«Κόροιβος» Γυμναστικός Σύλλογος
Γυμναστικός Σύλλογος της Πάφου, ένας από τους έξι Γυμναστικούς Συλλόγους του νησιού που άρχισαν να δημιουργούνται όταν η εντολή που δόθηκε από την Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή για τέλεση αγώνων, ώστε οι νικητές να μετάσχουν στους πρώτους νεότερους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896, απετέλεσε το έναυσμα για αθλητική δραστηριότητα στην Κύπρο, πάνω σε οργανωμένη βάση.
Η Πάφος, ακολουθώντας το παράδειγμα της Λεμεσού με το ΓΣΟ και της Λευκωσίας με το ΓΣΠ, δημιούργησε το δικό της Γυμναστήριο με επικεφαλής τον σχολάρχη Τηλέμαχο Καλλονά (1860-1937). Η πρώτη επίσημη και καλά οργανωμένη τέλεση αγώνων έγινε στις 25 Μαρτίου 1896, έξω από τη Λέσχη «Ομόνοια», υπό την προστασία του μητροπολίτη Πάφου Επιφανίου και του διοικητή Γουντχάους. Την όλη εποπτεία των αγώνων είχε ο Τηλέμαχος Καλλονάς με ελλανοδίκες τους Η. Μαλιώτη, Δ. Παυλίδη, Χ. Παυλίδη και Σ. Μαρκίδη. Η τήρηση της τάξης ανετέθη στον Τελεβάντο, υπό τις διαταγές του οποίου ετέθησαν δέκα «ζαπτιέδες» και λοχίες.
Νικητές των αγωνισμάτων ήσαν οι πιο κάτω:
1) Άλμα εις ύψος μετά δρόμου: Λ. Χαραλάμπους
2) Άλμα απλούν: Αρ. Μιχαηλίδης
3) Άλμα τριπλούν: Δ. Κωνσταντίνου
4) Αγών δρόμου 100 μ.: Αχ. Χριστοδουλίδης
5) Αγών δρόμου 200 μ. μετά καμπής: Αρ. Μιχαηλίδης
6) Αγών δρόμου 150 μ. μετ' εμποδίων: Αχ. Χριστοδουλίδης
7) Αγών Σφαιροβολίας: Αχ. Χριστοδουλίδης
Τα έπαθλα, που έφεραν λωρίδες με τα εθνικά χρώματα πάνω στις οποίες υπήρχαν επιγραφές για το είδος του αγωνίσματος που αντιπροσώπευαν, επέδωσε η σύζυγος του Γουντχάους. Στους νικητές - μαθητές απένειμε τα έπαθλα ο μητροπολίτης Πάφου, ήσαν δε αυτά γραφική ύλη και εικόνες των ηρώων του 1821.
Ο Τηλέμαχος Καλλονάς ήταν ο μοχλός, γύρω από τον οποίο στρεφόταν κάθε αθλητική κίνηση στην Πάφο. Στις 22 Νοεμβρίου 1898 έγινε η τελική πράξη της ιδρύσεως του Γυμναστικού Συλλόγου. Σε συγκέντρωση που έγινε στη Λέσχη «Ομόνοια» ιδρύθηκε και τυπικά ο Γυμναστικός Σύλλογος «Κόροιβος», με πρόεδρο τον ιατρό Ηλ. Μαλιώτη και μέλη τους: Τ. Καλλονά, Ζ. Μαλαματένιο, Σ. Βασιλειάδη και Α. Μιχαηλίδη.
Πρώτιστο μέλημα της Επιτροπής ήταν η δημιουργία γυμναστηρίου. Ο μητροπολίτης Πάφου Επιφάνιος, στον οποίο είχαν αποταθεί για εξασφάλιση χώρου, παραχώρησε έκταση γης κοντά στην είσοδο της πόλης, μέσα στην οποία κατασκευάστηκε το πρώτο αθλητικό χαλκευτήρι με υλικά που δωρήθηκαν από πολίτες της Πάφου. Σ' αυτό το γυμναστήριο έγιναν οι επαρχιακοί αγώνες στις 25 Μαρτίου 1899. Νικητές των αγώνων υπήρξαν οι πιο κάτω:
1) Μαραθώνιος (13 μίλια): Ι. Χατζηγαβριήλ 1 ώρα και 30'
2) Άλμα εις ύψος: Κ. Μαλιώτης 1.55
3) Άλμα απλούν: Κ. Μαλιώτης 17 πόδια
4) Άλμα τριπλούν: Ενεκα παρεξηγήσεων ἀμφεσβητήθη μεταξύ τῶν κ.κ. Μαλιώτη καΊ Δ. Κωνσταντίνου και οὐδενί ἐδόθη βραβεῖον.
5) Δρόμος 100 μ.: Γ. Νικολάου 14' '
6) Σφαιροβολία: Κ. Μαλιώτης 32 πόδια
7) Δρόμος 300 μ.: Γ. Νικολάου 1΄.52.0
8) Δρόμος 150 μ. μετ' εμποδίων: Ε. Ιακωβίδης
9) Δρόμος 800 μ.: Λ. Βαρνάβα
10) Άρσις βαρών διά δυναμόμετρου: Μ. Δαμιανού
11) Εφαλτήριον: Παύλος Κωνσταντίνου
Τον ίδιο χρόνο ο Σύλλογος αναδεικνύει τον πρώτο νικητή στους Γ' Παγκύπριους Αγώνες (22.4.1899) Αρ. Μιχαηλίδη στο «μονόζυγο επί ρώμη» και το «δίζυγο».
Η δράση του Συλλόγου παρουσιάζει κάποια κάμψη μετά το 1900 λόγω της εκκλησιαστικής αναταραχής από το γνωστό ως αρχιεπισκοπικό ζήτημα και λόγω του Α' Παγκοσμίου πολέμου.
Επαναδραστηριοποιείται τον Φεβρουάριο του 1922 με την εκλογή νέας Επιτροπής από τους Νεόφυτο Νικολαΐδη πρόεδρο, Λοΐζο Φιλίππου, Στ. Σιβιτανίδη, Παύλο Χριστοδούλου και Χρ. Πάπαλλο μέλη.
Ο Σύλλογος άρχισε να αδρανεί και πάλι μετά την Οκτωβριανή επανάσταση του 1931 και την απαγόρευση από τους Άγγλους τελέσεως επισήμων παγκυπρίων αγώνων.
Η σύλληψη και τετραετής φυλάκιση στις 26 Οκτωβρίου 1931 για «στασιαστική ομιλία» του δημάρχου Πάφου, Χριστόδουλου Γαλατόπουλου, ο οποίος έπαιζε σημαντικό ρόλο στα αθλητικά πράγματα της Πάφου, προκάλεσε αναταραχή στην επαρχία. Παρ' όλες τις προσπάθειες του προέδρου του Συλλόγου, Ν. Νικολαΐδη, τα πράγματα δεν αλλάζουν. Ο αθλητισμός της Πάφου αντιμετωπίζει προβλήματα. Η φυλάκιση του Γαλατόπουλου είχε επηρεάσει κάθε προσπάθεια για αναβίωση του Συλλόγου.
Σ' αυτές τις δύσκολες στιγμές για τον αθλητισμό, ένας δραστήριος πνευματικός άνθρωπος της Πάφου, ο Λοΐζος Φιλίππου, αναλαμβάνει πρωτοβουλία και ιδρύει νέο Γυμναστικό Σύλλογο αντί να βοηθήσει, άγνωστο το γιατί, τη δραστηριοποίηση του «Κοροίβου». Σε προκαταρκτική συγκέντρωση στις 30 Οκτωβρίου 1932 εκλέγεται με μυστική ψηφοφορία επιτροπή για σύνταξη ενός καταστατικού. Στις 6 Νοεμβρίου 1932 ψηφίστηκε το καταστατικό του νέου Συλλόγου, στον οποίο ομόφωνα αποφασίστηκε να δοθεί το όνομα του μυθικού βασιλιά της Πάφου Κινύρα και σαν σύμβολο το Κοινόν Κυπρίων, όπως παριστάνεται σε αρχαία νομίσματα. Στις 20 Νοεμβρίου 1932 εξελέγη εξαμελής Επιτροπή, στην οποία θα προσετίθετο και ένας σχολικός επίτροπος. Ο νέος αυτός Σύλλογος με διοικητική πράξη αναγνωρίστηκε από τον Σύνδεσμο Ελληνικών Γυμναστικών και Αθλητικών Σωματείων (ΣΕΓΑΣ) Ελλάδος στις 19.8.1933.
Με την αναγνώρισή του, αρχίζει η δημιουργική δράση του. Προκηρύσσει τους πρώτους Παμπάφιους αγώνες (11 Μαρτίου1934), τους Α' Παναγροτικούς Αγώνες στον Στατό (10 Ιουνίου 1934), τους Β' Παναγροτικούς στο Πολέμι (11 Ιουλίου 1935) και τους Γ' στην Πέγεια (7 Ιουνίου 1936). Η δράση του Συλλόγου επεκτείνεται και σε αγώνες θαλάσσης, ιστιοπλοΐας και κωπηλασίας (4 και 5 Ιουνίου 1933), αγώνες χόκεϋ με τη Λεμεσό (2 Απριλίου 1934), αγώνες αντισφαιρίσεως (24 Μαίου 1933) κλπ. Διοργανώνει τους 26ους Παγκύπριους Αγώνες το 1937 και τους 31ους το 1946.
Με την έναρξη του Β' Παγκοσμίου πολέμου η πολιτική εισέρχεται στα εσωτερικά του Συλλόγου και ο ΣΕΓΑΣ αίρει την έγκριση την οποία παραχώρησε (13.4.1948), η δε Τοπική Επιτροπή Σέγας Κύπρου (ΤΕΣΚ) διαγράφει τον Σύλλογο ως μή Ἑλληνοπρεπῶς σκεπτόμενον καί συνεπῶς μή ἔχοντα θέσιν εἰς τήν Ἐλληνικήν Ἀθλητικήν Οἰκογένειαν.
Η επαναφορά
Ο Γυμναστικός Σύλλογος «Κόροιβος» επανέρχεται στο προσκήνιο ύστερα από διακοπή 16 χρόνων. Σε γενική συνέλευση που έγινε στις 13 Δεκεμβρίου 1948 εγκρίνεται το καταστατικό και εκλέγεται το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο από τους: Χρ. Γαλατόπουλο δήμαρχο Πάφου, Ν.Ι. Νικολαΐδη πρόεδρο Σχολικής Εφορείας, Π. Παυλίδη γυμνασιάρχη, Κώστα Λιασίδη λυκειάρχη, Γεώργιο Ιωαννίδη φίλαθλο, Αχ. Αντωνιάδη και Ρένο Αφάμη αθλητές. Η γενική συνέλευση αποφάσισε όπως ο εκάστοτε δήμαρχος Πάφου αναλαμβάνει την προεδρία, ο δε πρόεδρος της Σχολικής Εφορείας την αντιπροεδρία. Εξ οφφίκιο οι δυο διευθυντές των δυο σχολείων (τόσα υπήρχαν τότε) θα αποτελούν μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου. Γραμματέας του Συλλόγου εξελέγη ο Γ.Ξ. Ιωαννίδης, ο οποίος παρέμεινε μέχρι το 1959-60 οπότε εξελέγη βουλευτής. Το 1953-54 ο δήμαρχος Πάφου, Ιάκωβος Ιακωβίδης, ζήτησε να απαλλαγεί των καθηκόντων του ως πρόεδρος του Συλλόγου αναθέτοντάς τα στον τότε αντιδήμαρχο Ι. Αγρότη ο οποίος υπηρέτησε στη θέση αυτή μέχρι το 1966. Επόμενος πρόεδρος ανεδείχθη και υπηρέτησε από το 1966 μέχρι το 1974 ο Δημητράκης Παπαδημητρίου για να παραδώσει την προεδρία στον Δήμο Πογιατζή (1974-76). Από το 1976 και για μια δεκαετία προσέφερε τις υπηρεσίες του στον Σύλλογο ο Ανδρέας Αταλιώτης, ο οποίος μετά την εκλογή του ως δημάρχου, παρεχώρησε τη θέση του στον γυμνασιάρχη Αλέκο Παπαγεωργίου, περιοριζόμενος στη θέση του αντιπροέδρου.
Ο Σύλλογος ανέλαβε και οργάνωσε με επιτυχία τους Παγκύπριους Αγώνες Ανδρών το 1951, 1959, 1967, 1974 και 1982 (ανδρών και γυναικών).
Ο αθλητής του «Κοροίβου» Τάκης Χατζηιωάννου, κατά τη διάρκεια της φοιτήσεώς του, αγωνιζόμενος με τα χρώματα του «Παναθηναϊκού», κέρδισε πρώτη νίκη στο δέκαθλο (3 και 4. Νοεμβρίου 1956) και στα 400 μ. με εμπόδια (1957) σε Πανελλήνιους Αγώνες. Με τα χρώματα του ίδιου συλλόγου ο αθλητής Ανδρέας Πέτρου Στυλιανού κέρδισε πρώτη νίκη στους Πανελλήνιους Αγώνες Εφήβων στο άλμα εις ύψος.
Πρώτοι παγκυπριονίκες αθλητές του Συλλόγου υπήρξαν οι ακόλουθοι:
Άνδρες: Αριστ. Μιχαηλίδης (1899 μονόζυγο και δίζυγο, 1902 δίζυγο), Ιωάννης Αντωνιάδης (δισκοβολία - λιθοβολία), Χαραλ. Λεωνίδα (ελληνική και ελευθέρα δισκοβολία), Ανδρέας Αγγελίδης (100 μ., 400 μ.), Ιωάννης Τούρβας (σφαιροβολία), Ανδρέας Πέτρου Στυλιανού (άλματα εις ύψος και μήκος), Ανδρέας Κόκκινος (λιθοβολία), Πυγμαλίων Δημητριάδης (μαραθώνιος), Χαράκης Φρουξίδης (400 μ. με εμπόδια), Ανδρέας Παράσχος (άλμα εις ύψος), Ηρόδοτος Χρυσάνθου (μαραθώνιος), Ιωάννης Ευαγγέλου (τριπλούν), Κρίστης Χρυσοστόμου (άλμα εις μήκος), Γεώργιος Καττίδης (σφαιροβολία).
Γυναίκες: Χρυσούλα Χριστοδουλΐδου (ακοντισμός), Ανδρούλα Χρυσοστομίδου (ακοντισμός), Σταυρούλα Λεωνίδου (300 μ.), Λένια Παπακώστα (ακοντισμός), Σταυρούλα Θεοχάρους (1500 μ.), Διονυσία Παπασάββα (300 μ., 1500 μ., 400 μ. με εμπόδια), Λένια Κουρίδου (1500 μ.), Μαρία Παναγιώτου (ακοντισμός), Καλλιόπη Νικοδήμου (500 μ.), Χρυστάλλα Πέτρου (1500 μ. και 3000μ.), Νατάσα Φιλίππου (3000 μ.).
Η περίοδος 1976-1983 υπήρξε η χρυσή εποχή του γυναικείου αθλητισμού της Πάφου. Με πρόεδρο τον Α. Αταλιώτη, προπονητή του τμήματος τον καθηγητή φυσικής αγωγής Γ. Σολομωνίδη και τα υπόλοιπα μέλη - συνεργάτες τους, οι αθλήτριες του Γ.Σ. «Κοροίβου» κράτησαν τα σκήπτρα στον κυπριακό και ελλαδικό χώρο, ιδίως στους δρόμους σε ανώμαλο έδαφος με πανελλήνιες και διεθνείς νίκες.
Α. ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ