Columba livia. Οικογένεια: Columbidae. To αρκοπέζουνον είναι το μη οικόσιτο περιστέρι, το αγριοπερίστερο ή άγριο πεζούνιν από το οποίο κατάγεται το ήμερο περιστέρι ή ήμερο πεζούνιν. Το χρώμα του είναι γκρίζο προς το ανοιχτό ουρανί κι έχει δυο μαύρες ραβδώσεις στις φτερούγες και πλατειά μαύρη γραμμή στο τέλος της ουράς του που είναι πολύ ευδιάκριτη όταν πετά. Στο λαιμό έχει χρυσοπράσινο ωραίο χρώμα που λαμπυρίζει κάτω από το φως του ήλιου. Τα πόδια του είναι κόκκινα, τα μάτια του πορτοκαλιά ζωηρά με κίτρινο κύκλο στο κέντρο. Το μέγεθός του φθάνει τα 33 εκατοστόμετρα.
Είναι πουλί ενδημικό που ζει ομαδικά στους απόκρημνους βράχους των βουνών και στις παραλίες όπου οι βράχοι είναι απρόσιτοι. Κατά τον χειμώνα πολλά τέτοια πουλιά έρχονται στην Κύπρο και από την Ανατολία όταν εκεί χιονίζει και δυσκολεύονται να βρίσκουν τροφή. Κάθε πρωί κατεβαίνουν στην πεδιάδα κατά εκατοντάδες από την οροσειρά του Πενταδάκτυλου και το απόγευμα επιστρέφουν εκεί για να διανυκτερεύσουν στους βράχους.
Την άνοιξη τα πουλιά ζουν κατά ζεύγη στους τόπους που γεννούν, όπως στις Κλείδες του Αποστόλου Ανδρέα, στους βράχους πάνω από την Ακανθού, στις κορφές του Πενταδάκτυλου, στους απόκρημνους κόκκινους βράχους του Νικοβρή κοντά στον Κόρνο, που λέγονται και Πεζουνόκρεμμοι, στο Σταυροβούνι, στο νησάκι του Αγίου Γεωργίου της Πέγειας και στην παραλία του Ακάμα από τα Λουτρά της Αφροδίτης μέχρι το ακρωτήρι, όπου υπάρχουν και σπηλιές στις οποίες γεννούν και λέγονται Πεζουνόσπηλιοι.
Τα αρκοπέζουνα γεννούν δυο κάτασπρα αυγά. Είναι πουλιά που πολύ τα κυνηγούν στην Κύπρο αν και το κρέας τους δεν είναι πολύ εύγευστο γιατί είναι σκληρό.
Υπάρχει στην Κύπρο ένα ακόμη είδος αρκοπέζουνου, που ανήκει στην ίδια οικογένεια, το φασσοπέζουνον ή πετουβίνιν.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια