Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Πρώην γενικός γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος αναμείχθηκε ενεργά στις προσπάθειες για λύση του Κυπριακού προβλήματος, τόσο υπό την ιδιότητά του ως γενικού γραμματέα όσο και προηγουμένως υπό την ιδιότητά του ως ειδικού αντιπροσώπου του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ στην Κύπρο.

Γεννήθηκε στο Περού το 1920 και σταδιοδρόμησε στη διπλωματική υπηρεσία της χώρας του. Υπηρέτησε ως πρεσβευτής στη Βενεζουέλα, τη Σοβιετική  Ένωση, την Πολωνία και την Ελβετία, και στη συνέχεια ως μόνιμος αντιπρόσωπος του Περού στα Ηνωμένα Έθνη. Υπό την τελευταία του ιδιότητα προήδρευε του Συμβουλίου Ασφαλείας κατά την περίοδο των τραγικών γεγονότων στην Κύπρο με το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή, το καλοκαίρι του 1974.

Στην περίοδο 1975 -1977 υπηρέτησε στην Κύπρο ως ειδικός αντιπρόσωπος του τότε γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Κουρτ Βάλντχαϊμ. Αργότερα διορίστηκε από τον ίδιο γενικό γραμματέα ως αντιπρόσωπός του για το πρόβλημα του Αφγανιστάν.

Στο αξίωμα του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών ο Πέρεζ ντε Κουεγιάρ εξελέγη στο τέλος του 1981 και άρχισε να υπηρετεί από την 1η  Ιανουαρίου 1982. Η υποψηφιότητά του είχε προβληθεί ως συμβιβαστική λύση, ύστερα από επανειλημμένα βέτο της Κίνας εναντίον της προσπάθειας του τότε γενικού γραμματέα Κουρτ Βάλντχαϊμ να επανεκλεγεί για τρίτη πενταετή θητεία. Ο Πέρεζ ντε Κουεγιάρ επανεξελέγη για δεύτερη πενταετή θητεία τον Οκτώβριο του 1986 και άρχισε να την υπηρετεί από 1η Ιανουαρίου 1987 παρά τα προβλήματα υγείας που είχε παρουσιάσει (εγχείρηση ανοικτής καρδιάς τον Ιούλιο του 1986).

Ο Πέρεζ ντε Κουεγιάρ πέθανε στις 5 Μαρτίου 2020. 

Σχέσεις με την Κύπρο: Η πρώτη άμεση επαφή του Πέρεζ ντε Κουεγιάρ με την Κύπρο έγινε, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, όταν προήδρευε του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών ως αντιπρόσωπος του Περού κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής το καλοκαίρι του 1974. Θεωρείται ότι οι χειρισμοί στους οποίους προέβη τότε, υπό την ιδιότητά του ως προέδρου του Συμβουλίου Ασφαλείας, συνέβαλαν στο να του ανατεθεί τον επόμενο χρόνο (1975) η θέση του ειδικού στην Κύπρο αντιπροσώπου του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ. Τα ψηφίσματα που ενέκρινε τότε το Συμβούλιο Ασφαλείας ζητούσαν, μεταξύ άλλων, «τον άμεσο τερματισμό της ξένης στρατιωτικής επέμβασης στην Κυπριακή Δημοκρατία», την «χωρίς καθυστέρηση αποχώρηση του ξένου στρατιωτικού προσωπικού που βρίσκεται στο νησί χωρίς την εξουσιοδότηση διεθνών συμφωνιών» και την επιστροφή με ασφάλεια στις εστίες τους όσων εκτοπισθέντων επιθυμούν τούτο.

Στην Κύπρο ο Πέρεζ ντε Κουεγιάρ υπηρέτησε από το 1975 μέχρι το 1977. Κατά την περίοδο αυτή, ο τότε γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Κουρτ Βάλντχαϊμ, έχοντας εντείνει τις προσπάθειές του σχετικά με το Κυπριακό, ανέλαβε διάφορες πρωτοβουλίες βάσει της εντολής για παροχή καλών υπηρεσιών που του ανέθεσε το Συμβούλιο Ασφαλείας. Στο πλαίσιο αυτό διεξήχθησαν στη Βιέννη και τη Νέα Υόρκη υπό την αιγίδα και την προσωπική καθοδήγησή του (1975, 1976) συνομιλίες, στις οποίες συμμετείχαν οι εκπρόσωποι των δυο κοινοτήτων Γλαύκος Κληρίδης και Ραούφ Ντενκτάς, χωρίς όμως θετικό αποτέλεσμα. Τον Ιανουάριο του 1977 σημειώθηκε σημαντική εξέλιξη όταν, ύστερα από διαβουλεύσεις με την ενεργό συμμετοχή του Βάλντχαϊμ, πραγματοποιήθηκε στη Λευκωσία συνάντηση του προέδρου Μακαρίου με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ραούφ Ντενκτάς στην παρουσία του ειδικού αντιπροσώπου του γενικού γραμματέα Πέρεζ ντε Κουεγιάρ. (Βίντεο Ψηφιακός Ηρόδοτος-Αρχείο ΡΙΚ) 

Τα αποτελέσματα της συνάντησης κρίθηκαν ενθαρρυντικά και στη συνέχεια ο Βάλντχαϊμ ήλθε ο ίδιος στην Κύπρο και παρέστη σε δεύτερη συνάντηση Μακαρίου - Ντενκτάς στη Λευκωσία στις 12 Φεβρουαρίου 1977, στην οποία επετεύχθη συμφωνία πάνω στις τέσσερις κατευθυντήριες γραμμές που πρέπει να διέπουν τη λύση του Κυπριακού (βλ. λήμμα Ηνωμένα Έθνη και Κύπρος). Η ενεργός συμμετοχή του Πέρεζ ντε Κουεγιάρ στις διάφορες επαφές και συνομιλίες στην Κύπρο συνεχίστηκε μέχρι την αποχώρησή του από τη θέση του ειδικού αντιπροσώπου το 1977. Κατά τα επόμενα χρόνια, ο Κουρτ Βάλντχαϊμ συνέχισε τις προσωπικές του προσπάθειες για το Κυπριακό (βλέπε γι' αυτές λεπτομερώς στο λήμμα Βάλντχαϊμ Κουρτ) μέχρι την αποχώρησή του από το αξίωμα του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών το 1981, οπότε παρέδωσε τη σκυτάλη στον νέο γενικό γραμματέα Πέρεζ ντε Κουεγιάρ.

Ο Περουβιανός διπλωμάτης, έχοντας καλή γνώση του Κυπριακού, συνέχισε τις προσπάθειες του Κουρτ Βάλντχαϊμ για ρύθμιση του προβλήματος, χωρίς όμως ούτε αυτός να κατορθώσει να επιτύχει τελική συμφωνία των δυο πλευρών. Οι πρωτοβουλίες του Πέρεζ ντε Κουεγιάρ για σμίκρυνση των διαφορών απόψεων προσέκρουσαν τον Νοέμβριο του 1983 σε νέα σοβαρή αποσχιστική ενέργεια της τουρκοκυπριακής ηγεσίας, την ανακήρυξη της παράνομης «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου», και μάλιστα σε μια στιγμή που ο γενικός γραμματέας ανέθετε στον ειδικό αντιπρόσωπό του στην Κύπρο Χούγκο Γκόμπι να διερευνήσει το ενδεχόμενο συνάντησης του προέδρου Κυπριανού με τον Ραούφ Ντενκτάς. Παρά τις αρνητικές εξελίξεις, ο Πέρεζ ντε Κουεγιάρ συνέχισε τις διαβουλεύσεις του με τις δυο πλευρές και διευθέτησε, το 1984, χωριστές συναντήσεις μαζί του στη Νέα Υόρκη του προέδρου Κυπριανού και του Ραούφ Ντενκτάς. (Βίντεο Ψηφιακός Ηρόδοτος-Αρχείο ΡΙΚ)

Το 1985 έγινε και κοινή συνάντηση Κυπριανού - Ντενκτάς υπό την αιγίδα του γενικού γραμματέα. Ο Πέρεζ ντε Κουεγιάρ υπέβαλε στη συνάντηση αυτή, καθώς και αργότερα, διάφορες ιδέες, προτάσεις και προσχέδια συμφωνίας, αλλά δεν κατόρθωσε να επιτύχει την αποδοχή τους και από τις δυο πλευρές, παρ' όλο που ο ίδιος διαπίστωσε σε εκθέσεις του προς το Συμβούλιο Ασφαλείας ότι επετεύχθη «σημαντική πρόοδος» στην προσέγγιση των θέσεων των δυο πλευρών. 

Στις 8 Οκτωβρίου 1991, με έκθεσή του προς το Συμβούλιο Ασφαλείας ο Πέρεζ ντε Κουεγιάρ απορρίπτει με σαφή τρόπο τις απαιτήσεις του Ραούφ Ντενκτάς για αναγνώριση χωριστής τουρκοκυπριακής κυριαρχίας στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου.