Κυριακίδης Στέλιος
Σημαντική προσωπικότητα του κυπριακού αθλητισμού, με διεθνείς επιτυχίες και διακρίσεις. Γεννήθηκε στο χωριό Στατός της επαρχίας Πάφου στις 4 Μαϊου 1910 και πέθανε στην Ελλάδα στις 9 Δεκεμβρίου 1987. Άρχισε την αθλητική του σταδιοδρομία μετά την εφηβική του ηλικία. Αρχικά αγωνιζόταν παίρνοντας μέρος σε αγροτικούς αγώνες με τα χρώματα του χωριού του. Πιο ύστερα αγωνιζόταν σαν αθλητής του Γυμναστικού Συλλόγου «Ολύμπια» της Λεμεσού, με τα χρώματα του οποίου συνέχισε ν' αγωνίζεται μέχρι το τέλος της ένδοξης αθλητικής του σταδιοδρομίας.
Εργάστηκε για ένα διάστημα σαν υπάλληλος του Δήμου Λεμεσού, όμως μετά τη μόνιμη εγκατάστασή του στην Αθήνα διορίστηκε υπάλληλος στη Δημόσια Εταιρεία Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ) Αθηνών - Πειραιώς, το 1936. Παράλληλα, εντάχθηκε στα μητρώα του Παναθηναϊκού, προκειμένου να προπονείται και να λαμβάνει μέρος σε αγώνες που δεν συμμετείχαν κυπριακές ομάδες.
Η πρώτη επίσημη εμφάνισή του με τα χρώματα του «τριφυλλιού» πραγματοποιήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 1934 σε αθλητικούς αγώνες στην Πάτρα, όπου μάλιστα τερμάτισε πρώτος στα 10.000 μ. με χρόνο 38’51’’.
Ο Στέλιος Κυριακίδης διακρίθηκε στα αγωνίσματα δρόμων ημιαντοχής και αντοχής, ιδιαίτερα στον μαραθώνιο δρόμο. Από το 1933 μέχρι το 1945 κέρδισε 14 πρώτες νίκες στους ετήσιους Παγκύπριους Αγώνες. Υπήρξε κάτοχος όλων των κυπριακών επιδόσεων στους δρόμους, από εκείνον των 1.500 μέτρων μέχρι και τον μαραθώνιο. Κατείχε επίσης τις ελλαδικές επιδόσεις στους δρόμους 5 και 10 χιλιομέτρων, στους δρόμους των 3,4, 6, 8, 15, 20 και 30 χιλιομέτρων, στους δρόμους των 3 και 6 μιλίων και στους δρόμους μισής και μιας ώρας.
Από το 1934 μέχρι το 1938 κέρδισε 10 πρώτες νίκες σε Πανελλήνιους αγώνες και από το 1934 μέχρι το 1939 ανέβηκε 6 φορές στο βάθρο του πρώτου βαλκανιονίκη: Κέρδισε τον μαραθώνιο δρόμο το 1934, 1936,1937 και 1939, και τον δρόμο των 10 χιλιομέτρων το 1934 και 1936.
Ο Στέλιος Κυριακίδης πήρε μέρος, με τα ελληνικά εθνικά χρώματα, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936 και του 1948 στο Βερολίνο και στο Λονδίνο αντιστοίχως. Έγινε παγκόσμια γνωστός με τη νίκη του στον διεθνή μαραθώνιο δρόμο της Βοστώνης (Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής) στις 20 Απριλίου 1946 με χρόνο 2 ώρες, 29 πρώτα λεπτά και 27 δεύτερα. Ο χρόνος του αυτός αποτελούσε, για δεκαετίες, τον καλύτερο στο αγώνισμα του μαραθωνίου. Εξάλλου, η νίκη του Στέλιου Κυριακίδη στον μαραθώνιο της Βοστώνης θεωρείται από τις σημαντικότερες επιτυχίες του ελληνικού αθλητισμού όλων των εποχών.
Για τις αθλητικές του επιτυχίες ο Στέλιος Κυριακίδης τιμήθηκε με τον Μεγαλόσταυρο του Φοίνικος από τον βασιλιά των Ελλήνων και με άλλες διακρίσεις από τον κυβερνήτη της πολιτείας της Μασσαχουσέτης (ΗΠΑ), από την Επιτροπή των Ολυμπιακών Αγώνων, από τους Δήμους Αθηνών, Πειραιώς, Πατρών, Φιλοθέης κλπ.
Ο Μαραθώνιος της Βοστώνης
Το 1946 σε ηλικία 36 ετών, ο δρομέας δέχθηκε πρόσκληση από τους διοργανωτές για να λάβει μέρος στον 50ό Διεθνή Μαραθώνιο της Βοστώνης. Στις 4 Απριλίου 1946 απογειώθηκε με προορισμό το Παρίσι και εν συνεχεία τις ΗΠΑ, ενώ όταν έφτασε είπε την ιστορική φράση: «Ήρθα να τρέξω για 7.000.000 πεινασμένους Έλληνες». Οι γιατροί που τον εξέτασαν του συνέστησαν να μην αγωνιστεί, υπό τον φόβο ότι θα καταρρεύσει από την εξάντληση. Μάλιστα, την ημέρα του Μαραθωνίου υπέγραψε υπεύθυνη δήλωση, μέσω της οποίας αναλάμβανε εξ ολοκλήρου την ευθύνη για την υγεία του. Ο «κοκκαλιάρης Έλληνας», όπως αποκαλείτο αρχικά από τις αμερικανικές εφημερίδες, κατάφερε να πάρει πέντε κιλά εντός λίγων ημερών χάρη στον ομογενή μάγειρα του ξενοδοχείου που διέμενε και, πλέον, ήταν έτοιμος για τον μεγάλο αγώνα της 20ής Απριλίου. Οι κύριοι διεκδικητές της νίκης ήταν ο Τζόνι Κέλι από τις ΗΠΑ (2 χρυσά, 7 ασημένια) και ο Ζεράρ Κοτέ από τον Καναδά (4 χρυσά). Ο Κυριακίδης ζήτησε από την Επιτροπή να αγωνιστεί με τον αριθμό 7 (σ.σ. τυχερός αριθμός στην Αρχαία Ελλάδα), αλλά τελικά έτρεξε με το 77.
Στην Ελλάδα έφτασε στις 23 Μαΐου 1946, ενώ 1.000.000 Έλληνες ξεχύθηκαν στους δρόμους για να υποδεχθούν τον Κυριακίδη. Από το αεροδρόμιο μέχρι την οικία του στη Φιλοθέη η διαδρομή κράτησε οκτώ ώρες ενώ στο ενδιάμεσο πραγματοποιήθηκε επίσημη τελετή στις Στήλες του Ολυμπίου Διός και προς τιμήν του φωταγωγήθηκε για πρώτη φορά η Ακρόπολη από την κατοχή.
O δημοσιογράφος Άρθουρ Ντάφεϊ της «Boston Sunday Post» έγραψε την επόμενη ημέρα: «Έχω ξαναδεί πολλούς αθλητές να κλαίνε είτε από χαρά για το θρίαμβό τους είτε από λύπη για την ήττα τους. Αυτός ο Αθηναίος με τα ευγενή αισθήματα δάκρυσε αληθινά, με δάκρυα που έβγαιναν μέσα από τη δυνατή ελληνική καρδιά του."
«Μετά τον αγώνα είπε ότι θα έδινε και τη ζωή του αν χρειαζόταν για τη νίκη. Διότι, θα το έκανε για τους δικούς του ανθρώπους. Ένιωθε υποχρεωμένος να δώσει τον καλύτερό του εαυτό, σε μία προσπάθεια να ενισχύσει τους συμπατριώτες του», ανέφερε ο Μπιλ Κάνιγχαμ της «Boston Herald».
«Πώς θα μπορούσα να κερδίσω ποτέ έναν τέτοιον αθλητή; Εγώ έτρεχα για τον εαυτό μου κι αυτός για μια ολόκληρη πατρίδα», είπε με συγκινητική ειλικρίνεια ο Τζόνι Κέλι, όταν ρωτήθηκε γιατί δεν κατάφερε να αναδειχθεί νικητής.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Χάρι Τρούμαν προσκάλεσε στον Λευκό Οίκο τόσο τον Κυριακίδη όσο και τον Τζον Κέλι, τον κορυφαίο δρομέα του περασμένου αιώνα κατά το μηνιαίο περιοδικό «Runner’s World». Η συνάντηση έγινε στις 3 Μαϊου 1946 στο Λευκό Οίκο. Ο 36χρονος δρομέας άδραξε την ευκαιρία για να ζητήσει από τον Αμερικανό πρόεδρο να ενισχύσει τους εξαθλιωμένους συμπατριώτες του. Το ποσό που κατάφερε να συγκεντρώσει έφτασε τα 250.000 δολάρια, η οικογένεια Λιβανού έστειλε δύο πλοία με είδη πρώτης ανάγκης (τρόφιμα, ρούχα, φάρμακα), ενώ τον Μάιο του 1947 τέθηκε σε εφαρμογή εσπευσμένη οικονομική βοήθεια 400.000 δολαρίων από τις ΗΠΑ πριν από το Σχέδιο Μάρσαλ, η οποία ονομάστηκε «πακέτο Κυριακίδη».
Το μετάλλιο του
Την Παρασκευή 18 Μαρτίου παραδόθηκε στην Κυπριακή Ολυμπιακή Επιτροπή το αυθεντικό μετάλλιο που απονεμήθηκε στον Στέλιο Κυριακίδη μετά τη νίκη του στον 50ό Διεθνή Μαραθώνιο της Βοστώνης στις 20 Απριλίου 1946.
Βλέπε Βίντεο: παράδοσης μεταλλίου
Τον ίδιο δρόμο πήραν και τρία βιβλία με συγγραφέα τον ίδιο τον Κύπριο καταξιωμένο αθλητή. Η παράδοση έγινε από τον Δημήτρη Κυριακίδη, γιό του Στέλιου. Τα ιστορικά αντικείμενα παρέλαβε ο Πρόεδρος της Επιτροπής Γιώργος Χρυσοστόμου και θα κοσμούν πλέον το Αθλητικό Μουσείο της ΚΟΕ στο Ολυμπιακό Μέγαρο στη Λευκωσία.
Πηγές:
Φώτο Γκάλερι
