Αρμαχορός
Λέγεται και πιο απλά άρμαν. Είναι χορός συρτός κι ανήκει στους παραδοσιακούς χορούς που χορεύονταν σε παλαιότερες εποχές στην Κύπρο και πολύ σπάνια σήμερα. Η ονομασία πιθανότατα προέρχεται από την αρχαία όρμος. Τον άρμα χορό περιγράφει και ο Ομηρος εν τη ασπίδι του Αχιλλέως και αργότερα ο Λουκιανός (Περί Ορχήσεως, 12), «ὁ δέ ὂρμος ὂρχησίς ἐστιν κοινή ἐφήβων τε καί παρθένων...»
Άρμα χορός, γνωστός ως Ψιντρή βασιλιτζιά μου, Μαυρομμάτης, Το οργανάκι, συρτός Πολίτικος, συρτός Σκαλιώτικος, Αζιζιές, Κλαμούρης (Κυπριακοί παραδοσιακοί χοροί)
Ο Α. Σακελλαρίου (Κυπριακά, 1, 290) αναφέρει: "Χορεύουσι εν Κύπρω και τον Συρτόν, όστις παρ' αυτοίς Αρμα Χορός, παρά δε τοις αρχαίοις όρμος καλείται". Κατά το λεξικόν Ηλίου, είναι χορός ανδρικός συρτός μετ' άσματος, εις ρυθμόν 2/4. Χορεύεται εν Μαραθάση, ορεινώ διαμερίσματι της Κύπρου, ως κατακλείς της γαμηλίου εορτής και εκτελείται με την συμμετοχήν όλων ανεξαιρέτως των παρευρισκομένων. Εκαστος λέει με την σειράν του από δύο δεκαπεντασύλλαβους στίχους, δις, επί της ιδίας κατ' εξακολούθησιν αδομένης χορευτικής μελωδίας.
[Παπαχαραλάμπους 1982, 53] Κύπρος: Μέχρι το πρώτον τέταρτον του τρέχοντος αιώνος εις τον Συρτόν, καθώς και εις τον Καρροτσέρην, εχόρευον δύο, εκ των οποίων ο δεύτερος εκράτει το μανδήλι εις το οποίον εκρατείτο ο χορευτής διά να κινείται ευκόλως εις την εκτέλεσιν των διαφόρων κινήσεων του χορού. Υπήρχεν όμως και ο Αρμα Χορός, εις τον οποίον ελάμβανον μέρος πολλοί, εκ των οποίων οι δύο πρώτοι εχόρευον όπως εις τον Συρτόν, οι δε άλλοι έκαμναν κινήσεις κατά βούλησιν.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακής Εγκυκλοπαίδεια
Εγκυκλοπαίδεια του Ελληνικού Χορού