Διδασκαλικό Κολλεγιο Μόρφου
Ο πρόδρομος της Παιδαγωγικής Ακαδημίας
Το Διδασκαλικό Κολλέγιο ιδρύθηκε το 1937 και λειτούργησε στη Μόρφου για 20 χρόνια. Λειτούργησε με Άγγλο διευθυντή και Έλληνες και Τούρκους Κυπρίους σπουδαστές κατά τη διάρκεια της Παλμεροκρατίας ως συνέχεια του διτάξιου Διδασκαλικού Κολεγίου. Το Διδασκαλικό Κολέγιο στην πραγματικότητα ήρθε να αντικαταστήσει το Παγκύπριο Διδασκαλείο και το Ιεροδιδασκαλείο Λάρνακας τα οποία έκλεισαν οι Βρετανοί μετά τα Οκτωβριανά. Το Τμήμα Θηλέων ιδρύθηκε το 1943, στη Λευκωσία. Πρώτα μόνο για Ελληνίδες, και από το 1948 έγινε κι αυτό «ελληνοτουρκικό», με Αγγλίδα διευθύντρια.
Αποικιοκρατική πολιτική
Το Διδασκαλικό Κολέγιο λειτούργησε κυρίως με βάση τις εκθέσεις του Βρετανού Εκπαιδευτικού Surridge (1930) και του νόμου περί Παιδείας του 1933 ο οποίος καθόριζε τα προσόντα, τη μισθοδοσία και την πρακτική εξάσκηση των δασκάλων, το αναλυτικό πρόγραμμα, τον σχολικό εξοπλισμό κ.ά. Οι αντιδημοκρατικές διατάξεις του τελευταίου νόμου επί Παλμεροκρατίας υπέτασσαν τη δημοτική εκπαίδευση στην αποικιακή κυβέρνηση, ενώ ο τότε διευθυντής Παιδείας Cullen συνιστούσε την ίδρυση διδασκαλείου. Την εισήγηση του Κυβερνήτη Palmer για την ίδρυσή του στη Μόρφου με παράλληλη εκπαίδευση των δάσκαλων σε γεωργικά θέματα, ώστε να εκπαιδεύουν με τη σειρά τους αγρότες της περιοχής, είχε εγκρίνει ο υπουργός αποικιών. Το Διδασκαλικό Κολλέγιο (Τeachers’ Training College), λειτούργησε από το 1937 μέχρι το 1959, οπότε μετονομάστηκε σε Παιδαγωγική Ακαδημία.
» Βλέπε λήμμα: Παιδαγωγική Ακαδημία
Τον Ιανουάριο του 1958 τα δύο τμήματα του Κολλεγίου μετακινήθηκαν στα νέα κτίρια της οδού Καλλιπόλεως, στη Λευκωσία, σε έναν χώρο που αποτελεί τμήμα μεγάλης δωρεάς του Δραγομάνου της Κύπρου Χατζηγεωργάκη Κορνέσιου. Τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς (1958) οι Τούρκοι Κύπριοι καθηγητές και οι σπουδαστές/ριες αποχώρησαν, μετά τις Διακοινοτικές Ταραχές. Έτσι, το Κολλέγιο λειτούργησε την επόμενη χρονιά, 1958-1959, ουσιαστικά ως Ελληνικό, με τη διδασκαλία στην ελληνική γλώσσα, παρότι διευθυντής παρέμεινε Άγγλος.
Μετά την υπογραφή των Συμφωνιών Ζυρίχης – Λονδίνου οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες: Την Πρωτομαγιά του 1959 το Κολλέγιο πέρασε στα χέρια της Ελληνικής Κοινότητας, και αποχώρησε ο τελευταίος Βρετανός διευθυντής. Κατά τη «Μεταβατική περίοδο», υπεύθυνο για τη διοίκησή του κατέστη το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Συμβούλιο, με πρόεδρο τον Κωνσταντίνο Σπυριδάκι, και στις 12 Ιουνίου 1959 υψώθηκε για πρώτη φορά η ελληνική σημαία. Το πανηγυρικό κλίμα επισκίασε ο θάνατος του τελευταίου υποδιευθυντή του Κολλεγίου, του εκλεκτού φιλόλογου και πνευματικού ανθρώπου Αδάμ Αδάμαντος, που απεβίωσε εν υπηρεσία, στις 15 Απριλίου 1959.
Πηγές:
- Περί Ιστορίας: Εξήντα χρόνια από την ίδρυση της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Κύπρου
- Φιλελεύθερος: Η Συμβολή της Μόρφου στην Εκπαίδευση