Κουρνούτας ή Κορνούτος άγιος
Ένας από τους 300 Αλαμάνους αγίους που ήλθαν από την Παλαιστίνη στην Κύπρο και ασκήτευσαν σε διάφορα μέρη του νησιού. Αναφέρεται από τον μεσαιωνικό χρονογράφο Λεόντιο Μαχαιρά σαν ένας από την ομάδα των γνωστών ως αγίων Ηλιοφώτων, που ασκήτευσαν κοντά στην Αχερά, νότια της Λευκωσίας. Γράφει ο Μαχαιράς (Χρονικόν, παρ. 32):
...εἰς τήν Ἀχεράν ὁ ἅγιος Ἡλιόφωτος, ὁ ἅγιος Αὐξουθένιος, ὁ ἅγιος Παμφοδίτης, ὁ ἅγιος Παμέγιστος, καί ὁ ἅγιος Παφνούτιος, ὁ ἃγιος Κουρνούτας...
Τον άγιο Κουρνούτα αναφέρει και ο αρχιμανδρίτης Κυπριανός (Ἱστορία Χρονολογική..., 1788, σ. 352), που όμως δεν τον συνδέει με τους υπόλοιπους αγίους Ηλιοφώτους αλλά λέγει ότι αυτός ασκήτευσε παρά την Λευκωσία.
Όπως γράφει ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ' (Κύπρος, ἡ Ἁγία Νῆσος, 1968, σ. 31), ο άγιος Κουρνούτας ἤ Κορνοῦτος ἐτιμάτο εὐρέως ἐν Κύπρῳ, ὡς μαρτυρεῖται ἐκ τοῦ πλήθους τῶν φερόντων τό ὄνομα αὐτοῦ τοπωνυμίων καί ἠρειπωμένων ναῶν.
Μεταξύ των ερειπωμένων αυτών εκκλησιών στο όνομα του αγίου Κουρνούτα, που βρίσκονται σε τοποθεσίες με το ίδιο όνομα, αναφέρουμε εκκλησία σε λόφο νότια των Σόλων, εκκλησία περί το 1,5 χμ. βόρεια του χωριού Αγροκηπιά και εκκλησία περί το 1 χμ. νοτιοδυτικά του χωριού Σουσκιού της επαρχίας Πάφου. Ιδιαίτερα στην επαρχία Πάφου, ο άγιος Κουρνούτας τιμάται και στα χωριά Κάτω Ακουρδάλια, Γιαλιά, Γεροσκήπου, Άγιος Δημητριανός, Κρήτου Τέρρα, Λάσα, Λετύμπου, Λυσός, Μαραθούντα, Νατά, Πολέμι, Σαλαμιού, Σκούλλι κ.ά.
Στην εκκλησία του Αγίου Μάμαντος στο χωριό Λουβαράς της επαρχίας Λεμεσού, υπάρχει αγιογραφία που παρουσιάζει τον άγιο Κουρνούτα ως επίσκοπο.
Ο άγιος αγνοείται από τους συναξαριστές.
Εκκλησία αγίου Κουρνούτα
Στα βόρεια του χωριού Αγροκηπιά, κοντά στο Μιτσερό, έχει κτιστεί εξωκκλήσι αφιερωμένο στον Άγιο Κουρνούτα. Είναι ο μοναδικός ναός όχι μόνο στην Κύπρο, αλλά πιθανότατα και σε ολόκληρο τον κόσμο, που αφιερώνεται στον άγιο που η εκκλησία μας εορτάζει στις 12 του Σεπτέμβρη και στον οποίο θα μπορεί να τελείται Θεία Λειτουργία. Ερείπια άλλης εκκλησίας του Αγίου Κουρνούτα βρίσκονται και σε περιοχή της Πάφου. Η ανέγερση του εξωκκλησιού είναι το αποτέλεσμα πολλών προσπαθειών που κατέβαλαν η Εκκλησιαστική Επιτροπή του ιερού ναού Παναγίας Αγροκηπιάς και ειδική Ερανική Επιτροπή.