Αρκόστρουθος
Passer hispaniolensis. Οικογένεια: Passeridae. Είναι πουλί που ζει μόνιμα στην Κύπρο αλλά που περνά κιόλας σε πολύ μεγάλους αριθμούς όταν μεταναστεύει από την Ευρώπη στην Αφρική, ιδίως το φθινόπωρο. Τότε χιλιάδες πουλιά περνούν από τη Μαραθάσα, ερχόμενα από την Τουρκία στη θαλάσσια περιοχή από το ακρωτήρι του Κορμακίτη και τον κόλπο της Μόρφου μέχρι τον Πωμό˙ διασχίζοντας δε τη Μαραθάσα, κατευθύνονται προς τη χερσόνησο του Ακρωτηρίου κι απ' εκεί στην Αίγυπτο.
Ο αρσενικός είναι ωραιότατος. Έχει καστανό χρώμα στην κεφαλή, λαιμό και στήθος μαύρα και μεγάλες άσπρες κηλίδες κάτω από τα μάτια. Η ράχη του φέρει ραβδώσεις καφέ και γκρίζες και η κοιλιά του είναι άσπρη με μαύρα στίγματα στα άκρα. Όπως όλα τα είδη της οικογένειάς του, έτσι κι αυτό είναι πουλί φλύαρο, ιδίως κατά την εποχή του ζευγαρώματος. Το θηλυκό είναι παρόμοιο με τον γνωστό συνηθισμένο στρούθο. Έχει μέγεθος περί τα 6 εκατοστόμετρα.
Κτίζει τη φωλιά του σε ψηλά δέντρα, ιδίως σε ξώκλωνα, και στις τρύπες μεταξύ των κλάδων της φοινικιάς. Ζει κατά ομάδες, και πολλές φορές βλέπουμε σ' ένα δέντρο πολλές φωλιές, κολλημένες η μια στην άλλη. Σ' ένα μόνο πεύκο στο Φιλάνι μετρήθηκαν το 1983 είκοσι φωλιές, ενώ σε μικρό δάσος κοντά στο Μαθιάτη βρέθηκαν τον ίδιο χρόνο περί τις 150. Γεννά 4-9 αυγά, χρώματος μπλε, με καφέ μεγάλα στίγματα. Τα μικρά του τα τρέφει αποκλειστικά με έντομα, ιδίως ακρίδες και κάμπιες που μαζεύει από τα σπαρτά και τα χόρτα.
Τα πουλιά που μεταναστεύουν αρχίζουν να έρχονται στην Κύπρο τον Σεπτέμβριο μέχρι και το τέλος Οκτωβρίου. Τα περισσότερα κοπάδια περνούν από τον κόλπο της Μόρφου, κι αρχίζουν να φαίνονται τα χαράματα, πετώντας με μεγάλη ταχύτητα πάνω από τα κύματα. Στις λίγες μέρες που μένουν στην Κύπρο αρέσκονται να ζουν σε καλαμιώνες κοντά σε ποτάμια, όπου υπάρχουν βάτοι, γιατί τους αρέσουν πολύ τα βατόμουρα.
Από την περιοχή του κόλπου Μόρφου, τα πουλιά προχωρούν σιγά - σιγά προς τα πάνω, ακολουθώντας τον ποταμό Καρκώτη, και μέσω της Ευρύχου και της Κακοπετριάς φθάνουν στον Καρβουνά κι απ' εκεί κατηφορίζουν προς το Ακρωτήρι, για να πετάξουν τελικά προς την Αίγυπτο. Ακολουθούν πάντα αυτή τη διαδρομή γιατί η περιοχή Καρβουνά είναι αρκετά χαμηλή σε σύγκριση με άλλες περιοχές της οροσειράς κι ευκολύνονται στην προσπέλαση. Εκείνο όμως το σημείο είναι και το σφαγείο τους, γιατί είναι το μοναδικό μέρος της Κύπρου που τα πουλιά αυτά συλλαμβάνονται κατά χιλιάδες. Η σύλληψή τους γίνεται με ένα παράξενο αλλά και πολύ έξυπνο τρόπο: οι κυνηγοί τους στήνουν σε ορισμένα σημεία θάμνους και άλλα κλαδιά δέντρων, κυρίως λατζ'ιάς, και τοποθετούν σ' αυτά εκατοντάδες ξόβεργα, ενώ λίγο πιο πίσω τοποθετούν ειδικά δίκτυα. Στην επιχείρηση παίρνουν μέρος 5-10 άνθρωποι. Ένας απ' αυτούς κρύβεται κρατώντας ένα μεγάλο καλάμι με δεμένα στην άκρη του δυο κομμάτια πανί, ένα χρώματος καφέ κι ένα άσπρου. Ένας άλλος κρύβεται σε σημείο που να μπορεί να βλέπει την περιοχή. Άλλοι είναι επίσης κρυμμένοι ολόγυρα. Τα πουλιά καταφθάνουν σε κοπάδια από 30 μέχρι κι 100 και προχωρούν από πεύκο σε πεύκο. Μόλις ο παρατηρητής δει ένα κοπάδι πουλιών να κάθεται σε πεύκο κοντά στους θάμνους με τα ξόβεργα, σφυρίζει και οι άλλοι ετοιμάζονται. Όταν τα πουλιά πλησιάζουν τα ξόβεργα, ο άνθρωπος που κρατά το καλάμι με τα ρούχα το υψώνει με ταχύτητα, κάνοντάς το να διαγράψει κύκλο από την μια πλευρά του εδάφους προς τον ουρανό και πάλι φέρνοντάς το στο έδαφος από την άλλη πλευρά. Τα πουλιά νομίζουν ότι πρόκειται για γεράκι και ορμούν απότομα προς τα κάτω για να κρυφτούν και τα περισσότερα βρίσκονται κρεμασμένα στα ξόβεργα και στα δίκτυα. Οι άνθρωποι που είναι κρυμμένοι ολόγυρα πετιούνται επάνω και τρομάζουν όσα πουλιά δεν έχουν ακόμη πιαστεί κι εκείνα, προσπαθώντας τώρα να πετάξουν μακριά, πιάνονται στα δίκτυα. Οι άνθρωποι μαζεύουν τότε τα πουλιά και γρήγορα κρύβονται πάλι, περιμένοντας το επόμενο κοπάδι. Τα κοπάδια των πουλιών αρχίζουν να περνούν απ' εκεί τα χαράματα κάθε 5-10 λεπτά, μέχρι τις 10 η ώρα το πρωί περίπου, οπότε τελειώνει και η όλη επιχείρηση. Οι αρκόστρουθοι περνούν από τον Καρβουνά από τα μέσα Σεπτεμβρίου μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου και κάθε μέρα, σ' αυτό το διάστημα, πιάνονται εκεί 500-800 πουλιά.
Ένα άλλο είδος αρκόστρουθου που συναντάται σπανιότατα στην Κύπρο είναι ο Passer montanus. Είναι μικρότερος από τον προηγούμενο, με μέγεθος μέχρι 5 1/2 εκατοστόμετρα. Έχει καφέ κεφάλι, λίγο μαύρο στο λαιμό, άσπρη κοιλιά και γκρίζες ραβδώσεις με καφέ στη ράχη. Ξεχωρίζει από τον άλλο αρκόστρουθο από το μαύρο χρώμα που έχει κάτω από τα μάτια του, μέσα σε κάτασπρο πλαίσιο. Για πρώτη φορά επισημάνθηκε στην Κύπρο τον Σεπτέμβριο του 1969, όταν πιάστηκε στο Συριανοχώρι μαζί με πολλούς αρκόστρουθους Passer hispaniolensis. Από τότε μέχρι σήμερα έχει παρατηρηθεί μόνο δυο φορές. Ζει στην Ευρώπη και κυρίως στη Ρουμανία.