Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Μυστική επαναστατική οργάνωση που ιδρύθηκε στην Αθήνα το 1952 και σκοπό είχε την αποστολή οπλισμού στην Κύπρο και την προώθηση ένοπλου απελευθερωτικού αγώνα για την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.

Την ονομασία Κ.Α.Ρ.Η. έλαβε η οργάνωση από τον γνωστό μεγαλόπρεπο βράχο Κάρη που βρίσκεται κοντά στο χωριό Δρούσια της επαρχίας Πάφου, και που θεωρήθηκε αιώνιο σύμβολο αντοχής και υπερηφάνειας. Ο βράχος Κάρη πήρε τη δική του ονομασία από τη λέξη κάρα που σημαίνει κρανίο, κεφάλι. Με βάση τα γράμματα της λέξεως Κάρη, η ονομασία της οργάνωσης ερμηνεύθηκε ως Κύπριοι Αγωνισταί, Ριψοκίνδυνοι Ηγέται (ή και Ριψοκίνδυνος Ηγεσία).

Στην πραγματικότητα πυρήνας της Κ.Α.Ρ.Η. ήταν μυστική επαναστατική οργάνωση,(χωρίς όνομα) που είχε ιδρυθεί στην Αθήνα από το 1931, μετά την εξέγερση, στην Κύπρο, τον Οκτώβριο του χρόνου αυτού. Η οργάνωση του 1931 σκοπό είχε την αποστολή οπλισμού στην Κύπρο για έναρξη ένοπλου αγώνα κατά των Άγγλων, στελέχη της δε ήσαν οι Μίκης Μελάς (γιος του μακεδονομάχου Παύλου Μελά) που ήταν απόστρατος ταγματάρχης πεζικού, ο στρατηγός Κωνσταντίνος Μαζαράκης, ο Ρόκος Καλλιανέσης, απόστρατος αξιωματικός του ελληνικού πολεμικού ναυτικού, ο Αχιλλεύς Κύρου, ο Κύπριος αξιωματικός του ελληνικού στρατού Ιωάννης Τσαγγαρίδης, ο Σπύρος Βλάχος, στρατιωτικός, και ο επίσης Κύπριος Ιωάννης Χατζηπαύλου (Ιωαννίδης). Ο τελευταίος, καταγόμενος από το χωριό Δρούσια της Πάφου, ήταν γιατρός εγκατεστημένος στην Αθήνα κι ήταν αυτός που είχε δώσει στην οργάνωση την ονομασία Κ.Α.Ρ.Η.

Αρχικά έγιναν, από το 1931, προσπάθειες εξεύρεσης όπλων, καταρτίστηκε δε και ειδικό σχέδιο αποστολής τους στην Κύπρο με πλοιάριο, με τη φροντίδα στελεχών της Κ.Α.Ρ.Η. τα οποία θα έρχονταν επίσης στην Κύπρο. Προέκυψαν όμως διαφωνίες ως προς τις δυνατότητες διεξαγωγής ένοπλου αγώνα τότε στην Κύπρο και τελικά υπερίσχυσαν οι απόψεις του στρατηγού Ι. Τσαγγαρίδη, με τον οποίο συμφωνούσε και ο (κυπριακής καταγωγής) Αχ. Κύρου (διευθυντής της εφημερίδας Ἑστία των Αθηνών), ότι ένοπλη δράση ήταν εγχείρημα ιδιαίτερα παρακινδυνευμένο.

Το 1947 ιδρύθηκε στην Αθήνα η Εθνική Κυπριακή Ένωσις, της οποίας προήδρευε ο Ιωάννης Χατζηπαύλου (Ιωαννίδης), η οργάνωση όμως αυτή διαλύθηκε λίγο αργότερα, όταν ιδρύθηκε στην ελληνική πρωτεύουσα κλιμάκιο της Εθναρχίας Κύπρου. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1952, ο Ιωάννης Χατζηπαύλου (Ιωαννίδης) και μερικοί από την ομάδα του 1931, επανίδρυσαν τη μυστική τους οργάνωση την οποία ονόμασαν τώρα Κ.Α.Ρ.Η. Αρχηγός της Κ.Α.Ρ.Η. ήταν ο Χατζηπαύλου, στελέχη της δε ο Ρόκος Καλλιανέσης ο στρατηγός Β. Δερτινλής και μερικοί άλλοι. Η οργάνωση ήλθε σε επαφή με τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γ΄ ενώ τον Δεκέμβριο του 1953 οι Χατζηπαύλου και Καλλιανέσης ήλθαν στην Κύπρο για οργανωτική εργασία, μύηση και ένταξη στην Κ.Α.Ρ.Η. μελών από την Κύπρο. Ο Χατζηπαύλου, σε γραπτή έκθεσή του προς τον στρατηγό Γρίβα, ημερομηνίας 26 Αυγούστου 1959, αναφέρει επίσης ότι ἡ μετάβασίς μας εἰς Κύπρον εἶχε τήν ἔννοιαν νά πεισθῇ, ἐν ἀνάγκῃ, νά πειθαναγκασθῇ  ὁ  Ἀρχιεπίσκοπος πιεζόμενος καί ἀπό ἄλλα πρόσωπα τῆς Κύπρου νά υἱοθετήσῃ (διά νά μήν ἀντιδράσῃ) τόν ἔνοπλον ἀγῶνα τοῦ Κυπριακοῦ λαοῦ...

Ο Μακάριος Γ' τήρησε προσεκτική κι επιφυλακτική στάση έναντι στην Κ.Α.Ρ.Η. Στην οργάνωση όμως εντάχθηκαν διάφορα πρόσωπα στην Κύπρο, που έδωσαν και τον όρκο της Κ.Α.Ρ.Η. Μεταξύ αυτών ήταν ο Παπά Σταύρος Παπαγαθαγγέλου, ο Πολύκαρπος Ιωαννίδης, ο τότε δήμαρχος της Πόλης Χρυσοχούς Παύλος Γεωργίου, ο Γεώργιος Χατζηπαύλου, δικηγόρος και αδελφός του Ιωάννη Χατζηπαύλου και άλλοι. Επίσης αρκετοί Κύπριοι φοιτητές που σπούδαζαν στην Ελλάδα, είχαν μυηθεί και ενταχθεί στην Κ.Α.Ρ.Η.

Όταν ο Ιωάννης Χατζηπαύλου επέστρεψε από την Κύπρο στην Αθήνα, στις 2 Ιανουαρίου 1954, του εδόθη αναγκαστική άδεια απουσίας από το νοσοκομείο στο οποίο εργαζόταν ως διευθυντής, αργότερα δε, όταν στην Κύπρο συνελήφθη το πλοιάριο «Άγιος Γεώργιος» που μετέφερε όπλα στο νησί, απελύθη από τη θέση του στις 12 Φεβρουαρίου 1955. Ο ίδιος, στην έκθεσή του προς τον Γρίβα, θεωρεί ότι οι διώξεις του ήσαν αποτέλεσμα άσκησης αγγλικών πιέσεων στην τότε ελληνική κυβέρνηση, μέσω των ανακτόρων των Αθηνών. Ο Ιωάννης Χατζηπαύλου δεν σχετιζόταν όμως με το «Άγιος Γεώργιος». Στις αρχές του 1954 γνωρίστηκε στην Αθήνα με τον στρατηγό (τότε απόστρατο συνταγματάρχη) Γεώργιο Γρίβα και στη συνέχεια συνεργάστηκε μαζί του και με άλλους για τη διεξαγωγή του ένοπλου αγώνα στην Κύπρο. Την ευθύνη του αγώνα ανέλαβε ο Γεώργιος Γρίβας προς τον οποίο η Κ.Α.Ρ.Η. συμπαραστάθηκε και τον οποίο βοήθησε με διάφορους τρόπους καθ' όλο το στάδιο της προπαρασκευής του ένοπλου αγώνα και της επιλογής και εκπαίδευσης των πρώτων αγωνιστικών πυρήνων από Κυπρίους φοιτητές, που απετέλεσαν λίγο αργότερα, στελέχη της Ε.O.K.Α. Μεταξύ των φοιτητών αυτών ήσαν οι: Ρένος Κυριακίδης, Θάσος Σοφοκλέους, Φώτης Παπαφώτης, Πέτρος Στυλιανού, Νίκος Αγγελίδης, Χρύσανθος Κακογιάννης, Χρίστος Κολώτας, Πιερής Χατζηκώστας, Τάκης Αριστείδου, Τάκης Κάιζερ κ.α.

Η Κ.Α.Ρ.Η. μπορούμε να πούμε ότι διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στην όλη προεργασία για τη διεξαγωγή του ένοπλου απελευθερωτικού αγώνα, κατά το διάστημα από το 1952 μέχρι και τους πρώτους μήνες του 1955, τον οποίο αγώνα διεξήγαγε υπό τον Γεώργιο Γρίβα η Ε.Ο.Κ.Α. (Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών).