Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Κατά την Αρχαιότητα το Κούριον αποτελούσε μια από τις σημαντικές πόλεις-βασίλεια της Κύπρου. Η ιστορία της πόλης του Κουρίου είναι μακρά κι εκτείνεται από τον 13ο π.Χ. αιώνα μέχρι τον 7ο μ.Χ. αιώνα. Η αρχαιολογική έρευνα και τα ανασκαφικά δεδομένα αποδεικνύουν ότι η ευρύτερη περιοχή γύρω από τον σημερινό χώρο του Κουρίου εκατοικείτο από τα αρχαιότατα χρόνια. Οι κυριότεροι αρχαιολογικοί χώροι γύρω από το Κούριον είναι:

α) Ο νεολιθικός συνοικισμός στη Σωτήρα, που χρονολογείται στη Νεολιθική II περίοδο (3500-3000 π.Χ.).

β) Ο προϊστορικός συνοικισμός στην Ερήμη, που χρονολογείται στη Χαλκολιθική Ι περίοδο (3000-2500 π.Χ.).

γ) Το νεκροταφείο και τα οικιακά κατάλοιπα στην Επισκοπή - Φανερωμένη, που χρονολογούνται στις περιόδους της Πρώιμης και Μέσης Χαλκοκρατίας (2500-1900, 1900-1600 π.Χ.).

δ) Ο συνοικισμός και το νεκροταφείο στην Επισκοπή -Παμπούλα, που χρονολογούνται στην Τελευταία εποχή του Χαλκού (1600-1050 π.Χ.).

ε) Το εκτενές νεκροταφείο στην Επισκοπή - Καλορίζικη, της Κυπρο-Γεωμετρικής περιόδου (1050-750 π.Χ.) και αργότερα.

Βλέπουμε συνεπώς μια συνεχή κατοίκηση στην περιοχή αυτή της νότιας Κύπρου, τουλάχιστον από το 3500 π.Χ. μέχρι και τους Ιστορικούς χρόνους, οπότε η πόλη-βασίλειο του Κουρίου ακμάζει. Οι προϊστορικοί κάτοικοι της περιοχής ασχολούνταν βασικά με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Όπως προκύπτει από τα ευρήματα στον συνοικισμό της Ερήμης, οι κάτοικοί του ήσαν και πολύ ικανοί και επιδέξιοι αγγειοπλάστες.

Βλέπε λήμμα Αγγειοπλαστική

Το τοπίο: Κυρίαρχο στοιχείο του τοπίου στην ευρύτερη περιοχή του Κουρίου είναι ο ποταμός Κούρης που εκβάλλει στον κόλπο της Επισκοπής. Η ύπαρξη του ποταμού αυτού ήταν μεγάλης σημασίας για τους κατοίκους της περιοχής που χρησιμοποιούσαν τα νερά του για άρδευση και ύδρευση. Οι γύρω εκτάσεις είναι ιδιαίτερα εύφορες. Άλλο χαρακτηριστικό γνώρισμα της περιοχής, που είχε επίσης μεγάλη σημασία κατά τους Προϊστορικούς χρόνους αλλά και αργότερα, είναι οι τραχείς απότομοι λόφοι που παρείχαν στους αρχαίους κατοίκους του χώρου εκείνου επαρκή ασφάλεια. Ιδιαίτερα εντυπωσιακός είναι ο σχεδόν κάθετος από τις τρεις πλευρές του (βόρεια, ανατολικά και νότια) βράχος, στον οποίο βρισκόταν η ακρόπολη του Κουρίου και όπου βρίσκονται σήμερα τα περισσότερα από τα αρχαία μνημεία που έχουν ανασκαφεί. Κάθετοι βράχοι χαρακτηρίζουν και ολόκληρη την υπόλοιπη ακτή δυτικά της ακρόπολης του Κουρίου, προς τον ναό του Απόλλωνος Υλάτη και πιο πέρα, μέχρι το ακρωτήρι Άσπρο. Ανατολικά και βορειοανατολικά του Κουρίου (προς το Ακρωτήρι και προς την Επισκοπή και το Κολόσσι) εκτείνονται εύφορες πεδιάδες.

Ο συνδυασμός όλων αυτών των γεωφυσικών στοιχείων της περιοχής (ποταμός, εύφορες πεδιάδες, φυσικά οχυρωμένη ακτή κλπ.) την καθιστούσε σχεδόν ιδανική για ίδρυση μεγάλης πόλης.

Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η διαμόρφωση της ακτής στα νότια - νοτιοανατολικά του Κουρίου ήταν διαφορετική κατά την Αρχαιότητα κι έκτοτε έχει αλλάξει εξαιτίας προσχώσεων από τον ποταμό Κούρη οι οποίες δημιούργησαν και τη χερσόνησο του Ακρωτηρίου. Έτσι, το αρχαίο λιμάνι που φυσικά πρέπει να διέθετε η πόλη του Κουρίου, δεν έχει ακόμα ανασκαφεί.