Κρόκος
Ανώτατος αξιωματούχος, στρατηγός (=κυβερνήτης) της Κύπρου κατά τα Ελληνιστικά χρόνια και συγκεκριμένα μεταξύ του 131 και του 124/3 π.Χ. περίπου, δηλαδή κατά τη διάρκεια εμφυλίου πολέμου στην Αίγυπτο μεταξύ των Πτολεμαίων, στο βασίλειο των οποίων υπαγόταν η Κύπρος.
Βλέπε λήμμα: Ελληνιστική Εποχή- Πτολεμαίοι και Κύπρος
Σε δυο επιγραφές που βρέθηκαν υπάρχει γραπτή μαρτυρία για τον Κρόκο, τόν συγγενῆ τοῦ βασιλέως καί ναύαρχον καί ἐπιστάτην καί στρατηγόν αὐτοκράτορα καί ἀρχιερέα τῆς νήσου.
Όλοι αυτοί οι τίτλοι τους οποίους έφερε ο Κρόκος, ισοδυναμούσαν προς ανάλογα ύψιστα αξιώματα και τον καθιστούσαν παντοδύναμο, φανερώνουν δε ότι είχε περιβληθεί και με ειδικές εξουσίες κατά την περίοδο της απουσίας του Πτολεμαίου Η' Ευεργέτη Β' ο Φύσκων από την Κύπρο. Ο τίτλος/ αξίωμα του ἐπιστάτου απαντάται μόνο στη δική του περίπτωση. κατά την Ελληνιστική περίοδο (τουλάχιστο με βάση τις διαθέσιμες πηγές), ήταν δε αξίωμα πολιτικοστρατιωτικό.
Βλέπε λήμμα: Επιστάτης
Το αξίωμα, εξάλλου, του στρατηγού αντιστοιχούσε προς το του γενικού κυβερνήτη της Κύπρου, του ασκούντος δηλαδή την ανώτατη εξουσία στο νησί. Το αξίωμα του ναυάρχου σήμαινε ότι ο Κρόκος, εκτός από αρχηγός των πεζικών δυνάμεων του νησιού ήταν και αρχηγός των ναυτικών δυνάμεων που στάθμευαν στην Κύπρο.
Ο τίτλος αυτοκράτωρ πάλι, απαντά μόνο σε τρεις επιγραφές της εποχής του Πτολεμαίου Η' Ευεργέτη Β' Φύσκωνος, εκ των οποίων οι δυο επιγραφές αναφέρονται στου Κρόκο και η τρίτη στον κυβερνήτη Θεόδωρο Σελεύκου, μεταγενέστερο του πρώτου. Φαίνεται ότι ο τίτλος σήμαινε έκτακτες εξουσίες για τους φορείς του που πιθανώς θα τους έδινε απόλυτη δικαιοδοσία χειρισμού όλων των εσωτερικών και εξωτερικών προβλημάτων σε εποχή κρίσεως.
Ο τίτλος του συγγενούς τοῦ βασιλέως ήταν περισσότερο τιμητικός παρά διοικητικός, ενώ τέλος ο Κρόκος, όπως και πολλοί άλλοι στρατηγοί της Κύπρου κατά τα Ελληνιστικά χρόνια, ασκούσε και την ανώτατη θρησκευτική εξουσία ως αρχιερέας.
Κατά το 124 π.Χ. (χρονολόγηση της δεύτερης επιγραφής) ο Κρόκος δεν φέρει πια τον τίτλο του ἐπιστάτου. Αντί αυτού, προσετέθη στους υπόλοιπους τίτλους του κι εκείνος του ὑπερμάχου (=προμάχου) του βασιλέως.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια