Κωνσταντίνος Ζ΄ Πορφυρογέννητος
Βυζαντινός αυτοκράτορας, λόγιος και συγγραφέας του 10ου αιώνα μ.Χ. Γιος του Λέοντος Στ' του Σοφού, βασίλεψε από το 913 ως το 959, επιτροπευόμενος στην αρχή (913 - 920) από τον Ρωμανό Λακαπηνό, αργότερα συμβασιλεύοντας μ' αυτόν (920 - 944) και τέλος διοικώντας μόνος (944 - 959). Ο Κωνσταντίνος ο Πορφυρογέννητος υπήρξε περισσότερο λόγιος και λιγότερο πολιτικός και στρατιωτικός ηγέτης, περισσότερο μελετητής παρά άνθρωπος της δράσης και των πολέμων. Γεννήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 905 και πέθανε στις 9 Νοεμβρίου 959. (Βίντεο Ψηφιακός Ηρόδοτος -Αρχείο ΡΙΚ)
Υπήρξε για τούτο μεγάλος προστάτης των γραμμάτων και των τεχνών. Με την προτροπή και επιστασία του γράφτηκαν πολλά συγγράμματα, συνέγραψε δε και ο ίδιος διάφορα έργα ανάμεσα στα οποία σημαντικότερα είναι τα: Ἱστορική Διήγησις τοῦ βίου καί τῶν πράξεων τοῦ Βασιλείου ἀοιδίμου βασιλέως (βιογραφία του παππού του Βασιλείου Α' Μακεδόνος 867 - 886), Πρός τόν ἴδιον υἱόν Ρωμανόν (συμβουλές προς τον γιο του και άλλους κρατικούς αξιωματούχους για τη σωστή διοίκηση του κράτους), Ἔκθεσις τῆς Βασιλείου Τάξεως (περιγραφή της οργάνωσης και λειτουργίας των βυζαντινών ανακτόρων) και Περί Θεμάτων (περιγραφή των γεωγραφικών ορίων των στρατιωτικών και διοικητικών υποδιαιρέσεων του Βυζαντινού κράτους). Στο έργο του Περί Θεμάτων ο Πορφυρογέννητος αναφέρεται αρκετές φορές στην Κύπρο, η οποία αποτελούσε τότε βυζαντινό «θέμα».
Καθορίζοντας το μέγεθος και τη γεωγραφική θέση της Κύπρου, γράφει: «Η νήσος Κύπρος είναι μεγάλη και σπουδαία και βρίσκεται στον κόλπο της Παμφυλίας» (1.15) και παραθέτει στίχο του Διονυσίου Περιηγητού: «Η Κύπρος βρίσκεται στην Ανατολή, μέσα στον Παμφύλιο πόντο». Για το όνομά της σημειώνει ότι προήλθε από την κόρη του Κινύρα, Κύπρο, και προσθέτει την πληροφορία ότι ο Πάφιος συγγραφέας Ίστρος, στο σύγγραμμά του Ἀποικίαι Αἰγυπτίων ασχολείται και με την προέλευση του ονόματος του νησιού.
Η Κύπρος, γράφει ο Πορφυρογέννητος, μέχρι τα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου είχε βασιλιάδες, τους οποίους κατάργησαν αργότερα οι Πτολεμαίοι. Λίγο μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο φίλος του Αβδηρίτης φιλόσοφος Ανάξαρχος θανατώθηκε στην Κύπρο με βασανιστήρια από κάποιον Κύπριο βασιλιά. Ο Πορφυρογέννητος δεν αναφέρει το όνομα του βασιλιά αυτού, από άλλη όμως πηγή (Πλούταρχος, Ἠθικά, 449 Ε) κατονομάζεται ο Νικοκρέων της Σαλαμίνος.
Άλλη πληροφορία που παρέχει ο Βυζαντινός αυτοκράτορας αναφέρεται στους λόγους του Αθηναίου ρήτορα Ισοκράτη προς τον Δημόνικον, «που βασίλεψε στην Κύπρο». Γράφει επίσης ότι η Κύπρος μετά την κατάληψή της από τους Ρωμαίους, έγινε επαρχία του Ρωμαϊκού κράτους και διαιρέθηκε σε δεκαπέντε πόλεις. Ίσο αριθμό πόλεων εμφανίζεται να έχει η Κύπρος και στα χρόνια του Πορφυρογέννητου. Στο σχετικό κεφάλαιο του έργου του Περί Θεμάτων, κάτω από τον τίτλο «Θέμα ΙΕ', το λεγόμενον επαρχία της Κύπρου», παρουσιάζει τις κυπριακές πόλεις γράφοντας:
«Η επαρχία της Κύπρου διοικείται από «κονσιλιάριον», δηλαδή βουλευτήν, και έχει δεκαπέντε πόλεις: Κωνστάντεια μητρόπολις, Κίτιον, Αμαθούς, Κυρήνεια, Πάφος, Αρσινόη, Σόλοι, Λάπηθος, Κέρμια ήτοι Λευκουσία, Κυθαίρεια, Τάμασος, Κούριον, Νέμεσος, Τρίμυθος — όθεν ο Άγιος Σπυρίδων — Καρπάσιον. Ο Κυριάκος Χατζηϊωάννου (ΑΚΕΠ , Ε 114) υποστηρίζει, παραθέτοντας σχετική επιχειρηματολογία, ότι η γραφή «Κέρμα <Κέρμια ήτοι Λευκουσία» αποτελεί αντιγραφικό λάθος και ότι στη θέση της πρέπει να διαβαστεί «Θέρμια, ήτοι Κυρήνεια».< Κέρμια ήτοι Λευκουσία» αποτελεί αντιγραφικό λάθος και ότι στη θέση της πρέπει να διαβαστεί «Θέρμια, ήτοι Κυρήνεια».