικής, της  Άπω Ανατολής και της Λατινικής Αμερικής κι έκαμε ταινίες ντοκιμαντέρ για τις προεδρικές αυτές επισκέψεις.

Μετά την τουρκική εισβολή του 1974 απεχώρησε για λίγα χρόνια από το ΡΙΚ κι απεσπάσθη για υπηρεσία ως σύμβουλος Τύπου στην κυπριακή πρεσβεία του Λονδίνου.  Όταν επέστρεψε ξανά στην Κύπρο, ανέλαβε τη θέση του τμηματάρχη διεθνών και δημοσίων σχέσεων του ΡΙΚ, στην οποία υπηρέτησε μέχρι το 1987, οπότε κι αφυπηρέτησε.

Στον τομέα της καλλιτεχνικής φωτογραφίας, οργάνωσε την πρώτη στην Κύπρο μεγάλη ατομική φωτογραφική έκθεση το 1965, στη Λευκωσία. Ατομικές εκθέσεις του οργάνωσε και κατά την επόμενη χρόνια. Το 1964 κέρδισε πρώτο βραβείο στη διεθνή φωτογραφική έκθεση της Νέας Υόρκης. Το 1965 συγκέντρωσε φωτογραφική καλλιτεχνική εργασία του από την Κύπρο σε ένα λεύκωμα που εξέδωσε, με τίτλο Νᾶσος τᾶς Ἀφροδίτας.

Είχε φωτογραφήσει, κατά το διάστημα της φωτογραφικής σταδιοδρομίας του, τις πιο γνωστές προσωπικότητες της σύγχρονης εποχής, περιλαμβανομένων και δεκάδων αρχηγών κρατών. Διετέλεσε πρόεδρος της Φωτογραφικής Εταιρείας Κύπρου καθώς και γενικός γραμματέας του Κοινοπολιτειακού Οργανισμού Τεχνών.

Εργάστηκε ως Σύμβουλος Τύπου στην Κυπριακή Υπάτη Αρμοστεία στο Λονδίνο και εξελέγη Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Τεχνών της Κοινοπολιτείας. 
 

 Ταινίες 
Σκηνοθέτησε περίπου 15 ταινίες και υπήρξε διευθυντής φωτογραφίας σε άλλες τέσσερις.
 Δημιούργησε το πρώτο αθλητικό πρόγραμμα στην κυπριακή τηλεόραση «Ο Κόσμος των Σπορ».  
 Η πρώτη μαυρόασπρη ταινία που παρουσίασε η κυπριακή τηλεόραση «Στα Βήματα του Αποστόλου Βαρνάβα», γυρίστηκε από τον Γιώργο Λανίτη.
 
Στην πρώτη έγχρωμη ταινία του ΡΙΚ «Το Νησί της Αφροδίτης» ήταν διευθυντής φωτογραφίας και έκανε το μοντάζ.  Η ταινία αυτή έλαβε το Γ’ βραβείο καλύτερης ξένης ταινίας στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 1965.
 
Η ταινία του, «Επικοινωνία», έλαβε δύο βραβεία στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 1970, το βραβείο καλύτερης ταινίας μικρού μήκους ντοκιμαντέρ και το β’ βραβείο κριτικών καλύτερης ταινίας μικρού μήκους.
 
Για την ταινία του για το Σινά και την Αγία Αικατερίνη αναγορεύτηκε Ιππότης του Τάγματος της Αγίας Αικατερίνης.
 
Ξεχωριστή θέση κατέχουν και οι ταινίες του «Στα περίχωρα της Κερύνειας», βασισμένη στο ποίημα του Γιώργου Σεφέρη, «Ες Γην Εναλίαν Κύπρον», «Το Κάστρο της Κερύνειας», «Τρόοδος» και «Poèmes d’Amour».
 
Ως αρχικινηματογραφιστής στο ΡΙΚ, συνόδευσε τον Πρόεδρο Μακάριο σε πολλά από τα ταξίδια του.
 
Μέχρι τo 1974 ζούσε στο Μπελλαπάις σ’ ένα σπίτι που είχε διαμορφώσει με ιδιαίτερη αγάπη και γούστο ως κατοικία, εργαστήριο και χώρο τέχνης.
 
Συνεπεία της τουρκικής εισβολής, τον Ιούλιο του 1974, έχασε όλα του τα αρνητικά, τη συλλογή των φωτογραφιών του, τον εξοπλισμό του, τις αντίκες του, βιβλία, πίνακες και το σπίτι του.
 
Oι φωτογραφίες έχουν εκτεθεί στη δική του πινακοθήκη, την «L’Artiste Assoiffé», στο χωριό Ψευδάς, στην επαρχία Λάρνακας όπου ζούσε τα τελευταία 25 χρόνια.
 
Του απoνεμήθηκε η διάκριση Maître de la Fédération Internationale de l’Art Photοgraphique (MFIAP).
 
Το 2004 ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας του απένειμε την υψηλότερη πολιτιστική διάκριση για τη συμβολή του στις Τέχνες.
 
Σε ειδική τελετή, στην Πύλη Αμμοχώστου στη Λευκωσία, ο υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού, Πεύκιος Γεωργιάδης, απένειμε στον Γιώργο Λανίτη τα διάσημα του Αριστείου Διάκρισης στα Γράμματα, στις Τέχνες και στις Επιστήμες.
 
Το 2005, μια βδομάδα πριν τον θάνατό του, οι Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού εξέδωσαν το λεύκωμα, «Γιώργος Λανίτης – 50 Χρόνια Φωτογραφίας», ως ακόμη μια ένδειξη αναγνώρισης της προσφοράς του στον τομέα των Τεχνών.

Πηγές

1. Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια
2. Ρεπόρτερ: Γιώργος Λανίτης,  ο ακούραστος δημιουργός