Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Ο σιδηρουργός, τεχνίτης που επεξεργαζόταν, «εδούλευε», τον χάλυβα και τον σίδηρο, ο διάδοχος του θεού Ηφαίστου, του σιδηρουργού θεού του Ολύμπου, και τα μετέτρεπε σε θαυμάσια όσο και στερεά εργαλεία και άλλα αντικείμενα καθημερινής χρήσης, που χρησιμοποιούνταν σε όλα σχεδόν τα παραδοσιακά επαγγέλματα. Για τον λόγο αυτό το επάγγελμα του κωμοδρόμου ήταν ένα από τα πιο σημαντικά κι εξασκείτο τόσο στις πόλεις όσο και σε πολλά χωριά, τα δε προϊόντα της εργασίας του πωλούνταν και στις πόλεις και στην ύπαιθρο και στα πανηγύρια.

Ο κωμοδρόμος κατασκεύαζε τα νια για τα άροτρα, τα ξινάρκα, τις τσάππες, τις κουνιές, τα φκιάρκα, τους βατοκόπους, τα δρεπάνια για τους θεριστάδες, τους κούσπους, τις μάτσες, τα μαρτέλλια, τα διάφορα σφυρκά, τους μάρτελλους και πολλά άλλα γεωργικά και οικοδομικά εργαλεία καθώς και εργαλεία άλλων επαγγελμάτων. Κατασκεύαζε ακόμη κι όλα τα σιδερικά που χρησιμοποιούνταν για την οικοδόμηση των σπιτιών, όπως οι κλειδωνιές, τα κάγκαρα, τα σίδερα των παραθυριών, τα ρομανίσια, τις βελόνες, τα κλαππιά για τα πορτοπαράθυρα, τα κάντζ΄ελλα για τα περιφράγματα των εκκλησιών, των σχολείων και των κυβερνητικών κτιρίων, τα εξαρτήματα για την κατασκευή των αλακατιών, όπως οι κάδοι, τα πολώνια και οι βίδες, καθώς και τα σιδερικά για την εγκατάσταση των ελιόμυλων και των νερόμυλων˙ κατασκεύαζε επίσης, με πολλή δεξιοτεχνία, τις ειδικές βελόνες, τις λεγόμενες καλλικόριζες για τις ποδίνες των τσαγγάρηδων, καθώς και τις βελόνες για το καλλίκωμα (=πετάλωμα) των ζώων, όπως κατασκεύαζε και τα καλλίτζ΄ια για τα άλογα και τα πέταλλα για τα γαϊδούρια.

Το μαγαζί του κωμοδρόμου λεγόταν χανούτιν (το) ή και κωμοδρομιόν (το), περιγράφεται δε με λεπτομέρειες για τον εξοπλισμό του στο λήμμα χανούτιν. Εκτός από το φυσερόν που άναβε την φωτιά, στα κυριότερα εργαλεία του κωμοδρόμου ήσαν τα αμόνια — απαραιτήτως τουλάχιστον δύο, ένα μικρό κι ένα μεγάλο — η βαρειά, μεγάλο σφυρί όπως η μάτσα για να «βαρυκοπά», να κοπανίζει τα χοντρά σίδερα και να τα πλάθει όπως ήθελε ενώ ήταν ζεστά από τη φωτιά, οι μασ΄ιές σε διάφορα μεγέθη, με τις οποίες συγκρατούσε τα υπό επεξεργασία τεμάχια του σιδήρου, και η μέγγενη. Ο ίδιος ο τεχνίτης φορούσε το λεγόμενο προσέρκιν, που ήταν ποδιά κατασκευασμένη από δέρμα προβάτων, για να μη καίγεται όταν πετιούνταν οι σπίθες από τα κάρβουνα ενώ εργαζόταν. Για το άναμμα της φωτιάς, στην οποία τοποθετούσε τα μέταλλα για να ζεσταθούν ώστε να είναι εύκολη η επεξεργασία τους στο αμόνι, εχρησιμοποιείτο το πετροκάρβουνο συνήθως, όμως κατά την περίοδο των πολέμων εχρησιμοποιείτο το ξυλοκάρβουνο επειδή ήταν αδύνατο να εισαχθεί το πετροκάρβουνο από την Ευρώπη.

Το επάγγελμα του κωμοδρόμου είναι ένα από τα παλαιά παραδοσιακά επαγγέλματα που επλήγησαν καίρια κατά τα τελευταία χρόνια κι εξαφανίστηκαν, επειδή όλα τα είδη που κατασκεύαζε παράγονται τώρα βιομηχανοποιημένα.