Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Οι ανεμώνες. Anemone sp. Οικογένεια: Ρανουγκουλιδών (Ranunculaceae). Ένα από τα συνηθισμένα αλλά ωραιότερα αγριολούλουδα της κυπριακής χλωρίδας. Απαντάται σε τρία βασικά είδη:

• Anemone coronaria (Ανεμώνη η στεφανωματική)
• Anemone hortensis (Ανεμώνη η κηπαία) και
• Anemone blanda (Ανεμώνη η επίχαρις)

Τα αγριολούλουδα αυτά αναπτύσσονται σε μια θαυμάσια ποικιλία χρωματισμών, από κατάλευκα έως γαλάζιου χρώματος, βαθιού μπλε, λιλά, ροζ, βαθιού κόκκινου, κίτρινου, κιτρινόασπρου, ασπροκόκκινου κλπ. Είναι από τα πιο εντυπωσιακά της κυπριακής υπαίθρου και φύονται τόσο στις πεδιάδες και στους ακαλλιέργητους κάμπους όσο και στις βουνοπλαγιές, μέχρι και υψόμετρο 1.000 περίπου μέτρων. Ανθίζουν από τον Ιανουάριο μέχρι τον Απρίλιο. Πάντοτε εμφανίζονται πρώτοι οι λαλέδες που έχουν άνθη άσπρου χρώματος, κι ακολουθούν οι υπόλοιποι των άλλων χρωματισμών. Με τα πρωτοβρόχια φυτρώνουν πρώτα τα φύλλα τους, που έχουν διάφορα σχήματα ανάλογα με το είδος. Ακολουθεί η ανθοφορία, τα δε νεαρά λουλούδια, μόλις εμφανιστούν και πριν ανοίξουν, είναι στραμμένα προς τη γη. Σύντομα όμως, μεγαλώνοντας, ορθώνονται προς τα πάνω. Είναι πολύ ευαίσθητα στον ήλιο που όταν τα φωτίσει ανοίγουν και μόλις ο ήλιος χαθεί αμέσως κλείνουν. Το ύψος του μίσχου τους είναι ανάλογο προς το είδος, κυμαίνεται δε από τα 2 μέχρι τα 30 εκατοστόμετρα περίπου. Όταν οι σπόροι τους ωριμάσουν, καλύπτονται με άσπρες τριχίτσες και σκορπίζονται με το φύσημα του αέρα.

Οι ανεμώνες, γνωστές από την Αρχαιότητα, είναι φυτά ποώδη, πολυετή, πρωιανθή, ριζωματικά τα περισσότερα, το δε γένος τους περιλαμβάνει περί τα 70 είδη. Είναι τοξικά (περιέχουν τοξική ουσία που λέγεται ανεμωνίνη), αποβάλλουν όμως την τοξικότητά τους όταν ξηραθούν. Ευδοκιμούν σε όλα τα εδάφη, αλλά περισσότερο προτιμούν τα ασβεστώδη και στεγνά.