Επώνυμο πολλών Κυπρίων εθελοντών αγωνιστών στην ελληνική επανάσταση του 1821. Στους περισσότερους απ’ αυτούς το εθνικό Κύπριος ή και Κυπραίος τους δόθηκε από τους συναγωνιστές τους κατά τη διάρκεια του αγώνα του 1821 και υποδήλωνε την καταγωγή τους. Μετά το τέλος του αγώνα αρκετοί απ’ αυτούς παρέμειναν στο απελευθερωμένο τμήμα της Ελλάδας, όπου εγκαταστάθηκαν μόνιμα, δημιούργησαν οικογένειες και υιοθέτησαν το εθνικό Κύπριος ή και Κυπραίος ως επώνυμό τους, και μ' αυτό υπογράφουν ή αναφέρονται στα επίσημα κρατικά αρχεία.
Τους περισσότερους απ’ αυτούς γνωρίζουμε από πιστοποιητικά που τους δόθηκαν από οπλαρχηγούς υπό τις διαταγές των οποίων είχαν υπηρετήσει και πολεμήσει˙ τα πιστοποιητικά αυτά είχαν υποβάλει οι ίδιοι ή μέλη των οικογενειών τους μετά τον θάνατό τους, ως συνοδευτικά αιτήσεων για παροχή συντάξεως ή βοηθημάτων, γι’ αυτό και σώθηκαν στα κρατικά αρχεία.
Μερικοί άλλοι Κύπριοι αγωνιστές στην ελληνική επανάσταση είναι γνωστοί με το επώνυμο Κυπριώτης. Για όσους φέρουν τα επώνυμα Κύπριος, Κυπραίος, Κυπριώτης, βλέπε μαζί με άλλους στον σχετικό κατάλογο Κυπρίων αγωνιστών στο λήμμα ελληνική επανάσταση και Κύπρος. Για τον κάθε αγωνιστή με τα πιο πάνω επώνυμα, βλέπε και χωριστά αυτοτελή λήμματα, πλην εκείνων που περιέχονται στην ΜΚΕ με βάση όχι το δεύτερο (εθνικό) επίθετό τους αλλά το κανονικό τους όνομα, που θα πρέπει να αναζητηθούν στις ανάλογες σελίδες του παρόντος έργου.