Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Ένας από τους πιο γραφικούς εκδρομικούς χώρους της Κύπρου. Είναι τοποθετημένη σ' ένα υψόμετρο γύρω στα 1.100 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, πολύ κοντά στο παλιό μοναστήρι του Μεσαποταμού.

Βλέπε λήμμα: Ιωάννης Πρόδρομος, Μέσα Ποταμός

Η Αρκολαχανιά είναι ταυτόχρονα ένα ρυάκι που πηγάζει από το Τρόοδος και χύνεται στο Μεσαποταμό, παραπόταμο του Κούρη. Είναι αυτό το ρυάκι που χάρισε την ονομασία στον ομώνυμο εκδρομικό χώρο. Την Αρκολαχανιά μπορούν οι εκδρομείς να επισκεφθούν μέσω Κάτω Αμιάντου, Σαϊττά, Μονιάτη ή ακόμη και Πλατρών. Ίσως ο χωματόδρομος μέσω Σαϊττά να βολεύει τους περισσότερους επισκέπτες. Η διαδρομή των 5 περίπου χμ. γίνεται μέσα από μια οργιαστική βλάστηση˙ στα ψηλότερα στρώματα κυριαρχεί το πεύκο, ενώ στα χαμηλότερα ο λάδανος. Στην Αρκολαχανιά, τους ανοιξιάτικους ιδίως μήνες, τα αηδόνια κατά χιλιάδες κατακλύζουν τις ρεματιές του δάσους, ιδιαίτερα εκεί που συνυπάρχουν η δροσιά, η χλωρίδα και το νερό.

Βλέπε λήμμα: Αηδόνι

Η ρεματιά στον εκδρομικό χώρο της Αρκολαχανιάς προσφέρει απομόνωση. Το νερό κυλά άφθονο στην κοίτη του ποταμού όλες τις εποχές του χρόνου, η δε κοιλάδα δεν είναι βαθειά και απρόσιτη, αλλά ανοιχτή με αρκετό χώρο στις πλαγιές. Υπάρχει μπόλικο πράσινο στις δυο πλευρές της κοιλάδας με πολλές αποχρώσεις: από το σκουροπράσινο χρώμα της λατζ'ιάς, μέχρι το σμαραγδένιο χρώμα της κουμαριάς. Ανάμεικτα με τη φτέρη είναι ο λάδανος και πολλά άλλα αρωματικά φυτά. Ασυνήθιστα μεγάλο ανάστημα παίρνουν στην κοιλάδα αυτή τα πεύκα, ο πλάτανος, ο σκλήδρος, οι τρεμιθιές, οι λατζ' ιές, τα βάτα και η φτέρη.

Ο καταρράκτης

Όμως η Αρκολαχανιά δεν είναι ένας απλός εκδρομικός χώρος για ξεκούραση και ανάκτηση σωματικών και πνευματικών δυνάμεων. Είναι κι ένα εκπαιδευτικό μάθημα. Δίπλα σ' αυτό το χώρο βρίσκονται σπάνια φυσικά και ιστορικά θέλγητρα. Ο καταρράκτης του Μεσαποταμού είναι ιδιότυπος. Τα νερά σαν κυλούν από την κοίτη του ποταμού συναντούν ένα σκληρό, πολύ ανθεκτικό πυριγενές πέτρωμα, που δεν μπόρεσαν μέχρι τώρα να διαβρώσουν. Το φυσικό αυτό εμπόδιο δημιούργησε τον καταρράκτη που έχει ύψος κάπου πέντε μέτρα. Όμως τα νερά του σχετικά μικρού αυτού καταρράκτη πέφτουν ορμητικά και κάθετα πάνω σε μια πλατφόρμα, που κι αυτή αποτελείται από σκληρά πετρώματα. Από την εξέδρα αυτή τα νερά ξαναπέφτουν κάθετα στην κοίτη του ποταμού, δημιουργώντας ένα δεύτερο καταρράκτη, ύψους τεσσάρων περίπου μέτρων. Πρόκειται έτσι για ένα κλιμακωτό καταρράκτη, το μοναδικό ίσως στην Κύπρο, πολύ διαφορετικό από το γνωστό καταρράκτη Καληδόνια, που βρίσκεται σε μικρή απόσταση στα βορειοδυτικά, Ο καταρράκτης που βρίσκεται δίπλα στον εκδρομικό χώρο της Αρκολαχανιάς με το ύψος των εννιά μέτρων, με τον αφρό που δημιουργεί και με την κάθετη διαρκή πτώση των νερών του, έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός μεγάλου καταρράκτη.

Βλέπε λήμμα: Καταρράκτης

Εξάλλου, το άλλο κτυπητό γεωμορφολογικό φαινόμενο που συναντά ένας εδώ είναι η ανανέωση του ποτάμιου δικτύου της περιοχής. Φαίνεται παράξενη η τρομακτική εργασία της διάβρωσης σε παλιούς γεωλογικούς αιώνες. Στο βουνίσιο αυτό τοπίο δεν συναντάς, όπως φυσιολογικά θα ανέμενες, μια στενή βαθειά κοιλάδα. Ούτε κατά μήκος της κοίτης του ποταμού υπάρχουν προεξοχές πετρωμάτων. Έχουν φαγωθεί εδώ και χιλιάδες χρόνια. Απεναντίας η κοιλάδα είναι ανοιχτή με ήπιες πλαγιές. Η ίδια η κοίτη του ποταμού είναι σχετικά φαρδιά και βρίσκεται βυθισμένη μετά σε προσχώσεις από χαλίκια και χώμα, που μεταφέρθηκαν από τις πλαγιές. Ούτε και απουσιάζουν οι ποτάμιες αναβαθμίδες δεξιά και αριστερά της κοίτης. Όλα αυτά μαζί μ' άλλα φυσικά φαινόμενα σ' άλλα τμήματα της κοιλάδας του ποταμού, μαρτυρούν την ανύψωση της στεριάς σε σχέση με τη θάλασσα. Ιδιαίτερα όμως αποδεικνύουν την ανανέωση του ποτάμιου δικτύου.

Ακόμη η Αρκολαχανιά βρίσκεται πολύ κοντά στο παλιό μοναστήρι του Μεσαποταμού.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια