Κούλλουφοι ή Κκιλίντζιροι
Έτσι λέγονται στην Κύπρο οι Ατσίγγανοι (Τσιγγάνοι), που σε παλαιότερες εποχές, μέχρι και τα μέσα του 20ού αιώνα, απαντώνται παντού στην Κύπρο. Η λέξη κκιλίντζ'ιρος είναι τουρκικής προελεύσεως και σημαίνει ρακένδυτος, περιπλανώμενος, ακαμάτης. Οι γυναίκες τσιγγάνες λέγονται κκιλιντζ'ίρες ή κκιλιντζ'ίρισσες ή κουλλούφες, ενώ τα παιδιά τους αποκαλούνται κκιλιντζ'ιρούδκια ή κουλλουφούδκια. Μεταφορικώς, κκιλίντζ'ιρος αποκαλείται ο λερωμένος ή ακατάστατος άνθρωπος. Επίσης κκιλιντζ΄ιρκόν (το), που σημαίνει το ενδιαίτημα των κκιλίντζ'ιρων, αποκαλείται μεταφορικά το βρωμερό ή ακατάστατο μέρος ή σπίτι.
Βλέπε λήμμα: Οθωμανοκρατία
Οι Κούλλουφοι της Κύπρου ήταν νομάδες Μουσουλμάνοι που είχαν έρθει στο νησί από τις γειτονικές χώρες κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας και είχαν παραμείνει εδώ. Σε καμιά περίπτωση δεν θύμιζαν τη ρομαντική εικόνα των Ευρωπαίων Τσιγγάνων που είναι γνωστοί, μεταξύ άλλων, και για την ωραία τσιγγάνικη μουσική τους. Οι Κούλλουφοι της Κύπρου ήταν αμόρφωτοι, ακάθαρτοι, ζούσαν σε τσαντήρια με τις γυναίκες και τα παιδιά τους, μετακινούνταν συνεχώς με γαϊδούρια και αμάξια σ’ ολόκληρη την Κύπρο, ήσαν ρακένδυτοι και ντυμένοι τούρκικα κι ασχολούνταν με μικροεμπόριο, με μικροκατασκευές και άλλα μικροεπαγγέλματα του ποδαριού. Συνήθως οι άντρες ήσαν αργόσχολοι αλλά όταν δούλευαν κατασκεύαζαν απλά είδη οικιακής χρήσης (όπως οι σμίλες) που πουλούσαν οι γυναίκες τους. Ασχολούνταν επίσης με το εμπόριο γαϊδουριών, με το γάνωμα (επικασσιτέρωση) οικιακών σκευών και άλλα παρόμοια. Οι γυναίκες τους κυκλοφορούσαν ξυπόλητες μαζί με τα παιδιά τους (τα πολύ μικρά τα κουβαλούσαν στην πλάτη όπως όλες οι ανατολίτισσες) στις πόλεις και στα χωριά όπου πωλούσαν μικροπράγματα αλλά συνηθέστερα ζητιάνευαν από πόρτα σε πόρτα και μερικές φορές έκλεβαν. Επίσης με μικρό χρηματικό ποσόν έλεγαν τις τύχες στον κόσμο, ασκώντας χειρομαντία.
Συνήθως οι Κούλλουφοι ήταν παρόντες σε όλα τα πανηγύρια και στις γιορτές, όπου κατέφθαναν με τα αμάξια και τα γαϊδούρια τους. Όταν έφθαναν στα χωριά, έστηναν τον μικρό καταυλισμό τους έξω απ’ αυτά και παρέμεναν εκεί για λίγες ή πολλές μέρες (ανάλογα προς την υποδοχή και τις ευκαιρίες που συναντούσαν στο κάθε χωριό) πριν μετακινηθούν και πάλι. Τα μικρά παιδιά τούς φοβούνταν, γιατί οι μητέρες τους, τους διηγούνταν τρομακτικές και αβάσιμες ιστορίες για τους Κκιλίντζ΄ιρους.
Οι λίγοι απ’ αυτούς που εξακολουθούσαν να βρίσκονται στην Κύπρο μέχρι πρόσφατα, μετακινήθηκαν στις κατεχόμενες από τα τουρκικά στρατεύματα εισβολής περιοχές της Κύπρου, μετά το 1974.
Παρά την κακή τους φήμη, την ακαθαρσία και την τεμπελιά τους, οι Κούλλουφοι αποτελούσαν ωστόσο γραφική νότα που έχει κι αυτή πλέον χαθεί.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια