Λαβράνιος
Επίθετο του θεού Δία στην Κύπρο, που μαρτυρείται από επιγραφές που έχουν βρεθεί. Όλες οι επιγραφές (συνολικά δέκα) που αναφέρουν το θεό με το επίθετο αυτό, προέρχονται από μια μόνο περιοχή, την τοποθεσία «Κάστρος» του χωριού Φασούλα της επαρχίας Λεμεσού, περί τα 10 χιλιόμετρα δυτικά της αρχαίας Αμαθούντος. Το γεγονός αυτό οδηγεί στο σχεδόν ασφαλές συμπέρασμα ότι στην τοποθεσία εκείνη υφίστατο κατά την Αρχαιότητα ναός, στην κορφή λόφου, αφιερωμένος στον Δία Λαβράνιον.
Βλέπε λήμμα: Φασούλα
Το επίθετο Λαβράνιος πιθανώς προέρχεται από την λέξη λάβρυς που ήταν λυδική κατά τον Πλούταρχο, και σήμαινε τον διπλό πέλεκυ. Όπως γράφει ο Κ. Χατζηιωάννου (ΑΚΕΠ , Δβ΄, 1980, αρ. 6.89), το επίθετο Λαβράνιος ισοδυναμεί με το επίθετο Κεραύνιος, με το οποίο λατρευόταν ο Ζευς στο Κίτιον.
Οι επιγραφές που βρέθηκαν στον λόφο της Φασούλας είναι του 2ου μ.Χ. αιώνα και ακόμη νεότερες, σύμφωνα προς τη χρονολόγηση του Mitford. Τούτο σημαίνει ότι το ιερό του Λαβρανίου Διός που υπήρχε εκεί, λειτουργούσε κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο, και μάλιστα όταν ο Χριστιανισμός είχε πλέον εξαπλωθεί σοβαρά σ’ ολόκληρο το νησί. Χωρίς βέβαια ν’ αποκλείεται η λατρεία του Διός με το ίδιο επίθετο και σε παλαιότερες περιόδους, φαίνεται ότι το ιερό της Φασούλας ήταν ένα από τα τελευταία ειδωλολατρικά θρησκευτικά απομεινάρια της Κύπρου που λειτούργησαν για λίγο ακόμη, μετά την ευρεία διάδοση του Χριστιανισμού, και μέχρι τον τελικό θρίαμβό του.
Ο Δίας Ζευς, ο πατέρας των θεών και των ανθρώπων λατρευόταν και στους Σόλους. Μάλιστα σε μια βουνοκορφή, που δεσπόζει της παράκτιας πεδιάδας των Σόλων, θρονιαζόταν ο θεός όταν ερχόταν στην περιοχή, γι αυτό και ονομάζεται μέχρι σήμερα «Μούττη του Θκια», δηλαδή κορυφή του Δία.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια