Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Κυπρίους ζωγράφους. Γεννήθηκε στη Λευκωσία το 1940. Φοίτησε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο, όπου πήρε τα πρώτα μαθήματα Τέχνης από τον μεγάλο Κύπριο καλλιτέχνη Τηλέμαχο Κάνθο. Σπούδασε τέχνη στο Camberwell School of Art στο Λονδίνο, απ’ όπου πήρε το Εθνικό Δίπλωμα Σύνθεσης (National Diploma in Design) με ειδίκευση στη ζωγραφική.

Το 1964 επέστρεψε στην Κύπρο. Διορίστηκε καθηγητής και δίδαξε τέχνη και τεχνικό σχέδιο στο Παγκύπριο Γυμνάσιο (1964-1977) και σε άλλα σχολεία. Το 1977 προήχθη σε βοηθό διευθυντή. Στη συνέχεια αποσπάσθηκε στην Παιδαγωγική Ακαδημία Κύπρου (1982-1993) όπου δίδαξε τέχνη και στην Υπηρεσία Ανάπτυξης Προγραμμάτων Μέσης Εκπαίδευσης του υπουργείου Παιδείας, όπου ασχολήθηκε με τη συγγραφή και εικονογράφηση διδακτικών βιβλίων. Εικονογράφησε πολλά βιβλία και αφίσες. Το 1982 βραβεύτηκε με το Κρατικό Βραβείο Εικονογράφησης.

Παράλληλα με το διδακτικό του έργο ασχολήθηκε με τη σκηνογραφία (Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου και Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου). Έδωσε σειρά διαλέξεων για την ιστορία της τέχνης στη Σχολή Ξεναγών του ΚΟΤ και σε διάφορα σωματεία στη Λευκωσία, Μόρφου και Λεμεσό. Υπήρξε μέλος, γραμματέας και αντιπρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Επιμελητηρίου Καλών Τεχνών Κύπρου, μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής Καλών Τεχνών και της επιτροπής επιλογής έργων και αγοράς έργων του υπουργείου Παιδείας, καθώς και σύμβουλος του ΡΙΚ για εικαστικά θέματα στην τηλεόραση.

Πήρε μέρος σε δεκάδες ομαδικές εκθέσεις που οργανώθηκαν από διάφορους φορείς και το υπουργείο Παιδείας στην Κύπρο και στο εξωτερικό, όπως επίσης και σε σημαντικές διεθνείς διοργανώσεις. Το 1967 έκαμε την πρώτη ατομική έκθεση έργων του με θέματα κυρίως από τον Πενταδάκτυλο. Ακολούθησαν πολλές άλλες εκθέσεις. Αναφέρουμε ενδεικτικά: Το 1977 με θέμα «Τα Παράθυρα», το 1979 με θέμα «Παλιά Λευκωσία», το 1984 με τον γενικό τίτλο «Πέτρες και νερά», το 1987 η μικρή αναδρομική «Έργα τριών εποχών», το 1994 «Αναδρομική 40 Χρόνια Δουλειάς», το 2000 «Τέσσερεις θεματικές σειρές» και το 2004 «Πίνακες διαφόρων εποχών». Εκτός από τις συμμετοχές του σε ομαδικές εκθέσεις στην Κύπρο, πήρε μέρος σε ομαδικές εκθέσεις στην Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ιωάννινα, Κρήτη και Ρόδο, στη Βοστώνη, στο Λονδίνο, στο Εδιμβούργο, στη Βουλγαρία, στην τότε Ανατολική και Δυτική Γερμανία, στην Αυστραλία, στο Παρίσι, στο Πεκίνο, στη Λιβύη και στην Κούβα. Πήρε επίσης μέρος σε μεγάλη έκθεση που οργανώθηκε από το υπουργείο Παιδείας και που περιόδευσε επτά ευρωπαϊκές χώρες (1981). Επίσης, από το 1968, πήρε μέρος σε διεθνείς εκθέσεις, μπιενάλε και τριενάλε, στις Ινδίες, την Αίγυπτο, την Πολωνία, τη Βραζιλία, την Ουρουγουάη και τη Γιουγκοσλαβία.

Για τη δουλειά του Ανδρέα Λαδόμματου έχουν διατυπωθεί και γραφεί πολλά ευνοϊκά σχόλια από ζωγράφους, ποιητές, άλλους πνευματικούς ανθρώπους, φιλότεχνους και τεχνοκρίτες της Κύπρου και του εξωτερικού.

Την ωριμότερη και σημαντικότερη δημιουργία του Λαδόμματου, που αρχίζει γύρω στο 1970, αποτελούν κυρίως οι τρεις μεγάλες θεματικές ενότητες «Παράθυρα», «Παλιά Λευκωσία» και «Πέτρες και νερά».

Γενικά ο Ανδρέας Λαδόμματος ασχολείται πολύ με τα προβλήματα του χώρου, πετυχαίνοντας να δίνει μια ποιητική μεταμόρφωση της καθημερινότητας. Βρίσκεται σε αδιάκοπες αναζητήσεις πετυχαίνοντας προοδευτικές κατακτήσεις στην τέχνη. Συνδετικός κρίκος στη δουλειά του και πόλος περιστροφής στα διάφορά του θέματα είναι το καταλυτικό φως. Αυτό είναι που κυριαρχεί και επιβάλλεται ως περιεχόμενο στις ζωγραφικές του αναζητήσεις.

Έγραψε τα βιβλία «Το μάθημα της Τέχνης» και «Ιστορία της Τέχνης – Αισθητική εκτίμηση έργων Τέχνης». Το δεύτερο εκδόθηκε από κοινού από τον ΟΕΔΒ Ελλάδας και το υπουργείο Παιδείας της Κύπρου.

Διετέλεσε επίσης σύμβουλος Τραπεζών για έκδοση ημερολογίων με έργα Κυπρίων ζωγράφων και μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού «Τα Λεύκαρα».

Πέρα από το διδακτικό και το άλλο πνευματικό του έργο σημαντική ήταν και η προσφορά του Λαδόμματου στην προσπάθεια για ανάπτυξη και προβολή της σύγχρονης κυπριακής εικαστικής ζωής, ιδιαίτερα στα κρίσιμα πρώτα χρόνια της νεαρής Δημοκρατίας της Κύπρου. Η προσφορά του στον τομέα αυτόν εκδηλώνεται με πρωτοποριακά έργα που παρουσίασε τόσο στην Κύπρο, όσο και σε άλλες χώρες, σε ομαδικές και σε διεθνείς διοργανώσεις, προβάλλοντας έτσι τη χώρα του και στο εξωτερικό.

Ανάμεσα στις θεματικές ενότητες με τις οποίες καταπιάστηκε περιλαμβάνονται: «Πενταδάκτυλος», «Λουόμενοι», «Κινητικά», «Ζωγραφικά Ανάγλυφα», «Ονειρικά», «Τα Παράθυρα», «Παλιά Λευκωσία»,» «Πέτρες και νερά», «Μεσορείνια», «Ανθοδοχεία», «Ερωτικά», «Κοκτέιλς», «Συμπόσια», «Στιγμές Γυναίκας», «Παραλίες», «Μυθολογικά».

Έργα του βρίσκονται σε διάφορες ιδιωτικές και δημόσιες συλλογές: Κρατική Πινακοθήκη, Αίθουσα υποδοχής και Γραφείο του Προέδρου στο Προεδρικό Μέγαρο, υπουργικά γραφεία, Πινακοθήκη της Ιεράς Αρχιεπισκοπής, Πρεσβεία και κατοικία του πρέσβη της Ελλάδας, Πανεπιστήμιο Κύπρου, Συλλογές Δήμου Λευκωσίας, Δήμου Έγκωμης και Δήμου Λάρνακας, Τράπεζα Κύπρου, Λαϊκή Τράπεζα, Ελληνική Τράπεζα, Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα, Τράπεζα Αναπτύξεως, Universal Life και Φιλική Ασφαλιστική.

Έργα του βρίσκονται επίσης σε διάφορες άλλες δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές εκτός Κύπρου: Ελλάδα, Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Σουηδία, Φινλανδία, Ελβετία, Βέλγιο, Ολλανδία, Αίγυπτο, Λιβύη, Αυστραλία, Η.Π.Α.

Το 2008 οργανώθηκε μεγάλη αναδρομική έκθεση έργων του, ενώ ταυτόχρονα κυκλοφόρησε και το βιβλίο-λεύκωμα «Ανδρέας Λαδόμματος, 55 χρόνια καλλιτεχνικών αναζητήσεων».