Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Η πρώτη επαφή του Μακαρίου με το ΑΚΕΛ, λίγο μετά την εκλογή του στη θέση του Αρχιεπισκόπου διαδεχόμενος τον Μακάριο Β,  έγινε στις 19 Φεβρουαρίου 1951. Ηταν μια συνάντηση που θεωρήθηκε σταθμός παρά το γεγονός ότι έληξε με διαφωνία.

Ο Μακάριος δέχθηκε αντιπροσωπεία της Αριστεράς που την αποτελούσαν στελέχη του ΕΑΣ και του ΑΚΕΛ όπως οι Αδάμ Αδάμαντος, Α. Πούγιουρος, Β. Χριστοφή, Ανδρέας Ζιαρτίδης, Γ. Κακογιάννης, Κ. Παρτασίδης, Α. Κοκονάς, Γ. Χριστοφόρου, Γ. Θεοφάνους και Χ. Μιχαηλίδης.

Τη συνάντηση ζήτησε η αντιπροσωπεία του ΑΚΕΛ για να του επιδώσει ψηφίσματα σχετικά με την προώθηση του αγώνα του Κυπριακού λαού που είχαν εγκριθεί σε πρόσφατη συγκέντρωση.

Με τα ψηφίσματα επικρίνετο μεν η πολιτική που ακολουθούσε ο Αρχιεπίσκοπος που χαρακτηριζόταν πολιτική διάσπασης της ενότητας, αλλά τον πληροφορούσαν ότι ήταν διατεθειμένοι να προβούν και σε υποχωρήσεις προκειμένου να καταρτισθεί κοινό πρόγραμμα δράσης, επανερχόταν δηλαδή η Αριστερά στον κοινό αγώνα.

Ουσιαστικά η Αριστερά αναγνώριζε την εκλογή του Μακαρίου ως τετελεσμένο πια γεγονός και εγκατέλειπε τις κατηγορίες για εκλογικό πραξικόπημα και για επιβάτη του θρόνου του Αποστόλου Βαρνάβα.

Ο Μακάριος ήταν πολύ συγκρατημένος στη συνάντηση και τηρώντας τα διπλωματικά θέσμια είπε στην αντιπροσωπεία του ΑΚΕΛ ότι συνεργασία με το ΑΚΕΛ εξέθετε τον αγώνα του Κυπριακού λαού, πράγμα που δεν μπορούσε να βοηθήσει καθόλου στην προώθηση του μέσα στα διεθνή πλαίσια της περιόδου του ψυχρού πολέμου.

Η ανακοίνωση

Ομως διαπίστωση του Μακαρίου ήταν ότι και οι δύο παρατάξεις κινούνταν προς τον ίδιο στόχο, την Ενωση και παρακάλεσε την αντιπροσωπεία να συνέχιζε τον αγώνα χωριστά προς τον στόχο αυτό.

Λεπτομέρειες τη συνάντησης έδωσε την επομένη ο ΕΑΣ σε ανακοίνωση του:

1. Το Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΕΑΣ ανακοινώνει τα ακόλουθα:

Σήμερα Δευτέρα 19 Φεβρουαρίου 1951 αντιπροσωπεία της Λαϊκής Παράταξης από τους Α. Αδάμαντο, Α. Πούγιουρο, Β. Χριστοφή, Α. Ζιαρτίδη, Γ. Κακογιάννη, Κ. Παρτασίδη, Α. Κοκονά, Γ. Χριστοφόρου, Γ. Θεοφάνους και Α. Μιχαηλίδη συναντήθηκε στο Αρχιεπισκοπικό Μέγαρο με την Α. Μακαριότητα τον Αρχιεπίσκοπο κ. Μακάριο προς τον οποίο επέδωσε τα ψηφίσματα τα οποία σχεδιάζει να εφαρμόσει η Κυβέρνηση, όσο και στη διεξαγωγή του εθνικού αγώνα.

2. Οι αντιπρόσωποι της Λαϊκής Παράταξης ετόνισαν ότι η διάσπαση των λαϊκών δυνάμεων βλάπτει τον εθνικό αγώνα και ότι είναι καθήκον του ως Αρχιεπισκόπου να συμβάλει στην ενοποίηση των λαϊκών δυνάμεων. για την επιτυχία της ενότητας, η λαϊκή παράταξη, ετόνισαν οι αντιπρόσωποι, είναι έτοιμη και πρόθυμη να προβεί σε τέτοιες υποχωρήσεις που να διευκολύνουν την εξεύρεση ενός μίνιμουμ προγράμματος εθνικού αγώνα πάνω στο οποίο να συμφωνούν όλες οι παρατάξεις και όλα τα κόμματα. Ετονίσθη πως η Λαϊκή Παράταξη δεν επιμένει στην επιβολή του δικού της προγράμματος σαν προγράμματος εθνικής ενότητας.

3. Η Α. Μακαριότης υποστήριξε τα ακόλουθα:

1. Η ενότητα μαζί σας, σκέφτουμαι ότι θα εκθέσει την Εθναρχία ότι επλέχθη με τους κομμουνιστές και ότι ο αγώνας μας είναι υπόθεση κομμουνιστική.
2. Εχομεν μεταξύ μας διαφορές που αν υποθέσουμε ότι θεωρητικά είναι σωστή η ενότης μας μαζί σας, στην πράξη θα φανεί απραγματοποίητος. Παράδειγμα είναι η στάση σας έναντι της Ελληνικής Κυβερνήσεως.
3. Προχωρούμε και οι δυο προς τον ίδιο σκοπό ίσως ωθούμενοι από διαφορετικά ελατήρια. Να συνεχίσουμε προχωρούντες χωρισμένοι είναι καλύτερα.

4. Οι αντιπρόσωποι της Λαϊκής Παράταξης απαντώντας εδήλωσαν:

1. Εκείνοι που προβάλλουν στο εξωτερικό το επιχείρημα πως η συνεργασία με τους Κομμουνιστές θα παρουσιάσει τη υπόθεση της Ενωσης σαν υπόθεση μόνο των Κομμουνιστών είναι οι Αγγλοι και οι Αμερικανοί, αυτοί δηλαδή οι οποίοι δε θέλουν αλλαγή του σημερινού καθεστώτος της Κύπρου, αυτοί που δε θέλουν την διεξαγωγή αγώνα για την Ενωση. Αυτό και μόνο το γεγονός, το ότι δηλαδή η πολιτική της ενότητας δεν αρέσει σους εχθρούς της Ενωσης, είναι αρκετά να πείσει τον καθένα ότι η πολιτική της ενότητας είναι η μόνη ορθή.
2. Οι πολιτικές διαφορές μας πάνω σε ζητήματα έξω από τη διεξαγωγή του ενωτικού αγώνα, δεν πρέπει να μας κρατήσουν διασπασμένους. Η Αγγλία, η Γαλλία, η Αμερική και η Σοβιετική Ενωση, είχαν πολλές διαφορές μεταξύ τους πολιτικές, ιδεολογικές και οικονομικές, εν τούτοις συνένωσαν τις δυνάμεις τους στην επιτυχία ενός σκοπού πάνω στον οποίο συμφωνουσαν, τη συντριβή του χιτλερισμού.
3. Εφόσον υπάρχει ο ισχυρισμός ότι η ηγεσία της δεξιάς αγωνίζεται και προχωρεί προς τον ίδιο σκοπό προχωρεί και αγωνίζεται και η Λαϊκή Παράταξη, η επιμονή να προχωρούμε χωρισμένοι, όπως μας θέλει ο ξένος κυρίαρχος είναι ακατανόητη.

5. Η συνάντηση κράτησε περί τις δύο ώρες, και η συζήτηση πάνω στα διάφορα σημεία υπήρξε διεξοδική.

Το Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΕΑΣ

Λευκωσία 19 Φεβρουαρίου 1951

Πηγή:

1. Παναγιώτης Παπαδημήτρης: Ηλέκτρονική ιστορία της Κύπρου