Κώρυκος
Ονομασία περιοχής στη νότια Μικρά Ασία και βουνού στην ίδια περιοχή (χερσόνησος Ερυθραίας) ύψους 598 μέτρων, που καταλήγει στο Κωρύκειον ακρωτήριο, γνωστό και με την ονομασία Κόρακας.
Η περιοχή αυτή της νότιας Μικράς Ασίας, απέναντι από τις βόρειες ακτές της Κύπρου, συνδεόταν με την Κύπρο από τα αρχαία χρόνια. Όπως μάλιστα γράφει ο Στράβων, από την Κωρύκεια οροσειρά ξεκινούσαν ελάφια που έφθαναν κολυμπώντας στην Κύπρο. Κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο στην Κώρυκο (Corycus) υπήρχε ναυτική βάση των Ρωμαίων — κλειστό λιμάνι που προστατευόταν κι από ένα μικρό νησί απέναντι από την ακτή της χερσονήσου — που επικοινωνούσε με την Κύπρο.
Βλέπε λήμμα: Μικρά Ασίας και Κύπρος
Κατά τα Μεσαιωνικά χρόνια στην Κώρυκο υπήρχε ισχυρό φρούριο που ενισχυόταν και με οχυρωματικά έργα στο μικρό νησί απέναντί του, που ανήκαν στο βασίλειο της Μικρής Αρμενίας. Γύρω από το φρούριο είχε αναπτυχθεί χριστιανικός συνοικισμός που διέθετε και τέσσερις εκκλησίες εκ των οποίων η μια ήταν αφιερωμένη στην Αγία Τριάδα. Αργότερα, το φρούριο και ο οικισμός περιεσφίγγονταν από τον κλοιό των Τούρκων. Όπως γράφει ο μεσαιωνικός χρονογράφος Λεόντιος Μαχαιράς στο Χρονικόν του, (παρ. 113):
...θωρῶντα οἱ λᾶς [=ο λαός] τοῦ Κουρίκου, ὅτι καθημερινόν οί Τοῦρκοι ἐκατασφίνγκαν τους, καί ἐφεῦγαν ἀπού τόπον εἰς τόπον, ἐπῆραν τά ἔξω σπιτιά, καί περιβόλαια καί ἄλλα πολλά, καί ἐπῆραν καί τήν χώραν [οι Τούρκοι, τότε οι Χριστιανοί της Κωρύκου] ἄλλοι ἦρταν εἰς τήν Κύπρον, ἄλλοι ἐμεῖναν εἰς τό καστέλλιν καί ἄλλοι ἔξω ΄ς τό νησσίν, καί ἐσφίνγκουνταν, καί ἐκρατοῦσαν το διά τήν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ...
Οι Χριστιανοί όμως της Κωρύκου, γνωρίζοντας πως δεν θ’ άντεχαν για πολύ χρόνο στις πιέσεις των Τούρκων, ζήτησαν να τεθούν υπό την προστασία του βασιλείου της Κύπρου. Πράγματι, ο βασιλιάς της Κύπρου Πέτρος Α΄ (1359 -1369), ανταποκρινόμενος σε σχετικές εκκλήσεις, εξεστράτευσε και κατέλαβε την Κώρυκο το 1361. Απετέλεσε, στη συνέχεια, η Κώρυκος σημαντική κυπριακή στρατιωτική βάση στη Μικρά Ασία, για τις πάρα πέρα πολεμικές επιχειρήσεις του βασιλιά Πέτρου αλλά και μετά απ’ αυτόν, παρέμεινε σε υπό την κατοχή της Κύπρου μέχρι το 1448, οπότε κι απωλέσθηκε επί ημερών του βασιλιά Ιωάννη Β΄ (1432-1458).
Βλέπε λήμμα: Πέτρος Α'
Καί ἀπό τότε [=από το 1361] ὣς τήν σήμερον (γράφει ο Μαχαιράς) oἱ ρηγάδες καί κουβερνούριδες τῆς Κύπρου πέμπουν κάθα χρόνον β΄ κάτεργα [=2 καράβια] καί μηνίον τούς Κουρουκιῶτες καί βιτουγαλίαν καί ἀρματωσίες [=προμήθειες και πολεμοφόδια], καί πολεμίζουν καθημερινόν μέ τους Τούρκους...
Ο Μαχαιράς μνημονεύει επίσης, εκτός από την εκκλησία της Αγίας Τριάδος, και μια άλλη εκκλησία στην Κώρυκο, αφιερωμένη στην Παναγία Κουρουκιώτισσα, της οποίας η εικόνα απεδείχθη θαυματουργή κατά των Τούρκων.
Ο βασιλιάς Πέτρος Α΄ εξεστράτευσε για δεύτερη φορά στην Κώρυκο τον Φεβρουάριο - Μάρτιο του 1367, και πρόλαβε να τη σώσει, κατανικώντας τα στρατεύματα των Καραμάνων που την πολιορκούσαν.
Το μικρό οχυρωμένο νησάκι απέναντι από την Κώρυκο λεγόταν Γραμβούσα. Τόσο αυτό όσο και η ίδια η Κώρυκος χρησιμοποιούνταν κατά την περίοδο κατοχής τους από την Κύπρο, κι από καράβια των Βενετών και άλλων.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια
Φώτο Γκάλερι
