Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Στρατιωτικός που υπηρέτησε στην Κύπρο κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας στην Ελλαδα. Ο Αθανάσιος Πουλίτσας υπηρέτησε ως υπασπιστής του Προέδρου Μακαρίου σε μια δύσκολη περίοδο πέριξ του 1970, όταν δηλαδή εκδηλώθηκε απόπειρα δολοφονίας του Κύπριου Προέδρου.  Υπηρετούσε και ως πράκτορας της Ελληνικής ΚΥΠ στη Λευκωσία. 

Η δολοφονική απόπειρα έγινε στις 8 Μαρτίου 1970 στον περίβολο της Αρχιεπισκοπής στη Λευκωσία εναντίον του Προέδρου ο οποίος επέβαινε ελικοπτέρου, που θα τον μετέφερε στην ιερά Μονή Μαχαιρά για το ετήσιο μνημόσυνο του ήρωα της ΕΟΚΑ Γρηγόρη Αυξεντίου.

Τόσο όσο ο Πουλίτσας όσο και ο αρχηγός των ΛΟΚ Συνταγματάρχης Δημήτριος Παπαποστόλου φαίνεται να είχαν γνώση για την απόπειρα, ενώ αρκετοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν ότι την οργάνωσαν κιόλας.

Τις παραμονές της απόπειρας μεταφέρθηκε στον Αρχιεπίσκοπο, αλλά και την προεδρική φρουρά πληροφορία ότι επρόκειτο να πραγματοποιηθεί απόπειρα δολοφονίας στον Μαχαιρά.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η προεδρική φρουρά να μεταβεί στον Μαχαιρά. Το πρωί της Κυριακής κατά την αναχώρηση του Αρχιεπισκόπου από την Αρχιεπισκοπή, δεν είχαν ληφθεί ιδιαίτερα μέτρα ασφαλείας. Ως εκ τούτου, το έργο των εκτελεστών ήταν πολύ πιο εύκολο.

Όπως ανέφερε αργότερα  ένας εκ των εκτελεστών της απόπειρας ο Αντωνάκης Σολομώντος, σε συνάντηση που είχε με τον Δ. Παπαποστόλου τον ενημέρωσε ότι την ημέρα της απόπειρας θα φροντίσει να μην υπάρχει αστυνομική φρουρά στην Αρχιεπισκοπή και να βρουν τρόπο να πυροβολήσουν το ελικόπτερο.

Τόσο ο Παπαποστόλου (που ήταν επιφορτισμένος με την ασφάλεια του Μακαρίου), όσο και ο υπασπιστής του Μακαρίου, Αθανάσιος Πουλίτσας ήταν ενήμεροι για ενδεχόμενη απόπειρα. Είναι άξιον απορίας: Πώς έλαβαν αυστηρά μέτρα ασφάλειας στον Μαχαιρά και κανένα στην Αρχιεπισκοπή; Γιατί ο Πουλίτσας δεν συνόδεψε τον Μακάριο; Πως ο Παπαποστόλου βρέθηκε αμέσως μετά την απόπειρα στο Νοσοκομείο Λευκωσίας εφόσον κανονικά έπρεπε να ήταν στον Μαχαιρά να συντονίζει την εκεί ασφάλεια;

Άξιον απορίας ήταν επίσης, πως και γιατί ο Μακάριος, ενώ γνώριζε την συμμετοχή των Παπαποστόλου και Πουλίτσα στην απόπειρα εναντίον του, καθώς και στην μετέπειτα δολοφονία του Γιωρκάτζη, τους ανέχθηκε για ακόμα τρεις μήνες στην Κύπρο; Αφόρητες πιέσεις από την Χούντα και εκβιασμός για πραξικόπημα, είναι η απάντηση. Πίσω από την απόπειρα βέβαια βρισκόταν και ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης ο οποίος επιχείρησε να εγκαταλείψει την Κύπρο μέσω Βηρυτού, αλλά, αλλά συνελήφθηκε στο αεροδρόμιο Λευκωσίας, λίγο προτού αναχωρήσει.  Σε λίγες μέρες και συγκεκριμένα το βράδυ της 15ης του Μάρτη του 1970 δολοφονήθηκε από αγνώστους σε ερημική τοποθεσία λίγο έξω από τη Λευκωσία. Ενήμερος των σχεδίων δολοφονίας (ίσως και ένας εκ των σχεδιαστών) φέρεται να ήταν και ο υπασπιστής του Προέδρου, Αθανάσιος Πουλίτσας.

Ο Γιωρκάτζης λίγο πριν δολοφονηθεί και συγκεκριμένα την Παρασκευή 13 Μαρτίου 1970 επιδίωξε και πέτυχε  τηλεφωνική επικοινωνία με τον Μακάριο, στον οποίο και εξέφρασε την έντονη πικρία του για το ότι τον κατέβασε από το αεροπλάνο. Οι ίδιες πληροφορίες τον φέρουν να λέει στον Αρχιεπίσκοπο «μα γιατί με καταδιώκεις εμένα, αφού εκείνοι που σε πυροβόλησαν είναι δίπλα σου;» Και εννοούσε, βέβαια, τον υπασπιστή του Μακαρίου, Πουλίτσα ο οποίος φερόταν κατ εντολή της Χούντας των Αθηνών να βρίσκεται στην ηγετική ομάδα των συνωμοτών για να ξεπαστρέψουν τον Αρχιεπίσκοπο.

Σχέδιο εκτέλεσης του Γιωρκάτζη στη Λεμεσό

Ο Αθανάσιος Πουλίτσας  παρακολουθούσε τα τηλέφωνα του Γιωρκάτζη και άκουσε την πιο πάνω συνομιλία. Από εκεί ακριβώς, φαίνεται πως η μοίρα του Γιωρκάτζη να είχε προδιαγραφεί. Αρκεί να επισημανθεί, ότι ο Πουλίτσας φρόντισε να οργανώσει και εκτέλεση του Γιωρκάτζη στο λιμάνι Λεμεσού, από το οποίο έγινε προσπάθεια να αναχωρήσει μυστικά και χωρίς διατυπώσεις με ξένο εμπορικό πλοίο. Συγκεκριμένα:

Ο εκ των αδελφών του Γιωρκάτζη, Πανίκος,  τηλεφώνησε στον Γιωρκάτζη και του είπε ότι στο λιμάνι Λεμεσού ναυλοχούσε ένα ανατολικογερμανικό πλοίο, ο πλοίαρχος του οποίου ήταν πολύ φίλος του και ότι προσφερόταν να τον βάλει στο πλοίο και να τον κατεβάσει όπου θέλει χωρίς κανένα κίνδυνο. Η απάντηση του Γιωρκάτζη δεν ήταν σαφής, σαφέστατες όμως ήταν οι προθέσεις του Πουλίτσα, ο οποίος υπέκλεψε τη συνομιλία και φρόντισε αμέσως όπως: Ειδοποιήσει και εξοπλίσει ηγετικό στέλεχος της παράνομης Οργάνωσης «Εθνικό Μέτωπο» στη Λεμεσό, με αποστολή να περιπολεί στο λιμάνι και, σε περίπτωση που εντοπίσει οπουδήποτε και οποτεδήποτε τον Γιωρκάτζη, να τον εκτελέσει αμέσως επί τόπου!

Επιστροφή

Η επιστροφή Πουλίτσα και Παπαποστόλου στην Ελλάδα έγινε τρεις μήνες μετά τη δολοφονία Γιωρκάτζη, τον Μάη του 1970. Ο Παπαποστόλου έφυγε με τιμές και δεξίωση εκ μέρους του Προέδρου Μακαρίου, ενώ ο Πουλίτσας βασικά απολύθηκε. Μετέβη στο αεροδρόμιο Λευκωσίας με παλιά ρούχα και ρεπούπλικα, δίδοντας την εντύπωση πενόμενου χωριάτη!  Για το σκοπό αυτό, και η βαλίτσα του ήταν δεμένη με τριμμένο σχοινί! Σε πλήρη γνώση, βέβαια, η αναχώρησή του υπό των κυπριακών αρχών. Είχε φύγει για το αεροδρόμιο με αυτοκίνητο από διαμέρισμα στην πολυκατοικία «Μερόπη», όπου διέμενε και ο Γιωρκάτζης, με οδηγό Κύπριο και συνοδό Κυπρία οικογενειακή φίλη του.

Πηγές:

1. Ιστότοπος - Νίκος Παπαναστασίου: «Αν δεν είσαι με τον Μακάριο, να γινείς!..»
2. Polignosi