Λαμπαδιστού
Αρχαία πόλη ή χωριό της Κύπρου, που αναφέρεται ότι υφίστατο στα βουνά του Τροόδους κατά τον 1ο μ.Χ. αιώνα, απαντά δε μόνο σε εκκλησιαστικά κείμενα.
Στις Πράξεις Βαρνάβα (Acta Barn., 16) αναφέρεται το πέρασμα του αποστόλου Βαρνάβα από τον οικισμό αυτό κατά τη δεύτερη αποστολική περιοδεία του στην Κύπρο, στην οποία συνοδευόταν από τον ευαγγελιστή Μάρκο: ...ἢλθομεν εἰς πόλιν Λαμπαδιστοῦ, ὅθεν ὑπῆρχεν καί Τίμων πρός ὅν εὑρόντες καί Ἡράκλειον ὄντα ἐκεῖ ἐξενίσθημεν [φιλοξενηθήκαμε] παρ' αὐτῷ....
Και πάρα κάτω (Acta Barn., 16) αναφέρεται: ...ἐξελθόντες δέ τῆς Λαπίθου διά τῶν ὀρέων ὡδεύσαμεν, καί ἢλθομεν εἰς πόλιν Λαμπαδιστοῦ...
Στον Βίο του αγίου Ηρακλειδίου, πάλι, αναφέρεται ο ίδιος οικισμός, αλλά ως χωριό κι όχι ως πόλη: ...μετά ἡμέρας δέκα παραγίνεται ἄνθρωπος ἀπό χωρίου Λαμπαδιστοῦ...
Αυτή η πόλη (ή χωριό) Λαμπαδιστού (ή και Λαμπάς ή ακόμη και Λαμπαδού) θεωρήθηκε ως ο οικισμός από τον οποίο καταγόταν ο άγιος Ιωάννης ο Λαμπαδιστής, στου οποίου την Ακολουθία (Βενετία, 1667, σ. 15) αναφέρεται ότι αυτός καταγόταν ἀπό κώμης Λαμπάδος... τῶν Γαλατῶν ἐπαρχίας... Υπονοείται, δηλαδή, ότι η κώμη αυτή βρισκόταν στην περιοχή του χωριού Γαλάτα.
Θεωρείται όμως απίθανο εάν πράγματι υφίστατο ολόκληρη πόλη μ' αυτό το όνομα (όπως γράφουν οι Πράξεις Βαρνάβα) να ήταν άγνωστη στους λοιπούς συγγραφείς. Να υποθέσουμε, λοιπόν, ότι επρόκειτο για κάποιο μικρό χωριό;
Ο Κυριάκος Χατζηιωάννου υποστηρίζει, βασιζόμενος σε γλωσσολογικά επιχειρήματα, ότι τέτοια κώμη δεν υπήρχε κι ότι αργότερα είχε επινοηθεί για να δικαιολογήσει το επίθετο Λαμπαδιστής που έφερε ο τοπικός άγιος Ιωάννης (βλέπε αναφορά στο λήμμα Λαμπαδιστής Ιωάννης άγιος). Ωστόσο η αναφορά της «πόλεως» αυτής στις Πράξεις Βαρνάβα δεν την σχετίζει με τον άγιο Ιωάννη τον Λαμπαδιστή. Χωρίς να υπάρχουν άλλες πληροφορίες και αποδείξεις, μπορούμε να υποθέσουμε πως επρόκειτο για κάποιον μικρό οικισμό που δεν είχε σχέση με τον άγιο Ιωάννη τον Λαμπαδιστή και που με το επίθετό του σχετίστηκε μεταγενέστερα. Η εκκλησία η αφιερωμένη στην Παναγία Λαμπαδιώτισσα (σήμερα σε ερείπια) που βρισκόταν κοντά στο χωριό Μιτσερό, οδήγησε μερικούς στην υπόθεση ότι εκεί βρισκόταν και ο οικισμός Λαμπαδιστού. Όμως το επώνυμο Λαμπαδιώτισσα της Παναγίας αναφέρεται ότι σχετίζεται μάλλον προς τον 21ο Οίκο του Ἀκαθίστου Ὓμνου κι όχι προς το υποτιθέμενο χωριό.