Κοτσιροπάμπουλλος ή κουτσουκούτα ή σκαθάρι
Scarabaeus sacer - Bubas bubalus - Copris hispanus. Οικογένεια: Copridae -Scarabaeidae. Στην Κύπρο υπάρχουν τρία είδη των εντόμων αυτών, των οποίων το μέγεθος φθάνει τα 4 εκατοστόμετρα. Είναι έντομα μαύρα, με έξι πόδια, που τρέφονται αποκλειστικά με περιττώματα ζώων και ανθρώπων.
Ζουν πάντοτε σε βοσκότοπους και μάντρες, η δε παρακολούθησή τους είναι πολύ ενδιαφέρουσα: Αποκόπτουν ένα κομμάτι από τα περιττώματα, το πλάθουν σε μικρή μπάλα, της οποίας το μέγεθος φθάνει κάποτε εκείνο μικρού καρυδιού — ανάλογα με το μέγεθος του εντόμου — και το κυλούν σε αρκετή απόσταση. Συνήθως το κυλούν κατά ζεύγη, ένας κοτσιροπάμπουλλος σπρώχνοντάς το κι ένας δεύτερος τραβώντας το, με τα πισινά τους πόδια που είναι πολύ μεγαλύτερα από τα εμπρόσθια — σε πολλά είδη είναι πενταπλάσια. Μ' αυτό τον τρόπο μεταφέρουν την τροφή τους σε μακρινές αποστάσεις. Στη συνέχεια θάβουν τη μπαλίτσα στο χώμα, αφού γεννήσουν μέσα τα αυγά τους τα οποία εκκολάπτονται μόνα τους. Έτσι τα σκουλήκια μόλις εκκολαφθούν βρίσκουν άφθονη τροφή και προστασία, αφού η μπαλίτσα είναι θαμμένη καλά στο έδαφος. Από τη χρησιμοποίηση αυτής της μπαλίτσας κοπράνων (=κότσιρων στην κυπριακή διάλεκτο) προήλθε και η ονομασία κοτσιροπάμπουλλος.
Οι ιεροί σκαραβαίοι των αρχαίων Αιγυπτίων (Scarabaeus sacer) ανήκαν σ' αυτή την οικογένεια των σκαθαριών. Στην αιγυπτιακή μυθολογία η μπάλα των κοπράνων συμβόλιζε τη γη και τις περιστροφές της.
Φώτο Γκάλερι
